Identyfikatory
Warianty tytułu
Color and plastics of the ceramic façades of the former Presidium of the Police (1927–28) in Wrocław at ul. Podwale 31/33
Języki publikacji
Abstrakty
Zestawienie pojęć modernizmu i funkcjonalizmu w architekturze, z terminami dekoracja i ornament wnosi do dyskusji o architekturze przełomu lat 20. i 30. XX w. pewien rys sprzeczności. Architektura tego czasu stanowi dla współczesnego odbiorcy zbiór obiektów charakteryzujących się ascetyczną estetyką brył, geometryczną grą pozbawionych dekoracji płaszczyzn, ramowych konstrukcji wnętrza o zmiennych parametrach przestrzennych, negację historycznych odniesień. Taka charakterystyka wynika z realizacji w architekturze czysto utylitarnych zadań, przy zmniejszeniu roli, a nawet negowaniu dekoracji. W ocalałej po drugiej wojnie światowej architektonicznej wizjosferze1 Wrocławia istnieją dwa obiekty, które stały się przykładem alternatywnego potraktowania przez ich twórców modernistyczno-funkcjonalnej ascezy. Są to monumentalny gmach dawnego Prezydium Policji przy Podwalu, proj. Rudolfa Fernholza (1928) i budynek dawnego Urzędu Poczty Rzeszy przy ul. Zygmunta Krasińskiego, proj. Lothara Neumanna (1929). W tym artykule zajmę się dziełem Fernholza – obecną siedzibą Komendy Wojewódzkiej Policji. Jest to gmach użyteczności publicznej zaprojektowany w duchu funkcjonalizmu, który swą dyspozycją przestrzenną spełnia do dziś warunki sprawnej „maszyny obsługi sfery publicznej”. Zdecydowanie różną estetykę reprezentuje natomiast dekoracja elewacji tego budynku, zaprzeczająca tezom o ascezie modernistycznej architektury. Licowane klinkierową cegłą elewacje wykonane w technice ceramicznych fl izów, kształtek i terakotowych modułów, stanowią unikalny zespół zachowanych dekoracji. Kolory fl izów i kształtek oraz terakotowe plakiety elewacji były specjalnie komponowane w cegielni w Nowogrodźcu koło Bolesławca. W artykule poddano analizie, pod kątem kompozycji kolorystycznej elewacji i jej detalu, kompletnie zachowaną elewację obecnego gmachu Komendy Wojewódzkiej Policji. Plastyka muru może stać się także problemem terminologicznym w kontekście dokumentacji konserwatorskich.
The juxtaposition of modernism and functionalism in architecture, with the notions decoration and ornament brings to the discussion of the architecture of the turn of the 1920s and 1930s a certain feature of contradiction. The architecture of this time is for the contemporary recipient a set of objects characterized by the ascetic aesthetics of solids, a geometric game without decorating planes, frame construction of the interior with variable spatial parameters, negation of historical references. The defi nition of this architecture was determined by the defi nitional paradigm of a function devoid of decoration. In the post-WWII architectural vision of Wroclaw, there are two objects that have become an example of the alternative treatment of their modernist-functional asceticism. They are a monumental edifi ce of the former Police Presidium at Podwale, designed by Rudolf Fernholz (1928) and the building of the former Post Offi ce of the Reich at ul. Zygmunt Krasiński, designed by Lothar Neumann (1929). In this article I will deal with the work of Fernholtz - the current building of the Provincial Police Headquarters. It is a public utility building designed in the spirit of functionalism, which with its spatial disposition meets the conditions of an effi cient "public sphere service machine". The façade decoration of the building, which denied theses about the decorative asceticism of modernist architecture, represents a defi nitely different aesthetics. Veneer clinker bricks made in the technique of ceramic fl agstones, shapes and terracotta modules constitute a unique set of preserved decorations. The colors of fl agstones and fi ttings as well as terracotta elevation plaques were specially composed in the brickworks in Nowogrodziec near Bolesławiec. In the article, was analyzed the completely preserved facade of the current building of the Provincial Police Headquarters in terms of color composition of the façade and its details. Wall masonry can also become a terminological problem in the context of conservation documentation.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
9--13
Opis fizyczny
Bibliogr. 8 poz., fot.
Twórcy
- Akademia Sztuk Pięknych Im. Eugeniusza Gepperta We Wrocławiu,Wydział Ceramiki I Szkła, Katedra Konserwacji I Restauracji Ceramiki I Szkła
Bibliografia
- [1] Łukaszewicz-Jędrzejewska E., (2014), Ceramiczna dekoracja elewacji budynków zespołu dawnej fabryki klinkieru w Nowogrodźcu koło Bolesławca, [w:] „Integracja sztuki i techniki w architekturze i urbanistyce”, Bydgoszcz, s. 216–222
- [2] Kononowicz W., (1997), Wrocław, kierunki rozwoju urbanistycznego w okresie międzywojennym, Wrocław
- [3] Ilkosz J., (1997), Wieżowiec w strukturze miasta na przykładzie Wrocławia w latach 1919–1928. Koncepcja urbanistyczna Maxa Berga, [w:] „Wieżowce Wrocławia 1919–1932”, red. Jerzy Ilkosz, Beate Stortkühl, Katalog wystawy, Wrocław
- [4] Zespół akt Prezydium Policji (Polizeipraesidium), ABMW t. IV/37
- [5] Markowska A., Tomaszewicz A., (1998), Budynek Prezydium Policji we Wrocławiu, [w:] „Architektura Wrocławia”, tom 4. „Gmach”, red. Jerzy Rozpędowski, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, s. 428, 429
- [6] Dammaier B., Polizeibauten, w: „Zeitschrift für Bauwesen” Jg.79, Hf 7,8,11, 1929; Lanzberger, F. Das neue Polizeipraesidium, w: „Schlesische Monatshefte”, Jg. 5, 1928, nr 12
- [7] Niemczyk E., (1991) Nowa forma w architekturze Wrocławia pierwszego trzydziestolecia XX wieku, [w:] „Roczniki Sztuki Śląskiej”, R. XV, Wrocław, s. 442
- [8] Konwiarz R., (1929), Die Baukunst Breslau. Ein Architektonischer Führer,Breslau
Uwagi
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-37fd67c8-2a6e-4e9c-a331-f5a60aaeded7
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.