Antoni Łomnicki (1881-1941)

• Autorzy: Maligranda Lech

Identyfikatory

DOI

10.14708/wm.v44i01.5088

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Antoni Marian Łomnicki (1881-1941) was a Polish mathematician, Professor at the Lwów University of Technology (Lwów Polytechnic) from 1919 to 1941, and a member of the Lwów School of Mathematics. He was murdered by the Germans during the Second World War at the Wuleckie Hills (Wzgórza Wuleckie) in Lwów on July 4, 1941. Łomnicki is mainly remembered for his use, for the first time, of measure theory in probability theory. He proved theorem on periodic functions, and also published papers in mathematics, statistics and mathematical cartography. He was the author of several text-books and the popular Differential and Integral Calculus from 1935. His Mathematical-Physical Tables were printed 13 times in the years 1926-1951 and Mathematical Cartography was published twice in 1927 and 1956. In this article, first the life of Łomnicki is described in details, including photos of him and his family. Then his research in mathematics, statistics, mathematical cartography and dydactics is presented. At the end, this article contains a list of all his published works, including text-books and collection of articles about him.

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Matematyczne
• Czasopismo: Wiadomości Matematyczne
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 44, Nr 1
• Strony: 61--112
• Opis fizyczny: Bibliogr. 64 poz.

Twórcy

autor

Maligranda Lech

• Department of Mathematics Luleâ University of Technology SE-971 87 Luleâ, Szwecja

