Urbanistyka krajobrazu i krajobraz urbanistyczny teoria praktyka edukacja

• Autorzy: Kosiński W. , Zieliński M.

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2016.25.A-01

Warianty tytułu

EN

Landscape urbanism and the urban landscape theory practice education

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Autorzy przedstawiają ważną i rosnącą rolę urbanistyki krajobrazu jako dziedziny badań, twórczości oraz dydaktyki. Ta dyscyplina, usytuowana jest logicznie pomiędzy architekturą krajobrazu a urbanistyką. Nabiera w naszych oczach autonomii, wykreowując nowych znakomitych specjalistów, budząc konkretne profesjonalne zainteresowanie i zaangażowanie czołowych twórców współczesnych działających w różnych skalach, w tym planistów i „star-architektów”. Przyczynami narastania zapotrzebowania i popularności urbanistyki krajobrazu są uwarunkowania i wyzwania 21 wieku, w tym poszukiwanie paradygmatu nowoczesnego, pięknego i ekologicznego miasta. Powodem rozwoju urbanistyki krajobrazu jest również niewystarczający charakter znacznej części współczesnej architektury krajobrazu. Pozostaje ona zorientowana w nadmiernym, niezrównoważonym stopniu na przyrodzie i kameralnej, tradycyjnej sztuce ogrodowej, z niedostatkiem innowacji artystycznych i technicznych w szerokich skalach; kolejną luką wypełnianą przez urbanistykę krajobrazu jest niewystarczająca wrażliwość współczesnej urbanistyki na estetykę, kompozycję, artyzm, kontekst, i na tworzywa przyrodnicze. W tym świetle urbanistyka krajobrazu rysuje się jako optymalna, nowatorska dyscyplina naukowa, projektowa i dydaktyczna; – odpowiadająca na szerokie zamówienie społeczne i na wymogi wysokiej profesjonalnej kultury nt. dobrego, przyjaznego miasta zrównoważonego i nt. nowego paradygmatu pięknego miasta 21 wieku.

EN

The Authors wish to introduce their readers to landscape urbanism as a field of research, practical implementation and education. It is a discipline which occupies the logical seam between landscape architecture and urban design. We can currently observe as it becomes more and more autonomous, producing new outstanding specialists and yielding solid professional interest and the involvement of leading professionals who work in the various spatial scales, including urban planners and "starchitects". The reason for the rising need for and the popularity of landscape urbanism are the challenges and conditions of the XXI century, including that of the search for the paradigm of a modern, beautiful and environmentally friendly city. The reason for the development of landscape urbanism is the insufficient character of a large part of modern landscape architecture. It remains oriented towards the small-scale, traditional art of gardening and the natural element, forgoing artistic and technological innovation on the broader scales. Another gap that is being filled in by landscape urbanism is that of the lack of sensitivity of modern urban planning to the issues of aesthetics, composition, artistic creation, context and the natural medium. When viewed from this angle, landscape urbanism can be seen as an optimal, innovative scholarly, practical and educational discipline - meeting the broad demand of both society and higher professional culture regarding the development of good, friendly and sustainable cities, as well as pursuing the development of a new paradigm of a beautiful XXI century city.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz urbanistyczny; miasto zrównoważone; paradygmat miasta 21 wieku; urbanistyka krajobrazu

EN

urban landscape; sustainable city; paradigm of the city of the XXI century; landscape urbanism

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 25
• Strony: 7--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys.

Twórcy

autor

Kosiński W.

• Krakowska Akademia im. Frycza Modrzewskiego, Wydział Architektury i Sztuk Pięknych

