Dwie najnowsze generacje podstawowej mapy topograficznej Polski

• Autorzy: Głażewski A.

Identyfikatory

DOI

10.14681/afkit.2017.007

Warianty tytułu

EN

The two latest generations of basic topographic map of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach wyróżniono zasadnicze generacje podstawowej mapy topograficznej Polski, z których dwie najnowsze poddano analizie ze względu na technologię i zasady opracowania, źródła danych, zakres treści, czy też sposób udostępnienia. Generacje te wskazują na kolejne etapy postępu technologicznego i rozwoju społeczno-ekonomicznego kraju. Mapa podstawowa oznacza mapę w największej skali, która w poprzednich, analogowych generacjach była podstawowym źródłem danych dla opracowań w skalach mniejszych, a obecnie jest najbardziej szczegółową urzędową mapą topograficzną, jednym z tzw. standardowych opracowań kartograficznych. Poszczególne edycje polskich map topograficznych, związane z przyjętymi zasadami redakcji i opracowania, wydanymi najczęściej w postaci dokumentacji technicznej opracowania mapy (np. instrukcji czy wytycznych technicznych), pogrupowano w cztery generacje map. Dwie pierwsze z nich - mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego oraz mapy okresu PRL - nie będą tu przedmiotem zainteresowania. Dwie kolejne generacje (trzecia i czwarta), określone w tytule jako najnowsze, obejmują: generację map topograficznych opracowanych w technologii analogowej z lat 90. XX w., obejmującą mapy w 2 skalach (1:10000 oraz 1:50000), łącznie 3 edycje map oraz współczesną generację map topograficznych, opracowanych w technologii cyfrowej, na podstawie baz danych topograficznych, obejmującą dotychczas (lipiec 2017) łącznie 2 edycje mapy w skali 1:10000 (mapy podstawowej). Pierwsza z wyróżnionych generacji obejmuje dwie edycje mapy podstawowej: mapę opracowaną wedug instrukcji technicznej z r. 1994 (Zasady redakcji mapy topograficznej w skali 1:10000, GUGiK, 1994) oraz mapę topograficzną opracowaną wg instrukcji technicznej z r. 1999 (GUGiK, 1999). Druga - najnowsza generacja obejmuje także dwie edycje mapy podstawowej, obydwie opracowane w technologii cyfrowej: mapę topograficzną w standardzie TBD, opracowywaną na podstawie Wytycznych Technicznych Bazy Danych Topograficznych (2003, zmodyfikowane w 2008 r.) oraz współczesną mapę topograficzną Polski 1:10000, wydawaną w dwóch wersjach: zwykłej i cieniowanej, opracowaną na podstawie obecnie obowiązujących standardów technicznych (Dz.U. Zał. do nr 279, poz. 1642 z 27.12.2011) oraz najnowszych badań naukowych. (Olszewski, et al., 2013).

EN

During studies there has been distinguished generations of basic topographic map of Poland. Two the newest ones were objects of analysis. The data sources, contamination rules and technologies has been presented. These generations of maps shows us the stages of technological as well as economic and social development of Poland. Basic map means the map in the greatest scale, the most detailed governmental topographic map. Two first generations are not interesting here. These are: maps of Military Geographical Institute (pol. WIG) and maps in standards of Warsaw Pact (edited in communist era). The next generations - 3 i 4 are: G3: analog maps had been compiled in 90. of XX c. - 2 scales: 1:10,000 and 1:50,000, together 3 editions of maps; and G4: contemporary generation of topographic maps, being complied in digital environment, containing till now (2017) two editions of basic map. The third generation (G3) was including two editions of basic map: 1994 and 1999, both edited as analog printed maps. The last, fourth generation (G4) including two editions of map: map in standard 2003 (TBD) and contemporary map in standard 2011 (BDOT), is using Topographic DataBase of Poland (TBD, and its new version: BDOT) as a data source. Among these generations of maps, it's worth to point the complex scientific elaborations, often completed with set of technological rules or standard sheets of maps. The studies and its results determined directions of editions development and delivered indications for formulating of new technical standards of maps. It is now interesting in which direction these standards will be evolving, and how will the generation nr 5 of basic topographic map be presented and used.

Słowa kluczowe

PL

wizualizacja kartograficzna; mapa topograficzna; baza danych topograficznych; BDOT; technologie kartograficzne

EN

cartographic visualization; topographic map; topographic database; BDOT; cartographic technologies

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 29
• Strony: 85--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Głażewski A.

