Miasto zagrożone hałasem. Wpływ natężenia dźwięku na zdrowie mieszkańców aglomeracji

• Autorzy: Kolak Jakub , Haupt Patrycja

Identyfikatory

DOI

10.37705/PUA/2/2023/006

Warianty tytułu

EN

Noise-prone city. The impact of sound intensity on the health of agglomeration residents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst łączy tematykę projektowania przestrzeni miejskiej ze zdrowiem psychicznym mieszkańców. Podjęto problem motywu odbioru dźwięku i jego wpływu na użytkowników miejsc publicznych oraz prywatnych. Opierając się na badaniach specjalistów, planistów, ankietyzacji i innych formach badawczych, autorzy przybliżają temat architektonicznych i urbanistycznych rozwiązań, mających zastosowanie w przypadku zbyt wysokiego natężenia dźwięków. Celem pracy jest uświadomienie niebezpieczeństw wynikających ze złego stanu środowiska, w którym funkcjonuje człowiek. Wyjaśnione zostają kwestie złożoności klimatu akustycznego oraz przedstawione propozycje projektowe. Najważniejszym celem artykułu jest zwrócenie uwagi odbiorcy na negatywny wpływ hałasu w kontekście zdrowia.

EN

The text connects the topic of urban space design with the mental health of residents. The overall theme touches on the sensorium of sound and its impact on users of public and private places. Relying on studies of specialists, planners, surveys and other forms of research, the authors take a closer look at the topic of solutions in architecture and urban planning. The purpose of the work is to raise awareness about the dangers of a poor environment in which humans function. The complexity of the acoustic climate is explained and design proposals are presented. The primary goal is to draw the attention of the viewer to the negative impact of noise in the context of health.

Słowa kluczowe

PL

hałas; miasto; zdrowie; zdrowie psychiczne; aglomeracja; klimat akustyczny

EN

noise; city; health; mental health; agglomeration; acoustic climate

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 2
• Strony: 75--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kolak Jakub

• student, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

• https://orcid.org/0009-0009-7774-2858

autor

Haupt Patrycja

• Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

• https://orcid.org/0000-0001-5595-9612

Bibliografia

• 1. Biel, L. (2015). Integracja sensoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 2. Dutchen, S. (2022). Noise and Health- Noise pollution is more than a nuisance. It’s a health risk. Pobrane z: hms.harvard.edu/magazine/viral-world/effects-noise-health (dostęp: 14.03.2023).
• 3. Eriksson, C., Pershage, G., Nilsson, M. (2018). Biological mechanisms related to cardiovascular and metabolic effects by environmental noise. Pobrane z: apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/346548/WHO-EURO-2018-3009-42767-59666-eng.pdf?sequence=3&isAllowed=y (dostęp: 14.03.2023).
• 4. (END) EU Environmental Noise Directive. (b.r.). The NOISE Observation & Information Service for Europe. Pobrane z:/noise.eea.europa.eu/ (dostęp: 14.03.2023).
• 5. European Environment Agency. (2014). Good practice guide on quiet areas. Pobrane z: https://www.eea.europa.eu/publications/good-practice-guide-on-quiet-areas (dostęp: 14.03.2023).
• 6. Firstpost Magazine. (2022). Too loud! Top 10 noisiest cities in the world; UP’s Moradabad ranks second. Pobrane z: firstpost.com/india/too-loud-top-10-noisiest-cities-in-the-world-ups-moradabad-ranks-second-10496051.html (dostęp: 14.03.2023).
• 7. Globa, A., Wang, R., Beza, B. (2019). Sensory urbanism and placemaking exploring virtual reality and the creation of place. Pobrane z: dro.deakin.edu.au/articles/conference_contribution/Sensory_urbanism_and_placemaking_exploring_virtual_reality_and_the_creation_of_place/20748061 (dostęp: 14.03.2023).
• 8. Haupt, P., Skalna, B., Rekuć, M., Mikołajska, I., Furlaga, Z., Kusińska, E., Gajewski, Ł. (2019). Ścieżka moto-sensoryczna. Pobrane z: https://cdn.innowacjespoleczne. pl/app/public/docs/innovations/5453/ostateczny%20%20model%20do%20 upowszechniania%20_%C5%9Acie%C5%BCka%20MOTO-SENSORYCZNA.UZUP-7974834a- 5b4e-4758-80a3-9a0bfeaae69b (dostęp: 14.03.2023).
• 9. Hegewald, J., Schubert, M., Freiberg, A., Starke, K.R., Augustin, F.G., Riedel-Heller, S., Zeeb, H., Seidler, A. (2020). Traffic Noise and Mental Health: A Systematic Review and Meta-Analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(17), 6175.
• 10. Hussein, H. (2011). The Influence of Sensory Gardens on the Behavior of Children with Special Educational Needs. Procedia – Social and Behavioral, 38, 343–354.
• 11. Kicińska, L., Palma, J. (2022). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży za lata 2012–2021. Pobrane z: zwjr.pl/artykuly/raport-dotyczacy-zachowan-samobojczych-mlodziezy (dostęp: 14.03.2023).
• 12. Li, Q., Qiao, F., Yu, L. (2015). Impacts of pavement types on in-vehicle noise and human health. Journal of the Air & Waste Management Association, 66(1), 87–96. https://doi.org/10.1080/10962247.2015.1119217
• 13. Mounes, S.M., Karim, M.R., Khodaii, A., Almasi, M.H. (2014). Improving Rutting Resistance of Pavement Structures Using Geosynthetics: An Overview. The Scientific World Journal. https://doi.org/10.1155/2014/764218
• 14. Mróz, B. (2016). Wymagania dotyczące dopuszczalnej emisji hałasu dla maszyn umieszczanych na rynkach Unii Europejskiej i na rynku Polski. Pobrane z: docplayer.pl/1613375-Wymagania-dotyczace-dopuszczalnej-emisji-halasu-dla-maszyn-umieszczanych-na- rynkach-unii-europejskiej-i-na-rynku-polski.html (dostęp: 14.03.2023).
• 15. Münzel, T., Schmidt, F., Steven, S., Herzog, J., Daiber, A., Sørensen, M. (2018). Environmental Noise and the Cardiovascular System. Journal of the American College of Cardiology, 71(6), 688–697.
• 16. Pötscher, F., Ortner, R. (2012). WORKSHOP. Sound Level of Motor Vehicles. Pobrane z: europarl.europa.eu/document/activities/cont/201205/20120524ATT45762/20120524ATT45762EN.pdf (dostęp: 14.03.2023).
• 17. Sadowski, J. (1999). Kształtowanie klimatu akustycznego środowiska i jego ochrona przed hałasem i drganiami. Prace Instytutu Techniki Budowlanej, 2–3(110–111), 50–61.
• 18. Schlickman, E., Domlesky, A. (2023). The Future City: Urban Sensorium. Pobrane z: swagroup.com/ (dostęp: 14.03.2023).
• 19. Szołtysek, J., Twaróg, S. (2016). Problematyka hałasu we współczesnych miastach. Studia miejskie, 6, 75–84.
• 20. (WHO) World Health Organization. (2011). Burden of disease from environmental noise. Quantification of healthy life years lost in Europe. Pobrane z: apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/326424/9789289002295-eng.pdf?sequence=l&isAUowed=y (dostęp: 14.03.2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).