• https://orcid.org/0000-0002-9584-4083

Bibliografia

• [A189] Z. Albert, Kaźń profesorów lwowskich, lipiec 1941, Wrocław 1989; skrót w: http://www.lwów.home.pl/albert/albert-pl.html
• [Ac57] J. Aczé1, Recenzja pracy „R. P. Boas, Jr., Functions which are odd about several points: addendum, Nieuw Arch. Wisk. (3) 5 (1957), 25”, w: Math. Review MR 0084699(18, 906a).
• [BR54] W. Bielajew i M. Rudnycki, Pod obcymi sztandarami (Pod czużymi znamienami), Wyd. Mołodaja Gwardia, Kijów 1954 (po rosyjsku; tłumaczenia z ukraińskiego na rosyjśki dokonał A. Kravchenko). Strony 84-107 zawierają rozdział Tajemanica wóleckich wzgórz. Rozdział ten został przetłumaczony na język polski przez M. Kuplowskiego i opublikowany w 8 częściach w Gazecie Krakowskiej 6 (1954), numery 196, 197, 199, 200, 202, 205, 206 i 207.
• [Bo53] R. P. Boas, Jr., Functions which are odd about several points, Nieuw Arch. Wiskunde (3) 1 (1953), 27-32; addendum, Nieuw Arch. Wisk. (3) 5 (1957), 25.
• [Br07] U. Broggi, Die Axiome der Wahrscheinlichkeitsrechnung, Dieterich’sehe Universitätsdruckerei, Göttingen 1907, 34 str.
• [Bz73] G. Brzęk, Jarosław Ludomir Antoni Łomnicki (1873-1931), Polski Słownik Biograficzny 18 (1973), 389-390.
• [BC73] G. Brzęk i S. Czarniecki, Marian Alojzy Łomnicki (1845-1915), Polski Słownik Biograficzny 18 (1973), 390-391/
• [Bul5] С. Вurstin, Über eine spezielle Klasse reeller periodischer Funktionen, Mo natsh. f. Math. 26 (1915), 229-262.
• [Ce879] E. Cesàro, Sur la représentation analytique des régions et des courbes qui les remplissent, Bulletin des Sciences Math. [Darboux Bull.] (2) 21 (1897), 257-266.
• [06880] E. Cesàro, Une démonstration de la formule de Stirling, Nuevelle Correspondance Math. 6 (1880), 354-357.
• [Ce04] E. Cesàro, Elementares Handbuch der algebraischen Analysis, Leipzig 1904, str. 154-155.
• [Ch95] О. B. Cheinine, Recenzja książki J. von Plato, Creating Modern Probability. Its Mathematics, Physics and Philosophy in Historical Perspective, Cambridge University Press, Cambridge 1994, w: Zbl 029.01012.
• [CH78] R. Cignо1i and J. Hounie, Functions with arbitrarily small periods, Amer. Math. Monthly 85 (1978), no. 7, 582-584.
• [DV33] E. Del Vecchio, Sulla dipendenza statistical Giorn. 1st. Ital. Attuari 4 (1933), 235-244.
• [Do69] J. Dodziuk, O funkcjach mierzalnych okresowych, Wiadom. Mat. 11 (1969), 13-14.
• [DL32] L. Driencourt and J. Laborde, Traité des projections des cartes géographiques à l’usage des cartographes et des géodésiens. Théorie générale des projections, Hermann, Paris 1932, 4 Tomy: 244+338+156+394 stron.
• [Fi64] G. M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i całkowy, Тот II, PWN, Warszawa 1964.
• [GKS85] R. Ger, Z. Kominek and M. Sablik, Generalized Smital’s lemma and a theorem of Steinhaus, Radovi Mat. 1 (1985), 101-119.
• [Gi04] H.-J. Girlich, Łomnicki-Steinhaus-Kolmogorov: steps to a modern probability theory, in: “European Mathematics in the Last Centuries”, Lectures presented at the Conference held at Będlewo, 26-30 April 2004, Edited by Witold Więsław, Institute of Mathematics Wrocław University, Wrocław 2005, 47-56.
• [Go03] M. Godefroy, Théorie Elémentaire des Séries, Gauthier-Villars, Paris 1903, strony 218-222.
• [Go58] J. V. Gоnçalves, Recherches modernes sur les limites des racines des polynomes, Univ. Lisboa. Revista Fac. Ci. A (2) 7 (1958), 57-88.
• [HK37] P. Hartman and R. Kershner, The structure of monotone functions, Amer. J. Math. 59 (1937), 809-822.
• [He80] J. M. Henie, Functions with arbitrarily small periods, Amer. Math. Monthly 87 (1980), no. 10, 816.
