Irregularity of post mining deformations as indicator revealing effects of processes of unknown origin in area of Bochnia

• Autorzy: Szczerbowski Zbigniew

Identyfikatory

DOI

10.4467/21995923GP.20.008.13073

Warianty tytułu

PL

Nieregularność odkształceń pogórniczych jako wskaźnik ujawniający efekty procesów o nieznanych przyczynach w rejonie Bochni

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The presented work deals with the problem of terrain surface and rock mass deformation in the area of the Bochnia Salt Mine. The deformations are related to natural causes (mainly the tectonic stress of the Carpathian orogen) as well as anthropogenic ones related to the past mining activity conducted directly under the buildings of the town of Bochnia. The discussed characteristics of land surface deformation are important from the point of view of threats to surface features and contribute to spatial development. Particularly anomalous zones of observed subsidence basins are examined as places of second order deformation effects. The author presents a method of determinations of these anomalous areas and he discusses their origins.

PL

Przestawiona praca dotyczy problematyki deformacji powierzchni i górotworu w rejonie Kopalni Soli Bochnia. Deformacje te związane są zarówno z przyczynami naturalnymi (głównie nacisk tektoniczny orogenu karpackiego), jak i antropogenicznymi związanymi z minioną aktywnością górniczą prowadzoną bezpośrednio pod zabudową miejską Bochni. Omówione charakterystyki deformacji powierzchni terenu są istotne z punktu widzenia zagrożeń dla obiektów powierzchni oraz są elementem planowania przestrzennego. Szczególnie przeanalizowane zostały strefy anomalne niecki obniżeniowej jako efekty drugiego rzędu deformacji. Autor przedstawił sposób ich wyznaczania oraz omówił genezę ich powstania.

Słowa kluczowe

EN

neotectonics; salt deposit; salt mining; vertical displacements; Chebyshev polynomials

PL

neotektonika; złoża solne; górnictwo soli; przemieszczenia pionowe; wielomiany Czebyszewa

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 19
• Strony: 81--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Szczerbowski Zbigniew

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering, Krakow, Poland

Bibliografia

• 1. Bereś A. and Olbromska-Matusiak A. (eds). 2020. Study of the Conditions and Directions of Spatial Development for Municipality of the City of Bochnia. Electronic document available online at: https://bip.malopolska.pl/api/files/2305230 (access 30.09.2020).
• 2. Garlicki A. 1968. Autochthonous salt series in the Miocene of the sub-Carpathian area between Skawina and Tarnow. Biul. Inst. Geol., 215, pp. 5–78 (in Polish).
• 3. Garlicki A. 1979. Sedimentation of Miocene salts in Poland. Prace Geologiczne PAN, 119, pp. 1–67 (in Polish, English summary). http//journals.bg.agh.edu.pl/GEOLOGIA/2006-01/Geologia_2006_1_01.pdf https//bip.malopolska.pl/e,pobierz,get.html?id=1902834
• 4. Jeremic M.L. 1994. Rock Mechanics in Salt Mining. A.A. Balkema, Rotterdam/Brookfield.
• 5. Knothe S. 1959. Observations of surface movements and their theoretical interpretation. Proceedings of the European Congress on Ground Movement, Leeds 1957, 27/38 and 36,24.
• 6. Knothe S. 1969. Bestimmung der voraussichtlichen Abbaueinfliisse in Schachtsicherheitspfeilern (poln.) Przegl. Górn. 25,377/81.
• 7. Knothe S. 1970. Modellversuche an losen Medien und die Moglichkeit ihrer Anwendung zur Kliirung der Gebirgsbewegungsvorgiinge infolge des Abbaus von Flozen, Archiwum Górrn. 15, 3/18.
• 8. Knothe S. 1984. Prediction of the effects of mining. Wydawnictwo Śląsk, Katowice (in Polish).
• 9. Liszkowski J. 1982. The origin of recent vertical crustal movements in Poland. Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego. No. 174, Warszawa, 179 pp. (in Polish).
• 10. Poborski J. 1952. The Bochnia salt-deposit on the geological background of region. Biul. Inst. Geol. Vol. 78, pp. 1–160 (in Polish).
• 11. Poborski J. 1982. Geological introduction to the problems of geodynamic menaces in Wieliczka Salt Mine. Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce. Wieliczka, pp. 17–28 (in Polish).
• 12. Poborski J. and Skoczylas-Ciszewska K. 1963. About the Miocene in the zone of Carpathian thrust margin near Wieliczka and Bochnia. Roczniki PTG. Vol. 33, No. 3, pp. 363––385 (in Polish).
• 13. Szczerbowski Z. 2001. Surface deformation and gravity changes – relationships in conditions of exploited rock mass. Inst. Gosp. Sur. Miner. i En. PAN. Kraków.
• 14. Szczerbowski Z. 2005. Initial Interpretation of Post-mining Movements of the Surface in the Area of Inowrocław. Archives of Mining Sciences. Vol. 50, No 2, pp. 235–249 (in Polish).
• 15. Szczerbowski Z., Kaczorowski M., Wiewiorka J., Jóźwik M., Zdunek R. and Kawalec A. 2016. Monitoring of tectonically active area of Bochnia. Acta Geodynamica et Geromaterialia. Vol. 13, Issue 1, pp. 59–67.
• 16. Toboła T. and Bezkorowajny A. 2006. Neotectonic and recent movements revealed in the Bochnia Salt Mine. Geologia, 32, No. 1, pp. 5–19 (in Polish, English summary).
• 17. Wiewiórka J. and Charkot J. 2006. Inventory of documentary sites in the Bochnia mine. Not published assessment. The Bochnia Salt Mine archive (in Polish).
• 18. Wiewiórka J., Dudek K., Charkot J. and Gonera M. 2008. Historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Geoturystyka, 4 (18), pp. 61–70.
• 19. Wiewiórka J., Dudek K., Charkot J. and Gonera M. 2009. Natural and historic heritage of the Bochnia salt mine (South Poland). Studia Universitatis Babeş-Bolyai, Geologia, 54 (1), pp. 43–47.
• 20. Zuchiewicz W. 2001. Geodynamics and neotectonics of the Polish Outer Carpathians. Prz. Geol., 49, 8, pp. 710–716 (in Polish).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).