Wieloletnia zmarzlina południowej Syberii i Mongolii - formy rzeźby terenu, zjawiska sezonowe i wynikające z nich zagrożenia dla budownictwa

• Autorzy: Machowiak K. , Flieger-Szymańska M.

Warianty tytułu

EN

Permafrost of the southern Siberia and Mongolia - landforms, seasonal phenomena and the resulting hazard for construction industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wieloletnia zmarzlina jest pozostałością po zlodowaceniu kontynentów północnych w plejstocenie. Warstwa przemarzniętego gruntu o średniej miąższości 200-300 m (na Syberii ekstremalnie do 1500 m) w niektórych obszarach przetrwała w postaci ciągłej marzłoci o dużym zasięgu obszarowym, w innych natomiast ma charakter sporadyczny (np. w centralnej i południowej Mongolii). W artykule przedstawiono formy rzeźby terenu charakterystyczne dla zimnego, suchego klimatu - związane z obecnością zmarzliny, opisano zjawiska sezonowe spowodowane okresowym rozmarzaniem przypowierzchniowej warstwy lodu (m.in. spływy soliflukcyjne), a także zaprezentowano problemy budownictwa wynikające z obecności i aktywności tzw. warstwy czynnej.

EN

Permafrost is the residue of northern continents glaciation in Pleistocene. An ice layer of the average thickness of about 200 - 300 m (and extremely in Siberia up to 1500 m) has remained in some areas as the large scale continuous permafrost, and in other, it has a relict character (eg. in central and southern Mongolia). This article presents landforms characteristic of cold, dry climate connected with the presence of permafrost, seasonal phenomena caused by the periodic thawing of the surface ice layer (among others solifluction flows) and construction problems resulting from the presence of the so-called “active layer”.

Słowa kluczowe

PL

wieloletnia zmarzlina; wieczna marzłoć; Syberia; Mongolia; rzeźba terenu; spływy soliflukcyjne; budownictwo w obszarach wieloletniej zmarzliny

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 15
• Strony: 71--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Machowiak K.

• Politechnika Poznańska - Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

autor

Flieger-Szymańska M.

• Politechnika Poznańska - Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• 1. Glazik R. Obieg wody w klimacie kontynentalnym na przykładzie północnej Mongolii. Prace Geograficzne nr 164, Wydawnictwo Continuo, 1995, 190 s.
• 2. Kimble J. (eds.). Cryosols - Permafrost-Affected Soils, 2004, 726 s.
• 3. Kondratiev V.G. Geocryological Problems Associated with Railroads and Highways. Ninth International Conference on Permafrost. Edited by Douglas L. Kane and Kenneth M. Hinkels, 2008 s. 977-982.
• 4. Krzywicki T. Dzieje krajobrazu. Przyroda i krajobraz. Kwartalnik Wigry z. 2., 2005.
• 5. Machowiak K. Wybrane atrakcje geoturystyczne centralnej i południowej Mongolii. Geoturystyka 1-2 (16-17) 2009, s. 13-32.
• 6. Migała K., Głowacki P., Klementowski J. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na dynamikę rozmarzania warstwy aktywnej zmarzliny w rejonie Hornsundu, SW Spitsbergen XXX Międzynarodowe Sympozjum Polarne Gdynia, 23-25 września 2004, s. 120-121.
• 7. Nelson F.E., Anisimov O.A., Shiklomanov N.I. Climate change and hazard zonation in the circum-Arctic permafrost regions, Natural Hazards, 26, 2002, s. 203-225.
• 8. Qingbai W., Guodong Ch., Wei M., Yongzhi L.: Railway Construction Techniques Adapting to Climate Warming in Permafrost Regions. Impacts and Adaptation. Article ID: 1673-1719, 2008, Suplement 0060-07.
• 9. Zhang T., Barry R.G., Knowles K., Ling F., Armstrong R.L. Distribution of seasonally and perennially frozen ground in the Northern Hemisphere. Proceedings of 8-th International Conference on Permafrost. Edited by Phillips M., Springman S. i Arenson L., 2003, s. 1289-1294.
• 10. Climate Change, Permafrost, and Impacts on Civil Infrastructure U.S. Arctic Research Commission, report 2003, s. 63.