Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, scenariusz pożarowy oraz próbna ewakuacja jako kluczowe elementy zarządzania systemem bezpieczeństwa pożarowego budynku

• Autorzy: Cłapa I.

Identyfikatory

DOI

10.12845/bitp.40.4.2015.9

Warianty tytułu

EN

Fire Safety Instruction, Fire Incident Scenario and Test Evacuation as Key Elements of the Fire Safety Management System Within Buildings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zależności pomiędzy procedurami zawartymi w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, scenariuszami pożarowymi oraz próbnymi ewakuacjami jako kluczowymi elementami systemu zarządzania bezpieczeństwem pożarowym w obiektach. Wprowadzenie: Artykuł poświęcony jest elementom systemu zarządzania bezpieczeństwem pożarowym jakimi są instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, scenariusz pożarowy oraz próbna ewakuacja połączona z ćwiczeniami obiektowymi straży pożarnej. Określono wymagania prawne odnośnie zawartości instrukcji bezpieczeństwa pożarowego oraz scenariuszy pożarowych, a także częstotliwości przeprowadzania próbnej ewakuacji. Jednocześnie przedstawiono rodzaje scenariuszy pożarowych oraz elementy, jakie powinny zostać określone przy tworzeniu scenariusza ewakuacyjnego. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa należy opracować system zarządzania bezpieczeństwem pożarowym oparty na spójnym i rzeczowym określeniu warunków pożarowych obiektu w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, której częścią integralną musi być scenariusz pożarowy i ewakuacyjny. Przedstawione w artykule obserwacje z przeprowadzonych na terenie województwa łódzkiego próbnych ewakuacji w siedmiu budynkach biurowych dowodzą, że wpływ na późniejsze zachowanie się ludzi w trakcie ewakuacji ma system wdrożonych i utrwalonych w procesie cyklicznego szkolenia procedur zawartych w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. Wnioski: Rzetelnie opracowana instrukcja bezpieczeństwa pożarowego musi zawierać właściwie przygotowane scenariusze pożarowe oraz scenariusz i wytyczne z zakresu ewakuacji. Podkreślić należy, że na poprawność funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem w obiekcie wpływa czynnik ludzki. W celu eliminacji ludzkich błędów konieczne jest cykliczne szkolenie użytkowników obiektów z wprowadzonych procedur oraz przeprowadzanie próbnych ewakuacji z budynku. Z przeprowadzonych obserwacji i wywiadu z uczestnikami próbnych ewakuacji wynika, że osoby przywiązują większą wagę do analizowania warunków ewakuacji w obiektach, które cyklicznie poddawane są szkoleniom z wprowadzonych procedur, które stanowić muszą jedną, spójną całość, poddawaną weryfikacji i wprowadzaniu ulepszeń. Znaczenie dla praktyki: Przedstawiony w artykule opis koła Deminga tak zwanego Systemu PDCA (Plan-Do-Check-Act) służyć może jako system kontroli i aktualizacji wdrożonego systemu ochrony przeciwpożarowej w obiekcie, pomoże w eliminacji błędów oraz poprawie bezpieczeństwa pożarowego budynku.

EN

Introduction: This article is dedicated to elements of the fire safety management system encompassing fire safety instruction, fire incident scenarios and building evacuation drills combined with practical training for firefighters. The article identified legal requirements for the content of fire safety instruction, fire incident scenarios and frequency of evacuation drills. Simultaneously, the paper illustrates a variety of developed fire incident scenarios and elements, which should be considered in the construction of new evacuation instructions. In order to secure an appropriate level of safety, it is necessary to develop a fire safety management system based on credible and consistent articulation of fire conditions for a given building in associated fire safety instructions. The key part of which should contain a fire incident and evacuation scenario. Additionally, the article contains information gained during observation of seven evacuation drills performed in office buildings located in the Łódź region. Observations reveal that when safety procedures are incorporated in fire safety instructions and are subsequently practiced during cyclical training of building occupants, they have an influence on the ultimate behaviour of people who follow well established procedures during an eventual evacuation of a building. Conclusions: A well-produced fire safety instruction should include well-analyzed fire incident scenarios as well as evacuation procedures. It is emphasised that the human factor impacts significantly on the efficient operation of safety management systems in buildings. In order to eliminate the potential for human error, it is necessary to regularly train building occupants and perform evacuation drills. Based on research and interviews, with occupants who participate in evacuation drills, it was noted that people attach a greater amount of importance to the analysis of building evacuation arrangements, when these are practiced on a cyclical basis. The implementation of training procedures should form a single coherent entity incorporating verification and introduction of improvements. Practical significance: The Deming Wheel – PDCA system (Plan-Do-Check-Act), which was introduced in the article, may be utilised as a control mechanism for the implementation of a fire safety system in a given building and also help with the elimination of emerging problems as well as improvement of fire safety in a building.

Słowa kluczowe

PL

próbna ewakuacja; scenariusz pożarowy; instrukcja bezpieczeństwa pożarowego; koło Deminga

EN

evacuation drill; fire incident scenario; fire safety instruction; Deming circle

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 4
• Strony: 123--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Cłapa I.

• Komenda Powiatowa PSP w Pabianicach

Bibliografia

• [1] Cłapa I., Porowski R., Dziubiński M., Wybrane modele obliczeniowe czasów ewakuacji, BiTP Vol. 24, Issue 4, 2011.
• [2] Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).
• [3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r. nr 109, poz. 719).
• [4] Janik P., Rola instrukcji bezpieczeństwa pożarowego w systemie zarządzania ochroną przeciwpożarową w obiektach budowlanych, referat na konferencji krajowej Ochrona przeciwpożarowa, Zakopane 2010.
• [5] Bella I., Scenariusz rozwoju zdarzeń na wypadek pożaru. Wprowadzenie, BiTP Vol. 30 Issue 2, 2013, pp. 119–126.
• [6] Marciniak A., Scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru jako podstawowy element skuteczności zabezpieczenia budynku, materiał VII Konferencji Bezpieczeństwo Pożarowe Obiektów Budowlanych, Warszawa 2012.
• [7] Sawicki J., Integracja systemów bezpieczeństwa w obiektach budowlanych, Konferencja Ogólnopolskie Dni Zintegrowanych Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego, Schrack Seconet i Partnerzy, Jachranka k. Warszawy 2012.
• [8] Bartkowiak N., Scenariusze pożarowe, „Ochrona Przeciwpożarowa”, Vol. 39 Issue 1, 2012, pp. 2–7.
• [9] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie uzgadniania obiektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. z 2009 r. nr 124, poz. 1030 z z późn. zm.).
• [10] Flash mob – artykuł w otwartej encyklopedii: http://pl.wikipedia.org/wiki/Flash_mob [Dostęp: 27.08.2013].
• [11] Elacompil: Wszystko o scenariuszu pożarowym [dok. elektr.] http://www.ela-compil.pl/download/file/94/wszystko-o-scenariuszach.pdf [Dostęp: 27.08.2013].
• [12] Chołuj Ł., Bezpieczna ewakuacja a założenia scenariusza pożarowego, BiTP Vol. 27, Issue 3, 2012, pp. 127–130.
• [13] Cłapa I., Dziubiński M., Zachowanie ludzi jako jeden z czynników determinujących przebieg procesu ewakuacji, BiTP Vol. 35 Issue 3, 2014, pp. 149–158.
• [14] Wykład 10. Japońska Wyższa Szkoła Technik Koputerowych [dok. elekt.] http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/poz/scb/index76.html [Dostęp: 30.08.2013].