Ewolucja postrzegania pojęcia bezpieczeństwo

• Autorzy: Kozioł Jerzy

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.8411

Warianty tytułu

EN

Evolution of perceiving the concept of security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ostatnie dziesięciolecia historii świata charakteryzowane przez większość badaczy przedstawiane są jako epoka głębokich i szybkich zmian. Przy tym w wypowiedziach tych dostrzega się cechy rodzącej się nowej epoki, rozwój filozoficznych i koncepcyjnych podstaw nowego świata odbywa się równolegle z gwałtownie zachodzącymi zmianami naukowego paradygmatu. W tych warunkach jedyną niezawodną podstawą do zrozumienia nowych czasów staje się dostrzeżenie ewolucji podstawy teoretycznej. Zakłada to możliwość i nawet konieczność wprowadzenia zmian w fundamencie budowanego świata, który okazuje się „katastrofalnie kruchy i zmienny”. Artykuł przedstawia wyniki analizy społeczno-filozoficznej ewolucji pojęcia bezpieczeństwo. Współczesna teoria bezpieczeństwa, chociaż uświadamia sobie swój przedmiot, lecz jest teorią dopiero się formującą. Stąd wydaje się zasadne zdefiniowanie jej metodologicznych założeń, zrozumienie bezpieczeństwa jako ewoluującego procesu. Dla stwarzania teorii bezpieczeństwa jako jednolitego systemu trzeba zdefiniować jego społeczno-kulturowe założenia jako uniwersalnego systemu, stworzonego przez cywilizację. W artykule przedstawiono filozoficzne myśli rozpatrujące pojęcie bezpieczeństwa na przestrzeni wieków w antycznej i współczesnej tradycji teoretycznej.

EN

The last decades of world history described by the majority of researchers are generally presented as an era of profound and rapid transformations. Findings of those researchers point to features of a new era coming to life, and the development of philosophical and conceptual bases of the new world takes place contemporaneously with changes adopted to the scientific paradigm. Consequently it seems that the only infallible basis that would allow comprehending the new era is perceiving the evolution of the theoretical fundamentals. This assumes the possibility and even the necessity of introducing changes to the foundations of the world being built, which proves to be “catastrophically fragile and variable”. The article presents results of social and philosophical analyses of the way that the security concept keeps evolving. Although the contemporary security theory is conscious of its object, it still remains a theory which is still in the process of being formed. Hence this points to the need of formulating definitions of its methodological assumptions and comprehending security as a process that keeps evolving. The establishment of the security theory as a uniform system requires defining its social and cultural assumptions as a universal system, developed by civilisation. The article presents philosophical assumptions analysing the concept of security over the past ages in ancient and contemporary theoretical tradition.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; niebezpieczeństwo; zagrożenie; filozofia bezpieczeństwa; społeczeństwo ryzyka; kultura bezpieczeństwa

EN

security; hazard; danger; philosophy of security; risk society; security culture

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 77 (tom 1)
• Strony: 3--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Kozioł Jerzy

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego Filia w Piotrkowie Trybunalskim Wydział Prawa i Nauk Społecznych

• https://orcid.org/0000-0002-9498-1414

Bibliografia

• 1. Arystoteles, Pisma różne, PWN, Warszawa 1978.
• 2. Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2020.
• 3. Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka – w poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, Scholar, Warszawa 2012.
• 4. Buzan B., Hansen L., The Evolution of International Security Studies, Cambridge University Press, New York 2009.
• 5. Dahrendorf R., Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, Nomos, Warszawa 2012.
• 6. Durkheim E., Zasady metody socjologicznej, PWN, Warszawa 2012.
• 7. Gabbay M., Woods J., Thagard P., Handbook of the of Science Philosophy, Philosophy of Complex Systems, ELSEVIER, Amsterdam 2011.
• 8. Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, PWN, Warszawa 2010.
• 9. Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, PWN, Warszawa 2020.
• 10. Lock J., Dwa traktaty o rządzie, Aletheia, Warszawa 2020.
• 11. Machiavelli N., Książę Rozważania, Verum, Warszawa 2008.
• 12. Montesquieu Ch.L., O duchu praw, wolnelektury.pl.
• 13. Pearson T., System społeczny, PWN, Warszawa 2006.
• 14. Piwowarski J., Nauki o bezpieczeństwie. Zagadnienia elementarne, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron, Kraków 2016.
• 15. Platon, Dialogi, Verum, Warszawa 2007.
• 16. Platon, Państwo, OnePress, Gliwice 2018.
• 17. Pokruszyński W., Piwowarski J., Bezpieczeństwo – Perspektywa filozoficzna teorii i praktyki, Wydawniczy Instytut Badań Bezpieczeństwa i Obronności WSBPI „Apeiron” w Krakowie, Kraków 2019.
• 18. Russell B., Dzieje zachodniej filozofii, Aletheia, Warszawa 2018.
• 19. Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Znak, Warszawa 2005.
• 20. Świniarski J., Chojnacki W., Filozofia bezpieczeństwa, AON, Warszawa 2004.
• 21. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, 2, 3, PWN, Warszawa 2019.
• 22. Wallerstein I., The End of the World as we know it. Social Science for the Twenty- -First Century, University of Minnesota Press Minneapolis, London 2003.
• 23. Weber M., Racjonalność. Władza. Odczarowanie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006. 24. Webster’s Third New International Dictionary, Könemann 1993.
• 25. Wootton D., Selected Political Writings by Niccolò Machiavelli, Hackett, 1994.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).