• Zakład Kartografii, Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• Bac-Bronowicz J., Berus T., Kowalski P.J., Olszewski R., 2007, Opracowanie metodyki wizualizacji bazy danych VMapL2 w różnych środowiskach narzędziowych systemów informacji geograficznej. Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarium 6 (3), 27-40.
• Buczkowski K., Gotlib D., Kaczyński Z.A., Stankiewicz M., 2005. Zakres informacyjny bazy danych topograficznych, w: System informacji topograficznej kraju. Teoretyczne i metodyczne opracowanie koncepcyjne, red. Makowski A., Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa.
• Głażewski A., Kowalski P.J., Olszewski R., Bac-Bronowicz J. 2010. New Approach to Multi Scale Cartographic Modelling of Reference and Thematic Databases in Poland [in:] Gartner G. and Ortag F. (Eds.): Lecture Notes in Geoinformation and Cartography, Cartography in Central and Eastern Europe. Selected Papers of the 1st ICA Symposium on Cartography for Central and Eastern Europe, Springer-Verlag, Berlin - Heidelberg.
• Głażewski A., 2013, Topograficzne modelowanie czasoprzestrzeni geograficznej na przykładzie ewolucji modelu pojęciowego TBD/BDOT, Roczniki Geomatyki 11(1), 69-83.
• Główny Geodeta Kraju, 1999. Zasady redakcji mapy topograficznej w skali 1:10000. Wzory znaków. Instrukcja techniczna, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Główny Geodeta Kraju, 2003. Wytyczne techniczne. Baza Danych Topograficznych (TBD). Wersja 1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Główny Geodeta Kraju, 2007. Wytyczne techniczne. Baza Danych Topograficznych (TBD). Wersja 1.1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Gotlib D, 2005. Modelowanie pojęciowe danych topograficznych, w: System informacji topograficznej kraju. Teoretyczne i metodyczne opracowanie koncepcyjne, red. Makowski A., Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa.
• Gotlib, D, 2005. Możliwości zarządzania danymi topograficznymi na różnych poziomach uogólnienia, w: System informacji topograficznej kraju. Teoretyczne i metodyczne opracowanie koncepcyjne, red. Makowski A., Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa.
• Gotlib D., Olszewski R. (red.), 2013. Rola bazy danych obiektów topograficznych w tworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej w Polsce, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Kaczyński Z. A. (red.), 1993. Zakres treści i forma graficzna cywilnej mapy topograficznej 1:10000 nowej edycji, Zakład Kartografii Politechniki Warszawskiej.
• Kowalski, P. J., 2012, Mapa jako praktyczny interfejs serwisu internetowego, Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 23, 159–168.
• Kowalski P., Siwek J., 2013. Polskie mapy topograficzne do użytku powszechnego – ćwierć wieku sukcesów czy niepowodzeń? Polski Przegląd Kartograficzny 45(4), 334-343.
• Krassowski B., 1974. Polska kartografia wojskowa w latach 1918 – 1945, Wydawnitwo Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa.
• Makowski A. (red.), 2005. System informacji topograficznej kraju – teoretyczne i metodyczne opracowanie koncepcyjne, Oficyna Wyd. PW, Warszawa.
• Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, 1989. Wzory i objaśnienia znaków umownych i napisów stosowanych na mapach topograficznych w skalach 1:5000 i 1:10000, Warszawa.
• Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Główny Geodeta Kraju, 1994. Zasady redakcji mapy topograficznej w skali 1:10000. Wzory znaków, Warszawa.
• Olszewski R., Zieliński J., Pillich-Kolipińska A., Fiedukowicz A., Głażewski A., Kowalski P. J., 2013. Methodology of creating the new generation of official topographic maps in Poland, 2013, Proceedings of the 26th International Cartographic Conference, Dresden, Germany.
• Opis baz danych obiektów topograficznych i ogólnogeograficznych oraz standardy techniczne tworzenia map. Załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych. Dz.U. Załącznik do nr 279, poz. 1642 z dnia 27 grudnia 2011.
• Ostrowski W., 2000. Koncepcja nowej mapy topograficznej Polski w skali 1:10 000. Polski Przegląd Kartograficzny 32(3), 188-198.
• Ostrowski W., 2002. Koncepcja Mapy topograficznej Polski w skali 1:50 000. Polski Przegląd Kartograficzny 34(4), 251-261.
• Pietruszka J., Sobczyński E., 2013. Wojskowe analogowe opracowania kartograficzne a potrzeby geoinformacyjne bezpieczeństwa i obronności państwa, Polski Przegląd Kartograficzny T. 45, nr 3.
• Piotrowski R., 2001, Topograficzna Baza Danych - program działania. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Tomiczak E., 2012, Tworzenie map topograficznych w ArcGIS, ArcanaGIS, dodatek magazynu geoinformacyjnego Geodeta, nr 3, str. 29-32.