Dendrochronological study of the Sawicki landslide activity in the Beskid Niski Mts (Polish Flysch Carpathians)

• Autorzy: Kiszka K.

Identyfikatory

DOI

10.12657/landfana.033.002

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the results of the dendrogeomorphological study of the activity of the Sawicki landslide, located in the Beskid Niski Mts (Polish Flysch Carpathians). The study was conducted within two study sites in the lower part of the landslide. The landslide movements were dated using the dendrogeomorphological method, basing on the eccentricity indicators calculated for the two coniferous species, i.e. Scots pine (Pinus sylvestris) and silver fir (Abies alba). It was found landslide activity in years: 1899, 1901, 1905, 1910, 1913–1914, 1920–1921, 1929–1931, 1935, 1937, 1945, 1977, 1979, 1981, 1984–1985, 1990, 1992–1993, 1997, 2003–2004, 2006, 2010–2012. The greatest activity was characterized for the northern part of the study site B and the south-western slopes of the Szklarki stream valley (study site A). Studies have shown only a partial dependence between precipitation and landslide episodes. The data were confronted with the results of dendrogeomorphological studies, conducted in the northern and central parts of the landslide. The results demonstrate the significant complexity of mass movements within large-area landslide.

Słowa kluczowe

EN

dendrogeomorphology; mass movement; landslide activity; Sawicki landslide; eccentricity of tree rings; Beskid Niski Mountains

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 32
• Strony: 9--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., rys.

Twórcy

autor

Kiszka K.

• Szymbark Research Station, Department of Geoenvironmental Research, Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences, Kraków, Poland

