Jeszcze raz o rodowodzie Jana Filipa Carosiego

• Autorzy: Siemion I.

Warianty tytułu

EN

New data to the biography of J.F. Carosi

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The new data are presented, which argument for the hypothesis that J.F. Carosi (1744-1799) a Polish mineralogist and the mining expert, working in Poland at the end of XVIII century, was a Pole from the origin. He was born, probably, in Hungarian-Polish family. The supposition that he was the author of the series of articles on mineralogy, published in the Polish language in the journal ’’Zbior tygodniowy wiadomości uczonych” (The Weakly Collection of Scientific News), published in Caracow, is unequivocally confirmed. The less known Carosi’s papers, published in German journals, as well as his book ’’Bruchstucke” are discussed.

Słowa kluczowe

PL

geologia; mineralogia; górnictwo

EN

mineralogy; geology; mining

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 49, nr 3/4
• Strony: 107--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Siemion I.

• Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• 1 I. Z. Siemion: Jan Filip Carosi (1744-1801?). Szkic biograficzny. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 1974, 19, s. 495-508.
• 2 J. Róziewicz. Z. Wójcik : O Janie Filipie Carosim. Na marginesie artykułu Ignacego Z. Siemiona, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1975, 20, s. 221-241.
• 3 L. Engeström: Pamiętniki, [w:] Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców, T. 2, Warszawa 1963, PIW, s. 111.
• 4 J.J. Kausch: Nachrichten über Polen, Th. 1, Salzburg 1793, s. 299-300.
• 5 Fünfter Nachtrag zu den vierten Ausgabe des Gelehrten Teutschlandes, Lemgo 1795, s. 214.
• 6 W. Kula: Szkice o manufakturach w Polsce XVIII wieku. Warszawa 1956, PWN, s. 582.
• 7 T. Ostrowski: Poufne wieści z oświeconej Warszawy. Gazetki pisane z roku 1782. Wrocław 1972 Ossolineum, s. 162 (gazetka z 29 sierpnia 1782 roku).
• 8 Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej 1786-1794. Wrocław 1969 Ossolineum, s. 195 (protokół posiedzenia w dniu 20 marca 1789 roku).
• 9 Kalendarz polityczny dla Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego na rok 1784. Warszawa, drukarnia Michała Grölla.
• 10 A. Waga : O Janie Filipie Karozym (de Carosi) i Karolu Pertesie (de Perthees) dwóch naturalistach polskich pod Stanisławem Augustem. „Biblioteka Warszawska” 1843 t. 4 s. 193.
• 11 H. Koeppe: Abraham Jacob Penzel Lebensirrfahrten. Eine Menschen- und Ku I tur tragedie aus dem 18. Jahrhundert. Leipzig 1937.
• 12 Abraham Jacob Penzels, Doctors der weltweisheit und öffentlichen ordentlichen Professors der Dichtung am Liceo zu Laysbach Sammlung merkwürdiger und wichtiger Briefe die von angesehenen Standespersonen und berühmten Gelehrten ihn geschrieben sind. Nach alphabetischer Ordnung. Bd. 1, Leipzig in der Weygandschen Buchhandlung 1798.
• 13 Das gelehrte Teutschland oder Lexicon der jetziehenden teutschen Schriftsteller, angef. von G.Ch. Hamburger, fortgesetzt vonJ.G. Meusel. Bd. 1, Lemgo 1783, s. 247.
• 14 Erster Nachtrag zu der vierten Ausgabe des Gelehrten Teutschlands. Lemgo 1786, s. 730.
