Ochrona odbiorców wrażliwych energii elektrycznej i paliw gazowych – uwarunkowania prawne

• Autorzy: Krzykowski M.

Warianty tytułu

EN

Protection of vulnerable customers of electricity and gaseous fuels – legal conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W świetle danych statystycznych od 50–125 mln odbiorców energii elektrycznej w Europie dotknięte jest ubóstwem energetycznym. Problem ten został dostrzeżony na poziomie Unii Europejskiej, co znalazło swoje odzwierciedlenie w postanowieniach m.in. dyrektywy 2009/72/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnotowych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającej dyrektywę 2003/54/WE. Ze względu na charakter przytoczonego aktu prawnego pañstwom członkowskim pozostawiono swobodę w doborze środków służących realizacji celu określonego w dyrektywie. Toteż mechanizmy wsparcia odbiorców wrażliwych mogą przejawiać się np. w: zakazie wstrzymywania dostaw energii elektrycznej osobom, które uzyskały specjalny certyfikat (Słowenia), obowiązku poinformowania odpowiednich służb socjalnych przed wstrzymaniem dostaw energii (Holandia, Belgia, Szwecja), zakazie wstrzymywania dostaw odbiorcom przewlekle chorym korzystającym z aparatury medycznej (Irlandia) czy zakazie wstrzymywania dostaw energii w okresie jesienno-zimowym (Finlandia). Polski ustawodawca zdecydował się oprzeć krajowy program ochrony odbiorców wrażliwych na systemie zabezpieczenia społecznego (tzw. zryczałtowany dodatek energetyczny) uzupełnionym o środki służące obniżeniu płatności rachunków za energię (obowiązek instalacji przedpłatowych układów pomiarowo-rozliczeniowych). Celem opracowania jest próba oceny obowiązujących rozwiązań prawnych w zakresie ochrony odbiorcy wrażliwego na tle prawa Unii Europejskiej i Polski. Problematyka ta jest szczególnie aktualna w kontekście niedawno wprowadzonych zmian legislacyjnych, które przedmiotową kategorię odbiorcy implementowały do ustawodawstwa polskiego. Wobec powyższego artykuł pozwoliłby na wysunięcie pierwszych wniosków, co do skuteczności i adekwatności zastosowanych środków prawnych.

EN

Recent statistics indicate that about 50 million electricity customers in Europe are affected by energy poverty. The problem has been recognized at the EU level, resulting in Directive 2009/72/EC of the European Parliament and the Council from 13 July 2009 concerning common rules for the internal market in electricity, and repealing Directive 2003/54/EC. The nature of the old directive left member states free to choose measures to achieve the objective set in the directive. The support of vulnerable customers mechanisms was manifested, for example, in the prohibition of stopping the supply of electric energy to people who received a special certificate (Slovenia), the obligation to inform the relevant social services before stopping power supplies (Netherlands, Belgium, Sweden), and the prohibition of stopping supplies to customers chronically ill and of stopping the energy supply from autumn to winter (Finland). The Polish legislature decided to base the national program of protecting vulnerable customers on the social security system, supplemented by measures reducing costs of energy bills. The objective of this paper is to examine existing legal solutions for the protection of vulnerable customers in the context of the EU and Polish legal systems, with particular attention paid to the latest Polish legal changes.

Słowa kluczowe

PL

odbiorca wrażliwy; ubóstwo energetyczne; rynek energii; dodatek energetyczny; układ przedpłatowy

EN

vulnerable customers; energy poverty; energy market; energy supplement; prepayment system

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 257--268
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz.

Twórcy

autor

Krzykowski M.