Bibliografia

• Alestalo J., 1971. Dendrochronological interpretation of geomorphic processes. Fennia 105: 1–140.
• Ballesteros-Cánovas J.A., Stoffel M., Guardiola Albert C., Díez Herrero A., 2015. XRCT imagery and variograms reveal 3D changes in wood density of riparian trees affected by floods. Trees – Structure and Function 29: 1115–1126.
• Bednarz Z., 1986. An example of the application of the tree-ring chronology of the Dwarf Mountain Pine (Pinus Mugo var Mughus Zenari) for the dating of geomorphological processes in the Tatra Mts. Dendrochronologia 4: 75–77.
• Bollschweiler M., Stoffel M., Vázquez-Selem L., Palacios D., 2010. Tree-ring reconstruction of past lahar activity at Popocatépetl, Mexico. The Holocene 20: 265–274.
• Buchwał A., Wrońska-Wałach D., 2008. Zapis denudacji naturalnej i antropogenicznej w odsłoniętych korzeniach świerka (Picea abies)(Karpaty fliszowe). Landform Analysis 11: 71–76.
• Butler, D.R., 1979. Dendrogeomorphological analysis of flooding and mass movement, Ram Plateau,Mackenzie Mountains, Northwest Territories. The Canadian Geographer 23: 62–65.
• Chowaniec J., Wójcik A., Mrozek T., Rączkowski W., Nescieruk P., Perski Z., Wojciechowski T., Marciniec P., Zimnal Z., Granoszewski W., 2012: Osuwiska w województwie małopolskim. Atlas – przewodnik. Departament Środowiska, Rolnictwa i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zespół Geologii, pp. 143.
• Fantucci R., McCord A., 1995. Reconstruction of landslide dynamic with dendrochronological methods. Dendrochronologia 13: 33–48.
• Franco-Ramos O., Stoffel M., Vazquez-Selem L., Capra L., 2013. Spatio-temporal reconstruction of lahars on the southern slopes of Colima Volcano, Mexico – a dendrogeomorphic approach. Journal of Volcanology and Geothermal Research 267: 30–38.
• Gil E., 1979. Typologia i ocena środowiska przyrodniczego okolic Szymbarku. Dokumentacja Geograficzna 5: 1–91.
• Gil E., 1994. Szata roślinna. [In:] L. Starkel, E. Gil (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego, Stacja Bazowa Szymbark (Karpaty Fliszowe), Biblioteka Monitoringu Środowiska: 44–47.
• Gil E., 1997. Meteorological and hydrological conditions of landslides in the Polish Flysch Carpathians. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 31: 143–158.
• Gil E., Kotarba A., 1977. Model of slide slope evolution in flysch mountains (An example drawn from the Polish Carpathians). Catena 4(3): 233–248.
• Gil E., Starkel L., 1979. Long-term extreme rainfalls and their role in the modelling of flysch slopes. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 13: 207–120.
• Gil E., Długosz M., 2006. Threshold values of rainfalls triggering selected deep-seted landslide in the Polish Flysch Carpathians. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 40: 21–43.
• Kaczka R., Karolina Janecka K., Lempa M., Rączkowska Z., 2015. Zastosowanie metod dendrochronologicznych w badaniach lawin śnieżnych. Landform Analysis 28: 15–27.
• Krąpiec M., Margielewski W., 2000. Analiza dendrogeomorfologiczna ruchów masowych na obszarze polskich Karpat fliszowych. Kwartalnik AGH, Geologia 26(2): 141–171.
• Krąpiec M., Rączkowski W., Gil E., Kłusek M., Janicki T., Kowalski Z., Zabuski L., 2004. Zastosowanie analizy dendrogeomorfologicznej do monitoringu obszarów osuwiskowych w Beskidzie Niskim oraz jego praktyczne wykorzystanie. Grant badawczy nr KBT 4T12B 025 26.
• Krąpiec M., Rączkowski W., Danek M., Gil E., Kłusek M., Zabuski L., 2008. Monitoring dendrogeomorfologiczny osuwisk w Beskidzie Niskim. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności 6: 173–184.
• Lopez Saez J., Corona C., Stoffel M., Berger F., 2014. Assessment of forested shallow landslide movements coupling tree ring records from stems and exposed roots. Géomorphologie: relief, processus, environnement 2: 159–174.
• Malik I., 2008. Dating of small gullies formation and rates of erosion in old gullies under forest by means of anatomical changes in exposed tree roots (Southern Poland), Geomorphology 93: 421–436.
• Malik I., Owczarek P., 2005. Wykorzystanie odsłoniętych korzeni drzew do określenia przebiegu erozji zboczy dolin i dostawy zwietrzelin do koryt rzek górskich (Sudety Wschodnie), Czasopismo Geograficzne 76: 101–116.
• Malik I., Matyja M., 2008. Bank erosion history on a mountain stream determined by means of anatomical changes in exposed tree roots over the last 100 years (Bílá Opava River – Czech Republic). Geomorphology 98: 126–142.
• Malik I., Owczarek P., 2009. Dendrochronological records of debris flow and avalanche activity in a mid – mountain forest zone (eastern Sudetes – central Europe). Geochronometria 34: 57–66.
