Bagry Lake – volume 1. A bibliographic query of literature and archive data in explaining the evolution of the water

• Autorzy: Gawałkiewicz R.

Identyfikatory

DOI

10.4467/21995923GP.17.008.7740

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the present borders of the city of Krakow there are many post-mining pits, often called „wounds” in the landscape. They form post-exploitation troughs after the mining of: clay, sand, gravel and limestone, now filled with precipitation waters, meltdown waters and ground waters. Once mining objects, nowadays they fulfil various functions: sport and recreational, ecological and cultural, economic and educational. In terms of nature and landscape (due to the impact of natural forces functioning as an unorganized area), one of the biggest and most beautiful water bodies in the city is the Bagry Lake. Despite its localization near the strict centre of the city and belonging to the newest objects of this type (exploitation ended in 1972), the water body of Bagry has not been thoroughly inventoried so far. The combination of hydrographic data obtained by the author and bibliographic query of literature and archive data allowed us to fully illustrate the stages of the water body formation and to describe the characteristic of the borrow pit.

PL

W obecnych granicach miasta Krakowa zlokalizowanych jest wiele wyrobisk pogórniczych, często nazywanych „ranami” w krajobrazie. Stanowią niecki poeksploatacyjne po złożach: gliny, piasku, żwiru, wapienia, dziś wypełnione wodami opadowymi, roztopowymi i gruntowymi. Niegdyś obiekty górnicze, w chwili obecnej pełnią wielorakie funkcje: sportowo-rekreacyjne, przyrodniczo-kulturowe, gospodarcze i edukacyjne. Jednym z największych i najpiękniejszych akwenów wodnych miasta pod względem przyrodniczo-krajobrazowym (dzięki oddziaływaniu sił przyrody), funkcjonującym jako teren nieurządzony jest Zalew Bagry. Mimo iż zlokalizowany jest w pobliżu ścisłego centrum miasta i należy do grupy najmłodszych tego typu obiektów (eksploatacja zakończona w 1972 roku), dotychczas nie doczekał się pełnej inwentaryzacji. Połączenie danych hydrograficznych, pozyskanych przez autora, oraz kwerenda bibliograficzna danych literaturowo-archiwalnych, pozwoliły na pełne zilustrowanie etapów kształtowania zbiornika oraz opis charakterystyki wyrobiska.

Słowa kluczowe

EN

Bagry Lake; history of mining excavation

PL

Zalew Bagry; historia eksploatacji górniczej

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 16
• Strony: 115--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gawałkiewicz R.

• AGH University of Science and Technology in Krakow, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering

Bibliografia

• 1. Biedroński J., (2005): Zbiorniki małej retencji – problemy funkcjonowania. W: Szponar A., Horska-Schwarz S., (red.). Struktura przestrzenno- funkcjonalna krajobrazu. Cz. II. Dynamika. Funkcjonowanie i rozwój krajobrazu. [Small retention water bodies – problems of functioning. Part II. Dynamics. Functioning and the development of landscape] Uniwersytet Wrocławski. Wrocław, pages 101–110
• 2. Bieniarzówna J., Małecki J., Chwalba A., Mitkowski J., (2004): Dzieje Krakowa: Kraków w latach 1945–1989. [The History of Krakow: Kraków in 1945–1989]. Wydawnictwo literackie, Kraków
• 3. Chytkowska E., (2008): „Bagry”, Głos Podgórza no. 3, Kraków
• 4. Drenda J., Domagała L., Różański Z., Poloczek M., Bujok A., (2011): Eksploatacja i możliwości zagospodarowania centralnego zwałowiska odpadów powęglowych Przezchlebie w gminie Zbrosławice. [Exploitation and the possibilities of the management of the central repository of coal mining wastes in Przezchlebie in the commune of Zbrosławice]. Górnictwo i Geologia, zeszyt 2, tom 6, pages 25–37
• 5. Gawałkiewicz R., (1999): Profilowanie dna zbiorników powierzchniowych i dołowych przy wykorzystaniu sondy akustycznej. Praca magisterska (niepublikowana) zrealizowana pod kierunkiem Jadwigi Maciaszek, AGH Kraków
• 6. Gradziński P., Heigel M., (2016): Architektura ekologiczna na terenach poprzemysłowych, nadwodnych. [Ecological architecture in post-industrial areas situated near water] Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce, Architektura i Urbanistyka Część II, Poznań, pages 49–57
• 7. Kudłek J., Pępkowska A., Walasz K., Weiner J., (2005): Koncepcja ochrony różnorodności biotycznej miasta Krakowa. [The concept of the protection of biodiversity in Krakow City]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• 8. Kotarba R., (2014): Niemiecki obóz w Płaszowie 1942–1945. [German concentration camp in Płaszow, 1942–1945]. Przewodnik historyczny
• 9. Krupa M., (2009): Panoramy miast zabytkowych – ochrona i kształtowanie. [Panoramas of historical city – protection and management]. Czasopismo techniczne Architektura, zeszyt 13, rok 106, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, pages 79–96
• 10. Motyka J., Czop M., Polak K., (2003): Wpływ warunków wodnych w kamieniołomie Zakrzówek w Krakowie na jego funkcję rekreacyjną [„The influence of water conditions in the Zakrzówek quarry in Krakow on its recreational function”]. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. 10–12 grudnia, Kraków, pages 208–219
• 11. Mrowiec M., (2016): Obywatelskie odmienianie Zalewu Bagry [Converting the Bagry reservoir by the citizens]. Dziennik Polski z dnia 19 lipca 2016, nr 167, Rok LXXII, Kraków
• 12. Mytych D., (2011): Przestrzeń rekreacyjna w mieście – rewitalizacja Zalewu Bagry w Krakowie [Recreational space in the city – revitalization of the Bagry Reservoir in Krakow]. Czasopismo: Przestrzeń i Forma, Wydawnictwo: Szczeciń- ska Fundacja Edukacji i Rozwoju Addytywnego „Sfera”, tom 16, pages 515–534
• 13. Pietrzyk-Sokulska E., (2010): Zbiorniki wodne w wyrobiskach pogórniczych – nowy element atrakcyjności krajobrazu miasta” [Water bodies in post-mining excavations – new element of the city attractiveness]. Krajobraz a turystyka, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 14, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, pages 264–272
• 14. Pietrzyk-Sokulska E., 2011: Zbiorniki wodne w województwie małopolskim jako istotny element jakości środowiska. cz. 2 Charakterystyka wybranych, antropogenicznych zbiorników województwa małopolskiego. [Characteristic of selected anthropogenic water bodies of the Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, nr 80, pages 37–65
• 15. Pietrzyk-Sokulska E., (2015a): Zbiorniki wodne w kamieniołomach jako nowy element krajobrazu [Water bodies in quarries as a new element of landscape]. Przegląd Geologiczny, vol. 63, nr 8, pages 464–469