• Katedra Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] Annual Report on Fuel Poverty Statistics 2012. Department of Energy and Climate Change, May 2012.
• [2] ANTAS, Ł. 2008. Nowa koncepcja liberalizacji rynku energetycznego UE. BEST OSW nr 5.
• [3] BERENT-KOWALSKA, G. i WNUK, R. 2012. Efektywność wykorzystania energii w latach 2000–2010. GUS, Warszawa.
• [4] CAMERON, P. 2007. Competition In Energy Markets: Law and Regulation in the European Union. Oxford.
• [5] DENISZCZUK, L., KUROWSKI, P. i STYRC, M. 2007. Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania w polityce społecznej. IPiSS, Warszawa.
• [6] DŁUGOSZ, T. 2011. Ochrona odbiorcy wrażliwego w dyrektywach trzeciego pakietu energetycznego. [W:] Gronkiewicz-Waltz H. i Jaroszyński K. (red.), Europeizacja publicznego prawa gospodarczego. Warszawa.
• [7] ERGEG – „Status review of definitions of vulnerable customer, default supplier and supplier of last resort” – Ref: E09-CEM-26-04, 16 July 2009.
• [8] ELŻANOWSKI, F. 2008. Polityka energetyczna. Prawne instrumenty realizacji. Warszawa.
• [9] FIGASZEWSKA, I., BEDNARSKA, A. i FALECKI. A. 2008. W jaki sposób przedsiębiorstwa energetyczne pomagają odbiorcom wrażliwym społecznie uniknąć wstrzymania dostaw energii elektrycznej czy gazu? Biuletyn URE nr 2.
• [10] FIGASZEWSKA, I. 2009. Ubóstwo energetyczne – co to jest? Biuletyn URE nr 5.
• [11] FIGASZEWSKA, I., DOBROCZYŃSKA, A. i DĘBEK, A. 2009. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw energetycznych w oewietle badań ankietowych. Raport Zespołu do Przeprowadzenia i Opracowania Badań Ankietowych Dotyczących Problematyki Społecznej Odpowiedzialnooeci Przedsiębiorstw Energetycznych. Biuletyn URE nr 5.
• [12] GUS, Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2012 r. Warszawa 2014, s. 51.
• [13] GUZIK, G. 2007. Czternaste Europejskie Forum Regulacji Sektora Energii Elektrycznej (Forum Florenckie). Florencja, 24–25 września 2007 r. Biuletyn URE nr 6.
• [14] Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 11, 2014.
• [15] JANUSZ, P. 2013. Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego – perspektywy rozwoju. Polityka energetyczna – Energy Policy Journal nr 2.
• [16] JURDZIAK, L. 2012. Czy grozi nam ubóstwo? Analiza potencjalnych skutków unijnej polityki walki z globalnym ociepleniem dla gospodarstw domowych w Polsce. Polityka energetyczna – Energy Policy Journal nr 3.
• [17] Komisja Europejska 2011 – Społeczny wymiar strategii „Europa 2020”, sprawozdanie Komitetu ochrony socjalnej (2011), Streszczenie. Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego.
• [18] KUROWSKI, P. 2008.Wydatki gospodarstw domowych na energię elektryczną. Próba ustalenia grup odbiorców wrażliwych na podwyżki cen energii. Biuletyn URE nr 5.
• [19] KUROWSKI, P. 2012. Zagrożenie ubóstwem energetycznym. Próba ustalenia zjawiska (na podstawie danych GUS). Biuletyn URE nr 1.
• [20] NOWAK, B. 2009. Wewnętrzny rynek energii w Unii Europejskiej. Warszawa.
• [21] Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie ubóstwa energetycznego w kontekście liberalizacji i kryzysu gospodarczego (opinia rozpoznawcza), 2011/C 44/09.
• [22] Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Konsument na Rynku Energii. Ocena europejskich regulatorów. Warszawa 2006.
• [23] SZAMBELAŃCZYK, M. Odbiorca wrażliwy paliw gazowych oraz energii elektrycznej w świetle postanowień „małego trójpaku”. www.cire.pl.
• [24] SHUTTLEWORTH, G. 2002. Opening European Electricity and gas markets. [W:] C. Robinson (ed.), Utility Regulation and Competition Policy, Cheltenham.
• [25] SWORA, M. i MURAS, Z., (red.), Prawo energetyczne. Komentarz. Warszawa.
• [26] SZYDŁO, M. 2010. Prawo konkurencji a regulacja sektorowa. Warszawa.
• [27] Tackling Fuel Poverty in Europe. Recommendations Guide for Policy Makers, EPEE, September 2009.
• [28] The Fuel Poverty Strategy. The UK Fuel Poverty Strategy. 6th Annual Progress Report 2008, Delfra-BERR, London 2008.
• [29] World Energy Outlook 2012, International Energy Agency, OECD/AIE, listopad 2012.
• [30] WYRZYKOWSKI, M. 1986. Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym. Warszawa.