• Margielewski W., 1997. Dated landslides of the Jaworzyna Krynicka Range (Polish Outer Carpathians) and their relation to climatic phases of the Holocene. Annales Societatis Geologorum Poloniae 67: 83–92.
• Margielewski W., 1998. Landslide phases in the Polish Outer Carpathians and their relation to the climatic changes in the Late Glacial and the Holocene. Quaternary Studies in Poland 15: 37–53.
• Migoń P., Kacprzak A., Malik I., Kasprzak M., Owczarek P., Wistuba M., Panek T., 2014. Geomorphological, pedological and dendrochronological signatures of a relict landslide terrain, Mt Garbatka (Kamienne Mts), SW Poland. Geomorphology 219: 213–231.
• Nawrocka N., 2013. Analiza dendrogeomorfologiczne drzew różnych gatunków z obszaru osuwiska „L. Sawickiego” w Szymbarku, Beskid Niski, Karpaty Zewnętrzne. Folia Quaternaria 81: 175–188.
• Rączkowski W., 2004. Landslide Hazard in the Carpathians during the recent 10 years. Global Change 10: 67–76.
• Rączkowski W., Zabuski L., 2008. Numeryczne Modelowanie deformacji stoku osuwiskowego – Maślana Góra w Szymbarku k. Gorlic. Kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej, Geologia 34(4): 733–742.
• Rossi S., Deslauriers A., Anfodillo T., 2006. Assessment of cambial activity and xylogenesis by microsampling tree species: an example at the Alpine timberline. IAWA Journal 27: 383–394.
• Sawicki L., 1917. Osuwiska ziemne w Szymbarku i inne zsuwy powstałe w r. 1913 w Galicji zachodniej. Rozprawy Wydz. Mat. Przyr. PAU 3(13A): 227–313.
• Słupik J., 1973. Zróżnicowanie spływu powierzchniowego na fliszowych stokach górskich, Dokumentacja Geograficzna 2: 1–118.
• Schweingruber F. H., 1996. Tree-Rings and Environment. Dendroecology. Swiss Federal Institute for Forest, Snow and Landscape Research. Vienna. 609 pp.
• Shroder J.F.,1975. Dendrogeomorphological analysis of mass movement. Proceedings of the Association of American Geographers 7: 222–226.
• Shroder J.F., 1980. Dendrogeomorphological analysis of mass movement on Table Cliffs Plateau Utah. Quaternary Research 9: 168–185.
• Šilhán K., 2012. Dendrogeomorphological analysis of the evolution of slope processes on flysch rocks (Vsetínské vrchy Mts; Czech Republic). Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences 7: 39–49.
• Šilhán K., 2016. How different are the results acquired from mathematical and subjective methods in dendrogeomorphology? Insights from landslide movements. Geomorphology 253: 189–198.
• Šilhán K., Pánek T., Hradecký J., Stoffel M., 2015. Tree-age control on reconstructed debris-flow frequencies: examples from a regional dendrogeomorphic reconstruction in the Crimean Mountains. Earth Surface Processes and Landforms 40: 243–251.
• Stoffel M., Perret S., 2006. Reconstructing past rockfall activity with tree rings: Some methodological consideration. Dendrochronologia 24: 1–15.
• Szychowska-Krąpiec E., 2000, Późnoholoceński standard dendrochronologiczny dla jodły Abies alba Mill. z obszaru południowej Polski. Kwartalnik AGH, Geologia 26: 173–299.
• Twardosz R., Cebulska M., 2014. Anomalnie wysokie miesięczne opady atmosferyczne w Polskich Karpatach i na ich przedpolu (1881–2010). Prace Geograficzne 138: 7–28.
• Winchester V., Gartner H., Bezzi M., 2007. Dendrogeomorphological applications. [In:] Kalvoda, J., Goudie, A.S. (eds), Geomorphological Variations. Prague: 183–203.
• Wistuba M., 2008. Dendrochronologiczne wskaźniki fluwialnej erozji i depozycji w ujściowych odcinkach dopływów Èernej Opavy (Hrubý Jeseník, Sudety Wschodnie). Landform Analysis 9: 394–397.
• Wistuba M., Malik I., 2011. Indeks dekoncentryczności przyrostów rocznych drzew – narzędzie do identyfikacji współczesnych ruchów osuwiskowych. Czasopismo Geograficzne 82(4): 401–421.
• Wistuba M., Malik I., Gärtner H., Kojs P., Krąpiec M., 2012. Zastosowanie dekoncentryczności przyrostów rocznych świerka pospolitego (Picea abies Karst.) w analizie dynamiki osuwiska – przykład z masywu Hrubégo Jeseníka (Sudety Wschodnie). Studia i Materiały CEPL w Rogowie 14, 1(30): 185–194.
• Wistuba M., Malik I., Gärtner H., Kojs P., Owczarek P., 2013. Application of eccentric growth of tree-rings as a tool for landslide analyses (an example of Picea abies Karst. in the Carpathian and Sudeten Mountains – Central Europe). Catena 111: 41–55.
• Wojciechowski T., Marciniec P., Zimnal Z., Granoszewski W., 2012. Osuwiska w województwie małopolskim. Atlas – przewodnik. J. Chowaniec, A. Wójcik (red.), Departament Środowiska, Rolnictwa i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zespół Geologii: 1–143.
• Zielonka T., Dubaj N., 2009. A tree-ring reconstruction of geomorphologic disturbances in cliff forests in the Tatra Mts. Landform Analysis 11: 71–76.
• Zielski A., Krąpiec M., 2004. Dendrochronologia. PWN, Warszawa