• [Hi27] A. R. Hinks, The projection of the International Map: review, Geographical Journal 70 (1927), no. 3, 289-291.
• [Hin27] A. R. Hinks, A reply to the criticismss of Dr. Antoni Łomnicki on the projection of the International Map of the Worldd on the scale of 1/M, Wiadomości Służby Geograficznej, Nr 1, 1927, 33-38.
• [Ho99] T. Hochkirchen, The Automatization of Probability Theory and its Contexts. From Hilbert’s Sixth Problem to Kolmogoroff’s Basic Concepts, Studies on the Scientific, Social and Educational History of Mathematics, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1999 (po niemiecku).
• [Hol97] P. Hоlgate, Independent functions: probability and analysis in Poland between the Wars (with an introduction by N. H. Bingham), Stud. Hist. Probab. Statist. XLV, Biometrika 84 (1997), 159-173.
• [Ka59] M. Kac, Statistical Independence in Probability, Analysis and Number Theory, The Carus Math. Monographs, No. 12, Math. Assoc, of America, Wiley, New York 1959, 117 str.; polskie tłum.: Niezależność statystyczna w rachunku prawdopodobieństwa, analizie i teorii liczb, Fundacja Rozwoju Matematyki Polskiej, Warszawa 1992; rosyjskie tłum.: Moskwa 1963.
• [Kł92] R. Kałuża, Stefan Banach, Wydawnictwo GZ, Warszawa 1992, 167 str.; ang. tłum. R. Kałuża, The life of Stefan Banach, Through a reporter’s eyes, Birkhäuser, Boston 1996.
• [Kv34] V. V. Kavrajskiĭ, Matematicheskaja Kartografija, Redbaza Goskartotresta, Moskwa-Leningrad 1934, xvi+276 str.
• [Kv58-60] V. V. Kavrajskiĭ, Izbrannyje Trudy, Тот II, Matematicheskaja Kartografija, Izd. Upravl. nachalnika Gidrograf. sluzhby VMF, Vyp. 1. Obshchaja teorija kartograficheskih projekciĭ, 1958, 319 str.; Vyp. 2. Konicheskije i cilindricheskie projekciĭ - ih primenenie, 1959, 456 str.; Vyp. 3. Perspektivnye krugovye i drugie vazhniejshie projekciĭ,. Navigacjonnye zadachi, 1960, 351 str.
• [KS23] N. Krylov and E. Steuermann, Notes sur quelques formes d’interpolation, Kiev. Bull. Acad. Sci. 1 (1922-23), Fase. 1, 21-23 (1923).
• [Ku89] M. Kuczma, Note on microperiodic functions, Radovi Mat. 5 (1989), 127- 140.
• [Ku81] K. Kuratowski, Notatki do autobiografii, Czytelnik, Warszawa 1981.
• [Le23] B. Levi, Sui numeri di Liouville e su un corpo non numerabile di numeri reali, Rom. Aec. L. Rend. (5) 32 (1923), no. 1, 600-603.
• [Ma85] E. Marczewski, Hugo Steinhaus, w: Hugo Steinhaus, Selected Papers, PWN, Warszawa 1985, 11-24.
• [Mil69] J. Milnor, A problem in cartography, Amer. Math. Monthly 76 (1969), 1101-1112.
• [Mi98] J. Mioduszewski, Celestyn Burstin (1888-1938) - członek Polskiego Towarzystwa Matematycznego, w: Matematycy polskiego pochodzenia na obczyźnie, XI Szkoła Historii Matematyki (Kołobrzeg, maj 1997), red. S. Fudali, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1998, 161-165.
• [Mi70] D. S. Mitrinović, Analytic Inequalities, Springer-Verlag, Berlin 1970.
• [MolO] P. Montel, Leçons sur les Séries de Polynômes à une Variable Complexe, Gauthier-Villars, Paris 1910.
• [Mo32] P. Montel, Sur une formule de Darboux et les polynomes d’interpolation, Ann. Scuola Norm. Super. Pisa (2) 1 (1932), 371-384.
• [OB] M. Orwidi J. Bomba, Wspomnienia pośmiertne, Doc. dr hob. med. Ewa Broszkiewiczowa (1920-2000), Psychiatria Polska 34 (2000), 1031-1032.
• [PB95] Z. Pawlikowska-Brożek, Zbigniew Łomnicki (1904-1994), Wiadom. Mat. 31 (1995), 187-190.
• [PCBC06] L. Poinsot, A. L. Cauchy, J. Bertrand and A. Cayley, Abhandlungen über die regelmässigen Stemkörper, Hrsg, von R. Haussner, W. Engelmann, Leipzig 1906, 128 str.
