Wstępna ocena opłacalności podziemnej eksploatacji kamieni blocznych w Polsce

• Autorzy: Galos K. , Guzik K. , Stachowiak A.

Identyfikatory

DOI

10.5277/mscma1622303

Warianty tytułu

EN

Initial assessment of profitability of underground extraction of dimension stone in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podziemna eksploatacja kamieni blocznych jest rozpowszechniona w wielu krajach europejskich. Jej popularność będzie niewątpliwie rosnąć, przede wszystkim w związku z uwarunkowaniami środowiskowymi, przestrzennymi i ekonomicznymi. Najczęstszą przyczyną uruchamiania eksploatacji podziemnej tych skał jest rosnące zapotrzebowanie na niektóre materiały kamienne, których wydobywanie metodą odkrywkową jest utrudnione lub niemożliwe. Istotnym aspektem eksploatacji podziemnej musi być gwarantowana długoterminowa stabilność geomechaniczna górotworu. W artykule przedstawiono ocenę możliwości i celowości podziemnej eksploatacji 19 złóż kamieni blocznych w Sudetach i Górach Świętokrzyskich. W wyniku przeprowadzonej wielokryterialnej oceny, uwzględniającej czynniki geologiczno-zasobowe, geologiczno-górnicze, środowiskowe, jakościowe i ekonomiczne, do szczegółowych analiz wytypowano cztery złoża: wapieni jurajskich Wola Morawicka, wapieni dewońskich Szewce, zlepieńców permskich Zygmuntówka w Górach Świętokrzyskich, oraz piaskowca Radków w Górach Stołowych na Dolnym Śląsku. W każdym z czterech analizowanych przypadków ustalono podstawowe założenia rynkowe, produkcyjne, techniczne udostępniania i eksploatacji złoża, szacunkowe wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów operacyjnych. Niestety, przy przyjętych założeniach wartość wszystkich analizowanych projektów, określona z zastosowaniem podejścia dochodowego metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych, była zdecydowanie ujemna. Największa szansa podjęcia takiej eksploatacji istnieje w przypadku złoża piaskowca Radków i złoża wapienia Wola Morawicka, ale pod warunkiem wzrostu cen bloków o min. 20% i/lub znaczącego wzrostu wielkości zakładanej sprzedaży.

EN

Underground extraction of dimension stone is widespread in many European countries. Its popularity will undoubtedly grow, mainly due to environmental considerations and the accessibility of deposits for extraction. The most common reason for launch of underground dimension stone mining is demand for some stone materials which commonly can not be obtained from opencast mining. An important aspect of such operation is guaranteed long-term geomechanical stability of post-mining voids. In the paper, there is presented assessment of possibilities and purposefulness of underground extraction for 19 dimension stone deposits located in the Sudetes and in the Świętokrzyskie Mountains. As a result of multi-criteria assessment taking into account geological, resource, mining, environmental and economic factors, four deposits were selected for detailed analysis: Wola Morawicka Jurassic limestone deposit, Szewce Devonian limestone deposit, Zygmuntówka Permian carbonate conglomerate – all in the Świętokrzyskie Mountains, as well as Radków Cretaceous sandstone deposit in the Sudetes. In each case, some basic assumptions on market, production and deposit development, as well as estimated level of capital investments and operation costs, were adopted. Unfortunately, with such assumptions, net present value of each analyzed project, established by discounted cash flow method, was distinctly negative. The most promising for underground extraction are Radków sandstone deposit and Wola Morawicka limestone deposit, provided growth of blocks’ prices by min. 20% and/or significant increase of blocks’ sales.

Słowa kluczowe

PL

kamienie bloczne; eksploatacja podziemna; opłacalność

EN

dimension stones; underground exploitation; profitability

• Wydawca: Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Mining Science
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 23, Special Issue 1
• Strony: 23--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Galos K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Guzik K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Stachowiak A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – PIB, Oddz. Dolnośląski, Wrocław

Bibliografia

• 1. COLI M., LIVI E., TANINI C., 2003, Historical and cultural recovery of the Pietra Serena Quarrying in Fiesole (Firenze – Italy), 4th Europ. Congr. On Reg. Cartography and Inf. System, Bologna.
• 2. GALOS K., GUZIK K., KOT-NIEWIADOMSKA A., LEWICKA E., STACHOWIAK A., 2014, Eksploatacja podziemna kamieni blocznych w Europie, Mining Science – Mineral Aggregates, vol. 21(1).
• 3. GUZIK K., 2015, Ekonomiczne aspekty podziemnej eksploatacji kamieni blocznych, XXXIV Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Chęciny.
• 4. GUZIK K., GALOS K., KOT-NIEWIADOMSKA A., STACHOWIAK A., 2015, Uwarunkowania eksploatacji podziemnej skał blocznych, Górn. Odkr. 56, 2.
• 5. GUZIK K., KOT-NIEWIADOMSKA A., 2015, Środowiskowe ograniczenia eksploatacji złóż kamieni blocznych w Sudetach i Górach Świętokrzyskich, Zesz. Nauk. IGSMiE PAN, 91.
• 6. KORTNIK J., 2009, Underground natural stone excavation technics in Slovenia, RMZ – Materials and Geoenvironment, 56, 2.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.