Inicjatywy społeczne jako stymulator decyzji w zakresie rewaloryzacji zabytkowych przestrzeni na przykładzie parku Jerzmanowskich w Prokocimiu

• Autorzy: Wowczak Jerzy

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK68FAMILY

Warianty tytułu

EN

Public Initiatives as a stimulator of decisions on renovating historical spaces on the example of the Jerzmanowski Family Park in Prokocim

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Jest to studium przypadku, gdzie od dwudziestu lat realizowane są w praktyce zapisy, które znalazły się w Ramowej Konwencji Rady Europy z Faro z roku 2005 dotyczącej wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, ratyfikowanej przez Polskę w 2021 r. Park Jerzmanowskich w Prokocimiu to jeden z najstarszych zachowanych parków dworskich w granicach administracyjnych Krakowa. Artykuł przedstawia historyczne fazy parku z uwzględnieniem ostatnich działań społecznych w celu zachowania jego świetności. Prezentuje projekt integrujący współczesne i historyczne elementy parku i jego realizację. Przywołuje zasługi Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia dla ocalenia historycznego otoczenia dawnego prokocimskiego dworu i wpływ tej organizacji społecznej na decyzje konserwatorskie. Opisuje problem partycypacji społecznej w odniesieniu do obiektów zabytkowych.

EN

This paper presents a case in which the provisions of the Council of Europe Framework Convention on the Value of Cultural Heritage for Society of Faro of 2005, ratified by Poland in 2021, have been applied in practice for twenty years. The Jerzmanowski Family Park in Prokocim is one of the oldest surviving manorial parks within Cracow’s city limits. This paper presents the historical phases of the park while accounting for the latest public efforts to preserve its greatness. The paper presents a design that integrates contemporary and historical elements of the park and its construction. It documents the contributions of the Prokocim Enthusiasts’ Society to saving the historical surroundings of Prokocim’s historical manor and the impact of this social organization on conservation decisions. It presents the problem of public participation in relation to historical buildings.

Słowa kluczowe

PL

społeczne uczestnictwo w konserwacji; architektura krajobrazu; historyczne parki miejskie; historia Prokocimia

EN

public participation in conservation; landscape architecture; historical city parks; history of Prokocim

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 68
• Strony: 128--142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., il. fot.

