Zabezpieczenia przeciwwybuchowe wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin wybuchowych na podstawie przepisów Unii Europejskiej i Pr PN-M-43026

• Autorzy: Prysok E. , Piestrzyński S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wentylatory służące do przetłaczania mieszanin gazów palnych i par z powietrzem ze stref zagrożonych wybuchem powinny być konstruowane przy zachowaniu odpowiednich zasad, mających zapobiegać niebezpieczeństwu zainicjowania pożaru lub wybuchu na skutek osiągnięcia określonego progu temperatury tych mieszanin lub występowaniu iskier mechanicznych powstałych na skutek zatarcia lub uderzenia elementów wirujących wentylatora o elementy nieruchome [1-6]. W numerze 3/96 czasopisma „Rynek Instalacyjny” opublikowano artykuł pt.: „Zasady konstruowania wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin wybuchowych” [3]. Zostały w nim podane informacje na temat zabezpieczeń wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin wybuchowych na podstawie przepisów VDMA [5] (Stowarzyszenie Niemieckich Producentów Maszyn i Urządzeń), które porównano z wytycznymi opracowanymi dla powyższych wentylatorów przez Główny Instytut Górnictwa - Kopalnia Doświadczalna „Barbara” [8], W niniejszym artykule dokonano przeglądu literatury dotyczącej ochrony przeciwwybuchowej wentylatorów, dokonano klasyfikacji mieszanin wybuchowych na grupy wybuchowości i klasy temperaturowe oraz podano klasyfikację stref zagrożenia wybuchem dla mieszanin wybuchowych gazów palnych i par z powietrzem. Przedstawiono sposoby zabezpieczeń przeciwwybuchowych wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin wybuchowych oparte na przepisach Państw Członkowskich Unii Europejskiej [12] i Pr PN-M-43026 pt.: Wentylatory. Wytyczne do konstruowania wentylatorów przetłaczających wybuchowe mieszaniny gazów palnych i par z powietrzem na przykładzie strefy wybuchowej Z1 [10]. Dotychczas w kraju wentylatory przeciwwybuchowe [7] były projektowane i wykonywane na podstawie wytycznych opracowanych przez Główny Instytut Górnictwa, Kopalnię Doświadczalną „Barbara” [8]. Według powyższych wytycznych (opracowanych dla bardzo wąskiej grupy gazów) każdy wentylator prototypowy powinien być poddany badaniom atestacyjnym w celu uzyskania odpowiedniego orzeczenia (atestu) Kopalni Doświadczalnej „Barbara”, iż dany wentylator może być stosowany do przetłaczania określonych w ateście mieszanin wybuchowych. W praktyce oznacza to, iż żąda się badań atestacyjnych dla prawie każdej mieszaniny wybuchowej z odpowiedniej grupy wybuchowości. Natomiast w Pr PN- M-43026 przyjęto zasadę, iż wystarczające jest jeśli wentylator wykonany jest zgodnie z wytycznymi zawartymi w projekcie normy Pr PN-M-43026, bez konieczności jego atestacji. Odpowiedzialność za wyprodukowany wentylator ponosi jego producent. Informacje zawarte w artykule odnoszą się wyłącznie do wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin gazów palnych i par z powietrzem. Nie odnoszą się one do wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania podatnych do wybuchu pyłów zawartych w powietrzu lub innych gazach powstających w procesie produkcji.

Słowa kluczowe

PL

zabezpieczenia przeciwwybuchowe; wentylatory; mieszanina wybuchowa; strefy zagrożone wybuchem

• Wydawca: Grupa MEDIUM Sp. z o.o. Sp.k.a.
• Czasopismo: Rynek Instalacyjny
• Rocznik: 1998
• Tom: Nr 2
• Strony: 25--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Prysok E.

• Ośrodek Badawczo-Rozwojowy „Barowent”, Katowice

autor

Piestrzyński S.

• Ośrodek Badawczo-Rozwojowy „Barowent”, Katowice

Bibliografia

• [1] Witt H.: Explosionsschutz bei Ventilatoren. Bommes L., Fricke J., Klaes K. (Hrsg) Ventilatoren, Vukan-Verlag Essen - 1994, s. 369-404.
• [2] Schlender F. i in.: Ventilatoren im Einsatz. VDI Verlag, 1996.
• [3] Prysok E., Wąsacz M.: Zasady konstruowania wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania mieszanin wybuchowych. Rynek Instalacyjny nr 3/96,1996.
• [4] Prysok E., Wąsacz M.: Zasady konstruowania wentylatorów przeznaczonych do przetłaczania pyłów zagrożonych wybuchem. Ochrona powietrza 4/95,1995.
• [5] VDMA 24169 - Teil 1: Bauliche Explosionsschutzmaßnahmen an Ventilatoren. Beuth Verlag, Berlin 1983.
• [6] BSI - Document CEN/TC: 196 N 102 (F): Machines for underground mines. Mining Ventilation Machines - Safety Electrically Driven Fans for underground use.
• [7] PN-92/M-43011: Wentylatory. Podział i terminologia.
• [8] Łobejko A., Marzec B., Mazur J.: Zabezpieczenia przeciwwybuchowe do nowych typów wentylatorów na bazie wentylatorów ogólnego przeznaczenia, wobec par benzyny do lakierów, ksylenu, toluenu, octanu etylu i alkoholu etylowego. Praca GIG 1983 r. - niepublikowana.
• [9] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3.11.1992 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów - Dz. U. nr 92, poz. 460.
• [10] Pr PN-M-43026: Wentylatory. Wytyczne do konstrukcji wentylatorów przetłaczających wybuchowe mieszaniny gazów palnych i par z powietrzem.
• [11] PN-84/E-08119: Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe. Mieszaniny wybuchowe. Klasyfikacja i metody badań.
• [12] Dyrektywa 94/9/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23.03.1994 r. w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
• [13] PN-83/E-08110: Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe. Wspólne wymagania i badania.
• [14] PN-93/M-86411: Łożyska toczne. Nośność statyczna.
• [15] PN-ISO/94-281: Łożyska toczne. Nośność dynamiczna i trwałość.
• [16] PN-92/E-08106: Stopnie ochrony zapewnione przez obudowy (Kad. IP).
• [17] PN-83/N-01359: Drgania mechaniczne. Wyważanie wirników sztywnych. Wyznaczanie dopuszczalnego niewyważenia resztkowego.
• [18] PN-90/N-01358: Drgania. Metody pomiarów i oceny drgań maszyn.
• [19] PN-92/E-05203: Ochrona przed elektrycznością statyczną. Materiały i wyroby stosowane w obiektach oraz strefach zagrożonych wybuchem. Metody badania oporu elektrycznego właściwego i oporu upływu.