Znaki handlowe na powierzchniach zabytkowego drewna konstrukcyjnego

• Autorzy: Mączyński D. , Jedlikowska M.

Warianty tytułu

EN

Commercial signs on the surfaces of historical wood constructions

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W czasie badań zabytkowych konstrukcji dachowych, prowadzonych przez Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków od 2007 r., zauważono w kilku obiektach oznakowania, znajdujące się na powierzchniach elementów drewnianych konstrukcji. Nie były to ciesielskie znaki montażowe, lecz zapis w formie ciągów liter i cyfr arabskich, które uzupełniały dodatkowe znaki. Pewna zauważalna logika układu zapisu, występująca w tych znakach, pozwala przypuszczać, że są to znaki handlowe, którymi opisywano partie drewna, zgodnie zrealizowanym przez tartak lub zespół drwali (cieśli) zamówieniem, przeznaczonym dla danej konstrukcji. Znaki te stwierdzono w budowlach na terenie Warszawy, Gdańska oraz w województwie mazowieckim w kościołach w Kołacinku i w Grodźcu. Znaczone elementy zostały prawdopodobnie wprowadzone do starszych konstrukcji ciesielskich w czasie ich napraw, które miały miejsce na początku XIX w. Znaki o bardzo podobnej formie zapisu, pochodzące z początku XIX w., odnaleziono tak że w Belgii, w kilku konstrukcjach zabytkowych budynków na terenie Brukseli.

EN

During realization of the program on the research of roof frames carried on by National Heritage Board of Poland in 2007 interesting signs were found in three churches in Warsaw. They were found on the surface of wooden elements of the roof construction. These signs consist of sequence of letters and Arabic numerals separated by small signs of ‘v’ shape. Other sequences of digits and letters were found in the building of a Calvary in Wizytki Nunnery in Warsaw. These inscriptions contain additional symbols in form of sets of little strokes. The remaining signs probably originate from the middle 19th c. when the roofs above the aisles were repaired. Some other inscriptions and signs probably of the middle 19th c. were localized in Mazowsze region churches in Kołacinek and Grodziec and in three tenement houses in Gdansk. The signs differ in style, and height of letters and numerals depending on the height of the beam. Very interesting commercial signs from the middle 19th c. were found in Belgium (in historical buildings in Brussels) Some of them in their form, shape of letters and symbols resemble the signs found in Gdansk.

Słowa kluczowe

PL

znak ciesielski; znak handlowy; zabytkowe drewno; konstrukcje ciesielskie; zabytkowa więźba dachowa; traseologia

EN

carpenter mark; commercial sing; historical roof construction; timber construction; research roof fraze; traseology

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 39
• Strony: 39--44
• Opis fizyczny: Fot. rys.

Twórcy

autor

Mączyński D.

• Narodowy Instytut Dziedzictwa

autor

Jedlikowska M.