Twórcy

autor

Wowczak Jerzy

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

• https://orcid.org/0000-0001-6337-6943

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/280/0/-/Katgal II sp 956, „Kataster galicyjski, Prokocim Kreis Bochniaer”.
• Opracowania / Secondary sources
• 2. 30 lat Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, red. Grażyna Fijałkowska, Kraków 2020.
• 3. Arnstein Sherry, A ladder of citizen participation, „Journal of American Institute of Planner” 1969, nr 4 (34).
• 4. Baker Mark, Coaffee Jon, Sherriff Graeme, Achieving Successful Participation in the New UK Spatial System, „Planning, Practice & Research” 2007, nr 1 (22).
• 5. Biernat Jan Emil, Obecność i znaczenie augustianów w Prokocimiu w pierwszej połowie XX wieku, [w:] Prokocim dawnej i dziś, red. Tadeusz Ściężor, Kraków 2018.
• 6. Chernyshev Denys, Ivashko Yulia, Kuśnierz-Krupa Dominika, Dmytrenko Andrii, Role of natural landscape in perception of Ukrainian sacral architecture monuments, „Landscape architecture. Scientific Journal of Latvia University of Agriculture” 2020, t. 17, nr 17.
• 7. Child Phil. People and planning: report of the committee on public participation in planning (The Skeffington Committee Report) with an introduction, „Planning Perspectives” 2015, nr 30.
• 8. Gryglewski Piotr, Ivashko Yulia, Chernyshev Denys, Chang Peng, Dmytrenko Andrii, Art as a message realized through various means of artistic expression, „Art. Inquiry. Recherches sur les arts” 2020, R. XXII.
• 9. Ivashko Yulia, Chang Peng, Dmytrenko Andrii, Kozłowski Tomasz, Mykhailovskyi Denys, Influence of structural schemes on the shaping of historical wooden buildings: on the examples of traditional Chinese pavilions, pavilions of the chinoiserie style and Ukrainian wooden churches, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 67.
• 10. Ivashko Yulia, Kuśnierz-Krupa Dominka, Chang Peng, History of origin and development, compositional and morphological features of park pavilions in Ancient China, „Landscape architecture. Scientific Journal of Latvia University of Agriculture” 2020, t. 15 nr 15.
• 11. Michels Ank, De Graaf Laurens, Examining citizen participation: local participatory policy making and democracy, „Local Government Studies” 2010, nr 4 (36).
• 12. Orlenko Mykola, Ivashko Yulia, Chang Peng, Ding Yang, Krupa Michał, Kuśnierz Kazimierz, Sandu Ioan Gabriel, The Specificity of the Restauration and Monument Protective Measures for the Preservation of Historical Chinese Gardens, „International Journal of Conservation Science” 2021, t. 12. nr 3.
• 13. Orlenko Mykola, Ivashko Yulia, The concept of art. And art. works of art in the theory of art and in the restoration industry, „Art Inquiry. Recherchers sur les arts” 2019, R. XXI.
• 14. Pawłowska Krystyna, Przeciwdziałanie konfliktom wokół ochrony i kształtowania krajobrazu. Partycypacja społeczna, debata publiczna, negocjacje, Kraków 2008. Prokocim dawniej i dziś, red. Tadeusz Ściężor, Kraków 2018.
• 15. Szmygin Bogusław, Vademecum konserwatora zabytków, Warszawa 2015.
• 16. Ściężor Tadeusz, Augustiański Prokocim. OO. Augustianie w Prokocimiu w latach 1910–1950, Kraków 2006.
• 17. Ściężor Tomasz, Historyczny Prokocim. Monografia wsi podkrakowskiej XI–XX w., Kraków 2008.
• 18. Tilden Freeman, Interpretacja dziedzictwa, tłum. Agnieszka Wilga, Poznań 2019. Wowczak Jerzy, Park Wojciecha Bednarskiego jako stały element determinujący rozwój urbanistyczny Podgórza. Interpretacja projektowa romantycznego parku, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 4 (64).
• 19. Zin Wiktor, Kronika prac i problemów konserwatorskich Krakowa w latach 1959–1964, „Rocznik Krakowski” 1965, R. XXXVII.
• 20. Żychowska Maria, Ivashko Yulia, Chang Peng, Dmytrenko Andrii, Kulichenko Nataliia, Zhang Xin Mu, The influence of traditional Chinese landscape architecture on the image of small architectural forms In Europe, „Landscape Architecture and Art. Scientific Journal of Latvia University of Agriculture” 2021, t. 18, nr 18.
• Akty prawne / Legal acts
• 21. Council of Europe Framework Convention on the Value of Cultural Heritage for Society, Faro 27 X 2005.
• 22. Ustawa z 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2021, poz. 741, 784, 922.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 23. Gitler Marzena, Protest w Parku Bednarskiego. ‘Nie opuścimy parku w potrzebie’, https://glos24.pl/nocuja-i-biwakuja-w-parku-bednarskiego-nie-opuscimy-par-ku-w-potrzebie.
• 24. M.K., D.N. i S., Polska podpisała konwencję ramową Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, https://www.gov.pl/web/kulturaisport/polska-podpisala-konwencje-ramowa-rady-europy-o-wartosci-dziedzictwa-kulturowego-dla-spoleczenstwa.
• Projekty / Projects
• 25. „Projekt rewaloryzacji Parku Jerzmanowskich, KB-Projekty Sp. z o.o. 2017” (na zlecenie Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie), autorzy: Ewa Wowczak, Jerzy Wowczak; projekt zieleni: Anna Maj, Aleksandra Rykaczewska, Marek Sanecki