Zjawisko wojny hybrydowej w konflikcie ukraińsko-rosyjskim

• Autorzy: Kołodziejczyk Rafał

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8280

Warianty tytułu

EN

The phenomenon of hybrid war in the ukrainian-russian conflict

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawione zostało zjawisko wojny hybrydowej w konflikcie ukraińsko-rosyjskim. Działania cybernetyczne oprócz klasycznych działań zbrojnych odgrywają najważniejszą rolę na tej wojnie. Podejmowane są one przez obie strony konfliktu i polegają głównie na dezinformacji. Działania te, chociaż przez wielu nie są postrzegane jako działania stricto wojenne, odbijają się szerokim echem w świecie. Często to one, poprzez wpływanie na świadomość odbiorców za pomocą różnego rodzaju mediów stanowią bardzo ważny i nieprzewidywalne oręż. Zakres podejmowanych działań jest bardzo szeroki i obejmuje obszar od dezinformacji, aż po utrudnianie normalnego funkcjonowania biorących udział w konflikcie państw.

EN

The article presents the phenomenon of hybrid war in the ukrainian-russian conflict. Cyber operations, apart from classic military operations, play the most important role in this war. They are undertaken by both sides of the conflict and rely mainly on disinformation. These actions, although not perceived by many as strictly military activities, have a wide echo around the world. They are often very important and unpredictable weapons by influencing the audience's awareness through various types of media. The scope of activities undertaken is very wide and covers the area from disinformation to impeding the normal functioning of the countries involved in the conflict.

Słowa kluczowe

PL

cyberataki; konflikt ukraińsko-rosyjski; media; wojna hybrydowa

EN

cyberattacks; Ukrainian-Russian conflict; media; hybrid warfare

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. XVIII
• Strony: 131--146
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz.

