Hierarchia regionów krajobrazów kulturowych poziomy 3-10. Państwa krajobrazowe i regiony krajobrazowe niższych szczebli

• Autorzy: Plit F. , Plit J.

Warianty tytułu

EN

The hierarchy of cultural landscape regions levels 3-10. Landscape countries and regions of lower rank

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano szczeble 3-10 regionalizacji krajobrazów kulturowych począwszy od państw, aż do jednostek najniższego rzędu – obszarów relatywnie jednolitych i o jednorodnym sposobie użytkowania. Szczeblami tymi są: państwa, dzielnice, prowincje, krainy, ziemie, okolice, miejsca, płaty. Zwrócono m.in. uwagę na rolę trwałych organizmów państwowych w kształtowaniu krajobrazów kulturowych, oraz na fakt, że odmienna przeszłość historyczna i różne sposoby organizacji społeczeństw powodują, że nie wszędzie występują te same szczeble regionalizacji krajobrazów kulturowych. Przedstawiona propozycja wydaje się dobrze odpowiadać warunkom polskim. Zwrócono uwagę na dynamikę podziałów regionalnych (np. dyskusyjne zagadnienie, czy obecnie w Polsce są dzielnice krajobrazowe).

EN

The levels of regionalisation of cultural landscapes are characterised, starting with entire countries, down to the units of the lowest rank – the relatively homogeneous and possibly uniformly used areas. The respective levels are constituted by: countries, divisions, provinces, lands, districts, neighbourhoods, places, patches. Attention is paid, in particular, to the role of the permanent state organisms in the shaping of cultural landscapes, and to the fact that different historical pasts and various patterns of social organisation make the hierarchies of regionalisation of cultural landscapes differ from location to location. The proposal forwarded appears to match the best Polish conditions. The dynamics of regional divisions is also considered, like, e.g., the currently debated issue whether there do exist nowadays in Poland the definite levels of cultural landscape regionalisation.

Słowa kluczowe

PL

krajobrazy kulturowe; regionalizacja hierarchiczna

EN

cultural landscape; hierarchical regionalization

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 31
• Strony: 9--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., ryc., map., tab., fot.

Twórcy

autor

Plit F.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Instytut Geografii, Kielce, Polska

autor

Plit J.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Awramiuk A., 2009: Pogranicze kultur. Percepcja „własnego regionu” przez uczniów a edukacja regionalna, Wydawnictwo Uniwersytetu warszawskiego, Warszawa.
• Chłopecki J., 1990: Przestrzeń polityczna Polski. Konflikt i zmiana, Rozwój regionalny – Rozwój lokalny – Samorząd terytorialny 28, Uniwersytet Warszawski. Instytut Gospodarki Przestrzennej, Warszawa.
• Encyklopedyczny słownik szkolny. Geografia, 2002, Wydawnictwo Europa, Wrocław.
• Flis J., 1999: Terminy geograficzne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Gajowniczek Z. T., 2014: Gmina wiejska i miejsko-wiejska w Polsce jako obszar odniesienia w edukacji regionalnej, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa (rozprawa doktorska).
• Geograficzny Atlas Świata, 1991: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, Warszawa – Wrocław (wyd. 2).
• Hibszer A., 1999: Mała ojczyzna jako obiekt poznania geograficznego w edukacji szkolnej, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec (rozprawa doktorska).
• Kiełczewska-Zaleska M., 1951, Z badań nad osadnictwem pogranicza Mazursko-Kurpiowskiego, Przegląd Zachodni, nr 11/12: 470-487.
• Plit J. (w druku), Krajobrazy kulturowe Polski i ich przemiany, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• Plit J., 2015a: Przestrzenne zróżnicowanie i cechy charakterystyczne krajobrazów Polski w ujęciu historyczno-kulturowym, Problemy Ekologii Krajobrazu T XL: 113-134.
• Plit J. 2015b: Regionalizacja współczesnych krajobrazów historyczno-kulturowych Polski, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 27: 79-94.
• Plit F., Plit J., 2015: Hierarchiczna regionalizacja krajobrazów kulturowych Założenia wstępne. Poziomy 1 i 2: Cywilizacje i domeny kulturowe, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 30: 19-34.
• Pomianowski W. (red.) 2007: Mapa przeglądowa Polski IGiPZ PAN, Warszawa.
• Romer E., 1935: Istota i życie krajobrazu polskiego, Czasopismo Geograficzne, t. 13: 175-187.
• Sławek T., 2014: Adres i wędrówka. Szkic oikologiczny, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 24: 65-76.
• Specklin R., 1982: Études sur les origines de la France, Acta Geographica: 49-50.
• Tocqueville A. de, 1976: O demokracji w Ameryce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa (oryg. De la démocratie en Amérique, vol. 1 – 1835, vol. 2 – 1840).
• Tuan Y.-F, 1987: Przestrzeń i miejsce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Walter H., 1970: Vegetationzonen und Klima in kausaler und kontinentaler Sicht, Eugen Ulmer, Stuttgart.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).