• 16. Pietrzyk-Sokulska E., (2015b): Krajobraz poprzemysłowy w Krakowie jako efekt procesu rewitalizacji. Miasto centrum inteligentnych rozwiązań [Post-industrial landscape in Krakow as an element of revitalization process. City as a centre of smart solutions], Małopolskie Studia Regionalne nr 1–2/33–34/2015, Departament Polityki Regionalnej – Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, pages 33–40
• 17. Pociask-Karteczka J., (1994): „Przemiany stosunków wodnych na obszarze Krakowa”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCXLIV. Prace Geograficzne z. 96, pages 1–38
• 18. Sułkowska M., 2013: Rewitalizacja zdegradowanego miejskiego obszaru peryferyjnego o walorach krajobrazowych (Rewitalization of destroyed civic suburbs area with landscape merits). Space & Form, no. 20, pages 407–420
• 19. Szymczewska P., (2015): Bagry, czyli jak się marnuje potencjał największego akwenu Krakowa. [Bagry – how the potential of the biggest Krakow water body is being lost], Dziennik Polski z dnia 22 kwietnia 2015, Kraków
• 20. Szymczewska P., (2016a): Tereny zielone nad Bagrami wypięknieją dzięki mieszkańcom [Greennery areas on Bagry will become more beautiful owing to the residents]. Dziennik Polski z dnia 25 kwietnia 2015, nr 96, Rok LXXII, Kraków
• 21. Szymczewska P., (2016b): Regulamin dla Bagrów: wreszcie koniec samowolki [Regulations for Bagry: at last the disorder is ended]. Dziennik Polski z dnia 18 sierpnia 2016, nr 195, Rok LXXII, Kraków
• 22. Wagner A., Hruševar D., (2015): Plant Diversity in the Area of Water Bodies near Kraków. Focus on Invasive Plants. IARIA, BIONATURE, dok.elektroniczny:
• 23. https://www.thinkmind.org/index.php?view=instance&instance=BIONATURE+2015 [25.01.2016]
• 24. Witwicki M., (1985): Strefy ochrony konserwatorskiej: cechy obszarów chronionych, wyznaczenie granic ochrony, podstawowe wytyczne konserwatorskie. [Conservationist protection zones: the features of the protected areas, basic recommendations by the conservator]. Ochrona Zabytków nr 38/3–4. Warszawa, pages 151–156
• Akty prawne, opracowania specjalne [Legal Acts, Special Publications]
• [1] Księga adresowa miasta Krakowa i województwa krakowskiego z informatorem miasta Warszawy, województwa kieleckiego iśląskiego – rocznik 1933–1934 [Address book of the Krakow and the Krakow voivodship with the guide of the city of Warsaw, Kielce voivodeship and Silesian voivodeship – 1933–1934, Drukarnia Przemysłowa ul/ Jó- zefa Sarego 7, Redakcja i administracja – ul. Mikołajska 32, Kraków
• [2] Przegląd budowlany – Organ Stowarzyszenia Zawodowego Przemysłowców Budowlanych R.P. [Construction review – the Official Publication of the Profesional Society of Building Industry of the Republic of Poland], year X, no. 12, Warszawa 1938
• [3] Kalendarz „Express” – Notatnik Informator na rok 1939. [Calendar „Express” – Notebook – Information Bulletin for the year 1939] Dziennik „Express Lubelski i Wołyński”, Lublin 1939
• [4] Wojskowy Instytut Geograficzny – mapa topograficzna w skali 1:25000, [Military Geographic Institute – topographic map, 1:25000 scale], Warszawa 1936
• [5] Town Plans of Poland – Kraków; Photolithographed by the War Office 1943, Drawn by Geographical Section, Polish General Staff No 4435
• [6] Nie tylko Zakopane i Krynica [Not only Zakopane and Krynica] Dziennik Polski nr 147, Rok XXVIII z dnia 22.VII.1972 r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 9
• [7] Wypoczynek dla krakowian [Leisure of the people of Cracow]. Dziennik Polski nr 178, Rok XXXII z dnia 6–8. VIII.1978r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 9
• [8] Kryspinów i Bagry potrzebują lepszego gospodarza [Kryspinów and Bagry need better host]. Dziennik Polski nr 150, Rok XLII z dnia 30.VI.1986r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 6
• [9] Sport i turystyka [Sports and tourism]. Dziennik Polski nr 105, Rok XXV z dnia 4–5.V.1969r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 4
• [10] Nad krakowskimi akwenami [Over the Krakow waters]. Dziennik Polski nr 140, Rok XXXII z dnia 21.VI.1976 r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 4
• [11] Kąpielisko Bagry – bez opóźnień [Bagry Bathing Center – without delays]. Dziennik Polski nr 35, Rok XXIX z dnia 10.II.1973r. Wydawnictwo Prasowe RSW Kraków, page 4.