Parytetowa wielkość gospodarstwa w procesie transformacji do rolnictwa zrównoważonego

• Autorzy: Sawa J.

Warianty tytułu

EN

Parities size of farm in transformation process to sustainable agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy określono parytetową wielkość gospodarstw rodzinnych przed wejściem Polski w 2004 r. w struktury UE i po okresie ostatnich 8 lat uczestniczenia w tych strukturach, wykorzystując wyniki badań uzyskane w ramach projektów badawczych: „Wpływ nowych technologii na poziom i strukturę nakładów materiałowo-energetycznych na jakość surowców rolniczych”. Sprawozdanie KBN Nr 3 P06R 037 22 AR Lublin [SAWA i in. 2004] oraz „Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych”. Sprawozdanie NCBiR nr NR 120043 06/2009, ITP w Falentach, Oddział w Warszawie [KUREK, WÓJCICKI 2011]. Analizę przeprowadzono w odniesieniu do 26 rozwojowych gospodarstw rodzinnych, badanych w latach 2003 i 2011 i zestawionych w grupy według powierzchni ha UR (do 20; 20–50; 50–80 oraz ponad 80 ha UR). Z badań wynika, że poziom glebowej substancji organicznej (GSO), w badanym okresie obniżył się o 73%, a w gospodarstwach użytkujących ponad 20 ha UR następuje proces degradacji tej substancji. Także efektywność pracy, mierzona możliwością uzyskania parytetowego dochodu rodziny, zmniejszyła się w badanym okresie, gdyż do uzyskania tej wysokości dochodu powierzchnia gospodarstwa powinna wzrosnąć o 108%, podczas gdy powierzchnia ha UR rzeczywiście użytkowana przez gospodarstwa wzrosła w badanym okresie o 32%. Za gospodarstwa spełniające minimalne kryteria rolnictwa zrównoważonego można uznać gospodarstwa użytkujące od 20 do 80 ha UR, uzyskują one bowiem satysfakcjonujący poziom dochodu i spełniają podstawowe kryteria ekologiczne i społeczne. Gospodarstwa użytkujące ponad 80 ha UR z zasady nie spełniają wymagań ekologicznych, natomiast gospodarstwa użytkujące poniżej 20 ha UR nie spełniają wymagań ekonomicznych, a ich parytetowa powierzchnia ha UR jest o ok. 56% większa od powierzchni ha UR użytkowanej obecnie.

EN

The paper defines the parity size family farms before joining the Polish to EU structures (2004) and after the last 8 years. The analysis was carried out for development of 26 family farms surveyed in 2003 and 2011 and compiled a group of hectares AL (20, 20–50, 50–80 and over 80 ha). The research shows that the level of soil organic matter substances (GSO), for the period decreased by 73%, and farms with more than 20 ha followed by the degradation of soil organic matter. Farms operating an 20 to 80 ha of AL have parity size and sustainable production because these farms receive a satisfactory level of income and meet the basic environmental and social criteria. Farms over 80 hectares of AL do not meet the ecological requirements while farms holding less than 20 ha does not meet the requirements of economic such as income.

Słowa kluczowe

PL

rodzina; dochód parytetowy; wielkość parytetowa; gospodarstwo rolnicze; odnawialność substancji organicznej; stopień mechanizacji; koszt; uzbrojenie techniczne; intensywność organizacji

EN

parity farm area; family income; parity income; sustainability; degree of mechanization; intensity of organization

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 22, nr 2
• Strony: 5--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab.

Twórcy

autor

Sawa J.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania Procesami Produkcyjnymi, ul. Głęboka 28, 20-612 Lublin, tel. [phone]

Bibliografia

• van CALKER K.J., BERENTSEN P.B.M., ROMERO C., GIESEN G.W.J., HUIRNE R.B.M. 2006. Development and application of a multi-attribute sustainability function for dutch dairy farming system. Ecological Economics. Vol. 57 s. 640–658.
• DUER J., FOTYMA M., MADEJ A. (red.) 2002. Kodeks dobrej praktyki rolniczej. Warszawa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Środowiska ss. 96.
• DZUN W. 2008. Przedsiębiorstwo w strukturze gospodarstw rolnych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 4(317) s. 3–16.
• FRISK T. 1998. Humus as an Environmental Factor. Environment International. Vol. 24. No. 5/6 ss. 507.
• GUS 2005. Mały rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa. ISSN 1640-3630 ss. 679.
• GUS 2011. Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa. ISSN 1506-0632 ss. 910.
• GUS 2012. Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa. ISSN 1506-0632 ss. 905.
• HUETING R., REIJNDERS L. 2004. Broad Sustainability Contra Sustainability: The Proper Construction of Sustainability indicators. Ecological Economics. Vol. 50 s. 249–260.
• KAUFMANN R.K., CLEVELAND C.J. 1995. Measuring sustainability: needed – an interdisciplinary approach to an interdisciplinary concept. Ecological Economics. Vol. 15 s. 109–112.
• KOPEĆ B. 1987. Intensywność organizacji w rolnictwie polskim w latach 1960–1980. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G.T. 84. Z. 1 s. 8–25.
• KUREK J., WÓJCICKI Z. 2011. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. IV. Wyposażenie i działalność badanych obiektów w 2010 r. Monografia. Falenty. ITP s. 67–128.
• KUŚ J., KRASOWICZ S. 2001. Przyrodniczo-organizacyjne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych. Pamiętnik Puławski. Nr 124 s. 273–288.
• LESZCZYŃSKA M. 2008. Nierówności dochodów barierą osiągania spójności społeczno-ekonomicznej. W: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Pr. zbior. Red. M.G. Woźniak. Rzeszów. Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Teorii Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych s. 269–278.
• NIETUPSKI T., SZELWICKI B. 1981. Minimalna wielkość gospodarstwa rolnego w Polsce. Postępy Nauk Rolniczych. R. 28(4) s. 5–20.
• van PASSEL S., NEVENS F., MATHIJS E., van HUYLENBROECK G. 2007. Measuring farm sustainability and explaining differences in sustainable efficiency. Ecological Economics. Vol. 62 s. 149–161.
• SAWA J., WÓJCICKI Z., TABOR S., WAJSZCZUK K. 2004. Wpływ nowych technologii na poziom i strukturę nakładów materiałowo-energetycznych na jakość surowców rolniczych. Sprawozdanie końcowe KBN Nr 3 P06R 037 22. AR Lublin. Maszynopis ss. 55.
• SAWA J. 2009. Intensywność organizacji jako miernik ekologicznego zrównoważenia produkcji rolniczej. Journal of Agribusiness and Rural Development. Vol. 2(12) s. 175–182.
• SAWA J. 2012. Opis procesów produkcji gospodarstwa jako warunek jego modernizacji. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3 s. 15–24.
• STIELOW G., 2003. Rich soil do not need of the fertilization. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 48 s. 20–22.
• WIŚNIEWSKA J. 2008. Pojęcie parytetu dochodowego w naukach rolniczych. Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. T. X. Z. 1 ss. 8.
• WÓJCICKI Z. 2010a. Modernizacja gospodarstw rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 s. 13–18.
• WÓJCICKI Z. 2010b. Problemy modernizacji gospodarstw rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 s. 5–14.
• WÓJCICKI Z., RUDEŃSKA B. 2013. Działalność inwestycyjna w badanych gospodarstwach rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3 s. 5–16.
• ZAREMBA W. 1985. Ekonomika i organizacja mechanizacji rolnictwa. Warszawa. PWRiL. ISBN 830900654 55 ss. 320.