Twórcy

autor

Kołodziejczyk Rafał

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• 1. Ataki cybernetyczne w Rosji i Ukrainie nie ustają. (bd). https://www.msn.com/pl-pl/finanse/najpopularniejsze-artykuly/ataki-cybernetyczne-w-rosji-i-ukrainie-nie-ustaj%C4%85/ar-AAVFHI9?mscl-kid=34787daecf8a11ec85085ca21d4833b2.
• 2. Bilal A. 2021. Wojna hybrydowa – nowe zagrożenia, złożoność i „zaufanie" jako antidotum; https://www.nato.int/docu/review/pl/artic-les/2021/11/30/wojna-hybrydowa-nowe-zagrozenia-zlozonosc-i-zaufa-nie-jako-antidotum/index.html.
• 3. Bryjka F. 2015. Cyberprzestrzeń w strategii wojny hybrydowej Federacji Rosyjskiej [w:] Bezpieczeństwo personalne a bezpieczeństwo strukturalne III. Czynniki antropologiczne i społeczne bezpieczeństwa personalnego, T. Grabińska, Z. Kuźniar (red.), WSO WL.
• 4. Cyberspace: Definition and Implications, Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence. (bd). www.ccdcoe.org/articles/2010/Ottis_Lorents_Cy-berspaceDefinition.pdf.
• 5. Czubkowska S. 2022. To już nie są cyberataki. To pierwsza światowa wojna cyfrowa, https://spidersweb.pl/plus/2022/03/cyberwojna-rosja-ukraina-anonymus-cybera-taki?msclkid=d0ed41cecf8711eca6ca98d4e543e790.
• 6. Czubkowska S., Wątor J. 2022. Nawet influencerzy mogą pomóc Rosji. Plan: sponiewierać psychicznie wroga; https://spider-sweb.pl/plus/2022/02/rosja-ukraina-cyberataki-dezinformacja-wojna-hybrydowa?msclkid=d0ede340cf8711ec8e398b6f5b7bd862.
• 7. Duszczyk M. 2022. Ukraina wzywa na pomoc hakerów. Anonymous idzie na wojnę z Rosją; https://cyfrowa.rp.pl/bezpieczenstwo/art35759811-ukraina-wzywa-na-pomoc-hakerow-anonymous-idzie-na-wojne-z-rosja.
• 8. Duszczyk M. 2022. Wojna w Ukrainie przyniosła falę cyberataków. Pekin wchodzi do gry?; https://cyfrowa.rp.pl/bezpieczenstwo/art35953911-wojna-w-ukrainie-przyniosla-fale-cyberatakow-pekin-wchodzi-do-gry?msclkid=636a4399cf8b11eca7cf8450c4817142.
• 9. Fiłatow A. 2017. Wojny cybernetyczne Rosji: ich skutki mogą być bardzo niebezpieczne; https://www.polityka.pl/tygodnikpoli-tyka/swiat/1690018,1,wojny-cybernetyczne-rosji-ich-skutki-moga-byc-bardzo-niebez-pieczne.read?msclkid=d0edca16cf8711eca7e74ad65701c84c.
• 10. Frankowicz K. 2017. WannaCry Ransomware; https://cert.pl/posts/2017/05/wannacry-ransomware.
• 11. Galan D., Cyberterroryzm jako nowe wyzwanie społeczeństwa informacyjnego; http://academicon.pl/blogi_naukowe/bezpieczenstwo-w-sieci/cy-berterroryzmjako-nowe-wyzwanie-spoleczenstwa-informacyjnego.
• 12. Gorzkowicz A. 2017. Wojna Hybrydowa na Ukrainie jako przykład współczesnych konfliktów zbrojnych [w:] Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych.
• 13. Grabowska K. 2015. Próba wyjaśnienia pojęcia i istoty wojen hybrydowych [w:] Świat Idei i Polityki.
• 14. Gruszczak A. 2011. Hybrydowość współczesnych wojen- analiza kry-tyczna [w:] Asymetria i hybrydowość – stare armie wobec nowych konfliktów, W. Sokoła, B. Zapała (red.), Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
• 15. Haszczyński J. 2022. Jerzy Haszczyński: Papież i Putin, obrońca chrześcijan; https://www.rp.pl/komentarze/art36232081-jerzy-haszczynski-pa-piez-i-putin-obronca-chrzescijan.
• 16. Hoffman F.G. 2007. Conflict in the 21st century: the rise of hybryd wars, Potomac Institute for Policy Studies.
• 17. https://in.eset.pl.
• 18. Kałuża J. 2018. Aktualne zagrożenia wojną hybrydową dla Polski ze strony Federacji Rosyjskiej [w:] Eunomia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.
• 19. Kołodziejczyk R. 2018. Bezpieczeństwo Polski w kontekście zagrożenia wojnami hybrydowymi, [w:] Europejskie, krajowe i lokalne aspekty bezpieczeństwa, red. B. Grenda, A. Mróz-Jagiełło, A. Zagórska.
• 20. Kołodziejczyk R. 2018. Cyberterroryzm – mit czy realne zagrożenie?, [w:] Bezpieczeństwo RP w wymiarze narodowym i międzynarodowym, red. P. Majdan, A. Mróz-Jagiełło, A. Zagórska.