• [P38] Polskie wydawnictwa naukowe, Mathesis Polska 11 (1938), 62.
• [Po21] G. Pó1ya, Über eine Aufgabe der Wahrscheinlichkeitsrechnung betreffend die Irrfahrt im Strassennetz, Math. Nachr. 84 (1921), 149-160.
• [Po92] Z. Popławski, Dzieje Politechniki Lwowskiej 1844-1945, Ossolineum, Wrocław 1992.
• [Se64] Z. Semadeni, Periods of measurable functions and the Stone-Cech compactification, Amer. Math. Monthly 71 (1964), 891-893.
• [Se69] Z. Semadeni, Recenzja pracy J. Dodziuk, O funkcjach mierzalnych okresowych, Wiadom. Mat. 11 (1969), 13-14, w: Math. Review MR 247371 (40#639).
• [SV05] G. Shafer and V. Vovk The Sources of Kolmogorov’s Grundbegriffe, Statistical Science 21 (2006), No. 1, 70-98; manuskrypt w: http : //wwv. glennshafer. com/articles.html#workingpaperfour
• [Sh00] A. N. Shiryaev, Andrei Nikolaevich Kolmogorov (April 25, 1903 to October 20, 1987). A biographical sketch of his life and creative paths, w: Kolmogorov in Perspective, History of Mathematics, Vol. 20, Amer. Math. Soc., Providence 2000, 1-87; tłum. z rosyjskiego przez Harolda H. McFadena, Reminiscences about Kolmogorov, Fizmatlit, Nauka, Moscow 1993.
• [SJ70] J. Skowrońska, Bronislaw Ignacy Kruczkiewicz, Polski Słownik Biograficzny, Tom 15, Wrocław 1970, 382-383.
• [SHR16] S. Sokołowski, J. Hirschler i W. Rogala, Maryan Łomnicki, Przemówienia wygłoszone na uroczystym posiedzenie Pol. Tow. Przyr. im. Kopernika, zwołanym ku uczczeniu pamięci M. Łomnickiego we Lwowie, dnia 16 maja 1916: A. S. Sokołowski, Wspomnienie pośmiertne, 1-4; B. J. Hirschler, Działalność Maryana Łomnickiego na polu zoologii, 4-8; W. Rogala, Działalność Maryana Łomnickiego na polu geologii, 8-18; D. Spis prac i publikacji Maryana Łomnickiego, 18-27, Kosmos 61 (1916), 1-27.
• [So23] M. Souslin, Sur un corps dénombrable de nombres réels. Rédigé d’après un mémoire posthume de M. Souslin par C. Kuratowski, Fundamenta Math. 4 (1923), 311-315.
• [St23] H. Steinhaus, Les probabilités dénombrables et leur rapport à la théorie de la mesure, Fund. Math. 4 (1923), 286-310; przedruk w: Hugo Steinhaus, Selected Papers, PWN, Warszawa 1985, 311-331.
• [St56] H. Steinhaus, Rachunek prawdopodobieństwa jako narzędzie badań w przyrodoznawstwie i produkcji, Prace Mat. 2 (1956), 27-55; jest to polskie tłum. pracy H. Steinhaus (i T. Czechowski, M. Fisz, O. Lange, J. Oderfe1d, W. Sadowski), Die Wahrscheinlichkeitsrechnung als Hilfsmittel zu Untersuchungen in Naturwissenschaften und Production, Die Hauptreferate des 8. Polnischen Mathematikerkongresses 6-12 September 1953 in Warschau, Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1954, 69—94; przedruk polski również w książce: H. Steinhaus, Między duchem a materią pośredniczy matematyka, PWN, Warszawa-Wrocław 2000, 131-161.
• [St70] H. Steinhaus, Wspomnienia, Znak 22 (1970), 42-106.
• [Str81] K. R. Stromberg, Introduction to Classical Real Analysis, Wadsworth 1981.
• [Tsp] Tragiczna śmierć profesorów lwowskich, w: http://www.lwów.home.pl/Rocznica.htm
• [U176] S. Ulam, Przygody matematyka, 1976; polskie tłum. Prószyński i S-ka, Warszawa 1996.
• [Vi27j G. Vivanti, Sopra alcune applicazioni della teoria degli aggregati, Rendiconti Seminario Milano 1 (1927), 27-38.
• [Wa27] St. Warhaftman, Pierwszy Polski Zjazd Matematyczny, Mathesis Polska 2 (1927), 84-91.
• [WH87] H. Wereszycka, Jan Rajewski, Polski Słownik Biograficzny, Tom 30, Wrocław 1987, 476-477.
• [Xe88] P. J. Xenikаkis, Some results on similarities in R^n, J. Math. Anal. Appl. 131 (1988), 554-564.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).