Miejsce i rola cmentarzy w budowaniu krajobrazu sakralnego wsi, na przykładzie Bieszczadów i Warmii

• Autorzy: Długozima Anna

Warianty tytułu

EN

Place and role of the cemeteries in sacred rural landscape creation, on the example of the Bieszczady and Warmia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł ma na celu zaprezentować wyniki uzyskane w czasie badań 58 wsi bieszczadzkich i warmińskich z cmentarzami. Badano miejsce i rolę miejsc pochówku w budowaniu krajobrazu sakralnego. Analizowano archetypy sacrum oraz elementy je budujące, relacje przestrzenne i symboliczne świątynia – cmentarz. Dzięki zestawieniu danych dla dwóch okresów – międzywojennego i współczesności – wskazano przemiany w zakresie konstruowania sacrum. Wygenerowano także najpowszechniej występujące w przebadanych wsiach typy kompozycji sakralnych.

EN

The aim of the article is to present results conducted during researches of 58 villages with cemeteries in the Bieszczady and Warmia – regions of various demographic, cultural, historical and natural conditions. Place and role of the burial grounds in sacred landscape creation were conducted. Archetypes of sacred, elements building its, spatial and symbolic relations temple – cemetery were analyzed.Study was conducted in two periods: in the interwar period and today. Comparison of 58 villages in two periods has shown changes in the construction of sacred. Moreover, results underlined types of sacred composition in analyzed settlement units.

Słowa kluczowe

PL

sacrum; cmentarz; świątynia; układ; struktura; archetyp

EN

sacred; cemetery; temple; layout; structure; archetype

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 10, nr 1
• Strony: 5--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fig., ryc., tab.

Twórcy

autor

Długozima Anna

• Katedra Sztuki Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• 1. Chłosta J., 2002. Słownik Warmii (historyczno-geograficzny). LITTERA.
• 2. Długozima A., 2011. Cmentarze jako ogrody żywych i umarłych. Wyd. Sztuka ogrodów Sztuka krajobrazu.
• 3. Drej Sz., 2007. Święta Warmia. ElSet.
• 4. Eliade M., 1999. Sacrum a profanum. O istocie religijności. Wyd. KR.
• 5. Heidegger M., 1994. Bycie i czas. PWN.
• 6. Holly G., 2004. Rozmieszczenie obiektów sakralnych w Bieszczadach w 1938 roku i stan dzisiej-szy. Peregrinus Cracoviensis. Z. 15. 187–220
• 7. Kopaliński W., 1991. Słownik symboli. Wiedza Powszechna.
• 8.Łaguna W., 2004. Warmiński krajobraz wiejski. Janecki J., Borkowski Z. (red.). Krajobraz i ogród wiejski. T. 2. Tradycje a współczesny krajobraz wsi polskiej. Wyd. KUL.
• 9. Łaguna W., 2007. Architektura cmentarzy jako zapomniane sacrum. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr.. OL PAN. 82–93.
• 10. Norberg-Schulz Ch., 1999. Znaczenie w architekturze Zachodu. Murator.
• 11. Parafie bieszczadzkie. Seria Socjologiczna. T. 1. Biblioteczka Przemyska.
• 12. Potocki A., 1990. Niżej połonin. O ludziach, parafiach i duszpasterzach szkice socjologiczne. KW SKPB.
• 13. Rogowski R., 2006. Mistyka gór. Wyd. M.
• 14. Rylke J., 2004. Godki, Pupki i Węgajty. Janecki J., Borkowski Z. (red.). Krajobraz i ogród wiejski. T. 1. Nowe idee i metody w architekturze krajobrazu. Wyd. KUL.
• 15. Swaryczewska M., 2008. Sacrum i profanum w krajobrazie kulturowym. Dziedzictwo przestrzeni sakralnej na Warmii. Wyd. Uniw. Warmińsko-Mazurskiego.
• 16. Syrwid R., 2005. Kościoły parafialne gminy Jonkowo. Littera.
• 17.Święty Jan od Krzyża, 2010. Droga na Górę Karmel. Wyd. O.O. Karmelitów Bosych.