• 15 Achter Nachtragzu der vierten Ausgabe des Gelehrten Teutschlands. Lemgo 1805, s. 132.
• 16 J. Róziewicz, Z. Wójcik: Listy Jana Filipa Carosiego do Cesarskiej Akademii Nauk w Petersburgu, [w:| „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, Seria C, z. 21. Warszawa 1976, s. 6.
• 17 J.F. Сarosi:„Leipziger Magazin”, 1783 Jahrg., St. 3, s. 406
• 18 J.F. Саrоsi : Reisen durch verschiedene polnische Provinzen. Th. 2, Leipzig 1784, s. 220.
• 19 Franciszek II Rakoczy: Pamiętniki. Wyznania. Warszawa 1988 PIW.
• 20 Lexicon der vom Jahr 1750 bis 1800 verstorbenen teutschen Schriftsteller. Ausgearb. von Johann Georg Meusel. Bd. 1., Leipzig 1802, s. 625-627 (biogram A.F. Briihla).
• 21 J.F. Carosi : Beiträge zur Naturgeschichte der Niederlausitz. Leipzig 1779.
• 22 J. Bernoulli: Podróż po Polsce, [w:] Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców. T. 1, Warszawa 1963 PIW, s. 360.
• 23 M. Dubois: Essai sur 1’histoire litteraire de Pologne. Berlin 1778, s. 559.
• 24 T. Ostrowski: Poufne wieści z oświeconej Warszawy, Warszawa 1972 Ossolineum, s. 204.
• 25 Bruchstücke, gedrückt in Cöln bei Liberty, 1779, s. 114.
• 26 Aus Polen und Kurlands letzten Tagen. Memoiren des Baron Karl Heinrich ITeyking (1752-1796). Berlin 1897.
• 27 List otrzymany z Archiwum Uniwersytetu Lipskiego, z dnia 18 lipca 1974; w posiadaniu autora tekstu.
• 28 Pełny tytuł czasopisma: „Leipziger Magazin zur Naturkunde, Mathematik und Oekonomie, herausgegeben von E.B. Funk, N.G. Leske und C.F. Hindenburg”, Leipzig und Dessau.
• 29 J.F. Carosi: Ehrenrettung des Feldbaus in der Krakau Gegend, gegen den 19. Artikel des Fabrischen Geographischen Magazin 1B., 3 Heft, Seite 289. „Leipz. Mag.”, 1783 Jhrg., s. 464-472.
• 30 Por. J.E. Fabri: „Geographisches Magazin”, Dessau u. Leipzig 1784, Bd. 3, Heft 11, s. 360-366.
• 31 N.G. Leske: Johann Philipp von Carosi’s Reisen durch verschiedene polnische Provinzen mineralogischen und anderen Inhalts. Erster Theil. Mit sechs Kupfertafeln. Leipzig verlegts J.G.J. BreitkopJ 1781. „Leipz. Mag.”, 1782 Jhrg., St. 1, s. 112—121.
• 32 N.G. Leske: Ueber die Erzeugung des Kiesels und des Quarzes zur Teil beobachtet in Polen, durch J.P von Carosi, Königl. Polnischen Hauptmann. Aus dem Französischen übersetzt durch den Verfasser. Mil zwei Kupfern. Leipzig in der Joh. Golfr. Müllerschen Buchhandlung, 1783. „Leipz. Mag.”, 1784 Jhrg., Leipzig 1785, s. 121—125.
• 33 Die neuesten Entdeckungen in der Chemie. Gesammelt von D. Lorenz Grell, 12 Th., Leipzig 1784, s. 230-237.
• 34 „Magazin für das Neueste aus der Physik und Naturgeschichte”, Gotha 1784, Bd. 2, St. 3, 171-175.
• 35 J. Róziewicz, Z. Wójcik: „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, Seria C, Z. 21, Warszawa 1976, s. 5-40.
• 36 H. Kołłątaj: Rozbiór krytyczny zasad historii początkowej wszystkich ludów, Warszawa 1972 PWN, s. 676.
• 37 Georg Foster Werke. Berlin 1978, Bd. 14, s. 112.
• 38 G. Bałtruszajtis: Kłopoty z solą u schyłku Rzeczypospolitej, [w:] Wiek XVIII. Polska i świat. Księga poświęcona B. Leśniodorskiemu. Warszawa 1974 PIW, s. 225-243.
• 39 L. Ratajczak: Wojsko i obronność Rzeczypospolitej, 1788-1792. Warszawa 1975 Wyd. MON, s. 103.
• 40 „Magazyn Warszawski”, 1785, T. I., Cz. II, s. 150-167.