• 21. Kołodziejczyk R. 2019. Cyberterroryzm jako działanie asymetryczne, [w:] Unus Pro Multis. Państwa i organizacje międzynarodowe wobec wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa XXI wieku, red. J. Wołejszo, G. Rdzanek, A. Zagór-ska.
• 22. Kołodziejczyk R. 2018. Działania w cyberprzestrzeni użytkowników Internetu – wieloaspektowość zagrożeń, [w:] Sukces edukacyjny, sukces zawodowy, sukces życiowy, red. T. Łączek.
• 23. Kołodziejczyk R. 2017. Hybrid war – a potential threat to Poland, [w:] Studia i Materiały „Miscellanea Oeconomicae”, 2017, nr 4, tom 2, red. M. Tomala.
• 24. Kołodziejczyk R. 2020. Konflikty Polsko-Rosyjskie w cyberprzestrzeni, [w:] Wielowymiarowy charakter bezpieczeństwa międzynarodowego i ochrona przed zagrożeniami Federacji Rosyjskiej, red. M. Banasik, A. Rogozińska.
• 25. Kołodziejczyk R. 2018. Nowa odsłona terroryzmu – cyberterroryzm, Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, vol. 11, nr 2.
• 26. Kubik W. 2021. To jest operacja ŚLUZA. Były białoruski policjant ujawnia szczegóły mściwego planu Łukaszenki; https://www.fakt.pl/wydarze-nia/polityka/operacja-sluza-byly-oficer-bialoruskich-sluzb-mowi-o-przemycaniu-imigrantow/lzmxr38.
• 27. Kucharczyk M. 2022. Cyberatak na serwisy ukraińskie: Preludium do rosyjskiej inwazji?; https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/cybersec-rosja-ukraina-albrycht-rekowski-cieszynski-nato-gruzja-estonia-polska-cyberbezpieczenstwo-dezinformacja-pu-tin/?msclkid=d0ed86becf8711ecbe56fe48a5e8cde7.
• 28. Maziewski Ł. 2022. W tym aspekcie Ukraina już wygrała. Pokonują Rosję jej własną bronią; https://www.o2.pl/informacje/w-tym-aspekcie-ukra-ina-juz-wygrala-pokonuja-rosje-jej-wlasna-bronia-6742210405563360a?msclkid=636aa9edcf8b11ec89ab0155905ac147.
• 29. Softinet. NotPetya i ataki na Maersk i Merck; https://softinet.com.pl/arty-kuly/notpetya-i-ataki-na-maersk-i-merck.
• 30. Olechowski J., Hybrydowa kontrofensywa; https://ies.lublin.pl/komenta-rze/hybrydowa-kontrofensywa.
• 31. Panas R. 2022. Wojna cybernetyczna i cyberterroryzm – czym są? Czy Polsce grozi cyberwojna?; https://nano.komputronik.pl/n/cyberwojna-cy-berterroryzm-wojna-cybernetyczna/?msclkid=d0eda20bcf8711eca1725d94379ed93.
• 32. Pawlak C. 2022. Operacja „Śluza”; https://polska-zbrojna.pl/Mobile/Ar-ticleShow/37826.
• 33. Piasecka P. 2022. Wojna hybrydowa w Ukrainie, https://civi-tas.edu.pl/pl/uczelnia/civitas-on-air-podcasty/wojna-hybrydowa-w-ukrainie-podcast.
• 34. Pińczak L. 2022. Wojna rosyjsko-ukraińska – kampania 2022 r. Przebieg i następstwa, Rocznik Strategiczny, 2022/23, tom 28.
• 35. Niezależna.pl. 2021. Przydacz komentuje sytuację na granicy: Instrument polityczny nacisku na Polskę; https://niezalezna.pl/408169-Przydacz-ko-mentuje-sytuacje-na-granicy-Instrument-polityczny-nacisku-na-Polske.
• 36. Reginia-Zacharski J. 2023. Geneza rosyjskiej agresji na Ukrainę z 24 lutego 2022 r. w świetle analizy uwarunkowań wielopoziomowych, Myśl Polityczna. Political Thought, nr 1(17).
• 37. Rogozińska A. 2022. Cybernetyczny wymiar wojny rosyjsko-ukraińskiej; https://sobieski.org.pl/cybernetyczny-wymiar-wojny-rosyjsko-ukrain-skiej.
• 38. Šimonėlytė M., Oprogramowanie WannaCry – czy wciąż jest zagrożeniem?; https://nordvpn.com/pl/blog/wannacry-co-to.
• 39. Szpecht P. 2022. Cyberwojna: Ukraina bez szans? „Jest na słabszej pozycji, ale ze wsparciem Zachodu”; https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/ro-sja-wojna-cyberataki-jak-to-dziala-atak-anonymus-hakerzy-kontra-ro-sja?msclkid=636a777bcf8b11ec99de61ae5adf3c28.
• 40. Vego M. 2009. Systemowe kontra klasyczne podejście do działań bojo-wych, Kwartalnik Bellona, nr 2.
• 41. Zpe.gov.pl. Zagrożenia współczesnego świata cz. 1, https://zpe.gov.pl/a/wprowadzenie/DJ68UjoVZ.
• 42. Zdanowska M. 2022. „Ukraina przyswoiła taktykę zielonych ludzików” i uderzyła w Krym. Ekspert: Putin może rzucić pociski jądrowe; https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103086,28776763,ktos-kto-sprzyja-ukrainie-dokonal-dywersji-general-o-przejeciu.html.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).