autor

Zieliński M.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• [1] Bess P. 2006. Till we have built Jerusalem: architecture, urbanism and the sacred. Wyd. I.S.I. Intercollegiate Studies Institute. Wilmington k/Filadelfii, 326 s.s.
• [2] Böhm A. 1994. Architektura krajobrazu, jej początki i rozwój. Wyd. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 160 s.s.
• [3] Böhm A. 2006. Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu, o czynniku kompozycji. Wyd. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 324 s.s.
• [4] Designed Ecologies: The Landscape Architecture of Kongjian Yu. Saunders, Red. William S. Wyd. Birkhäuser Verlag.. Basel. 240 s.s.
• [5] Dietrich L. 60 innovators shaping our creative future. 2009. Thames & Hudson Ltd. Londyn, s. 106. (całość 408 s.s.)
• [6] Giometti C. 2006. Integrating Urbanisms: growing places between New Urbanism and Post Urbanism, s. 269 – 275. W: Getting real: design ethos now. Red. Cheng, Renee; Tripeny, Pat-rick J. Wyd. Association of Collegiate Schools of Architecture. Waszyngton, 500 s.
• [7] Hadid Z. 2013. One North Masterplan Thames Gateway. An urban plan in Beijing . W: Parametric urbanism as digital methodology. Ed. Pinto – Vieira – Neto; s 124 – 136. internet http://cumincad.scix.net/data/works/att/ecaade2013r_010.content.pdf dostęp 2016_01_20
• [8] Harvard University academic-programs http://www.gsd.harvard.edu/#/academic-programs/master-in-design-studies/urbanism-landscape-ecology/index.html dostęp 2016_01_06
• [9] Herzog J.; de Meuron P. 2012. Le Jardin. Film dokumentalny. Planete +. Paris, 30 min. projekcja 2014_07_12
• [10] Jellicoe G.; Jellicoe S. 1995. The Landscape of Man. Shaping the environment from the prehistory to the present day. (wyd. 3). Wyd. Thames & Hudson Ltd. Londyn, 408 s.s.
• [11] Kelbaugh D. 2009. Three Paradigms in Western Cities: New Urbanism, Everyday Urbanism, and Post- Urbanism, s. 14.1. – 14.7. W: Three Urbanisms and the Public Realm. Wyd. University of Michigan. Ann Arbor, s.s.n.n.
• [12] Koolhaas R. 1998 (wyd. 2). The Generic City. Wyd. The Monacelli Press Inc. Nowy Jork. 18 s. internet https://www.ntnu.no/wiki/download/attachments/32539747/Koolhaas. pdf dostęp 2015_12_07
• [13] Kosiński W. 2014. Human – values – beauty. City – architect – composition. Człowiek – wartości – piękno. Miasto – architekt – kompozycja. Technical Transactions. Czasopismo Techniczne. Paper / Zeszyt 111. No / Nr 2 – A. Wyd. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, s. 121 – 193. http://suw.biblos.pk.edu.pl/resourceDetails&rId=44470 dostęp 2015_07_01
• [14] Kosiński W. współpraca autorska: Kowalski, Przemysław; Zieliński, Miłosz. 2015. Teoria i zasady projektowania architektury krajobrazu. Wyd. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, 182 s.s.
• [15] Kotkin J. 2007. An emerging Paradigm for the 21-st Century: opportunity Urbanism. Wyd. Greater Houston Partnership. Houston, 84 s.s.
• [16] Lainton A. 2011. Floor Area Ratio as the basis for City Centre Planning. “Decisions” – Blog at Wordpress. https://andrewlainton.wordpress.com/2011/07/11/floorspace-area-ratio/ 2015_12_17
• [17] Landscape Urbanism www.wikipedia/Landscape.Urbanism dostęp 2015_10_12
• [18] Leuven University Syllabus. https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/syllabi/e/H02Q2AE.htm#activetab=doelstellingen_idp570000 dostęp 2016_01_03
• [19] Matecki J. Co wy *** wiecie o Rosji. 2015. Wyd. Trzecia Strona. Warszawa, 336 s.
• [20] Miessen, Marcus. 2013. Koszmar partycypacji. Wyd. Bęc Zmiana. Kraków. 304 s.
• [21] MIT University Landscape Urbanism http://web.mit.edu/landscapeurbanism/ dostęp 2016_01_09
• [22] Przestrzeń przyrodnicza i społeczna osiedli mieszkaniowych w XX i XXI wieku. 2011. Red. Szulczewska Barbara; Giedych Renata. Wyd. SGGW. Warszawa, 140 s.
• [23] Sadler S. 2013. Paradigm shift in Architecture? Steve Jobs: Architect, Rem Koolhaas… Places Journal. Nr 3. Wyd. The Design Observer Group. Nowy Jork, s. 1 – 21. https://placesjournal.org/article/steve-jobs-architect/ dostęp 2015_10_17, także: https://adonis49.wordpress.com/2013/03/30/paradigm-shift-in-architecture-or-expanded-job-definition-steve-jobs-architect-?-rem-koolhaas/ dostęp 2015_10_17
• [24] Schemat rozwoju przestrzennego Krakowa w perspektywie około 25 lat (od roku 1957). W: Kraków – studia nad rozwojem miasta. Red. Dąbrowski J. 1957. Wydawnictwo Literackie Kraków 444 s.s. http://krakow.fotopolska.eu/86262,foto.html dostęp 2016_01_31
• [25] Stangel M. 2013. Kształtowanie współczesnych obszarów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju. Wyd. Wydawnictwo politechniki Śląskiej. Gliwice. 266 s.
• [26] The AA Architectural Association School London http://landscapeurbanism.aaschool.ac.uk/ dostęp 2016_01_26
• [27] Turner T. 1996. City as landscape. A postmodern view of design and planning. Wyd. Taylor & Francis. Milton Park, 248 s.s.
• [28] Urban Design Reader. 2013. (Routledge Urban Reader Series).Wyd. 2. Editors: Larice M; Macdonald E. Wyd. Routledge. Nowy Jork, s. 361 – 372 (całość 660 s.s.)
• [29] Zachariasz A. 2004. Architekt krajobrazu Frederick Law Olmsted senior oraz amerykańskie parki i systemy parków miejskich. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Tom 36. Red. Wojciech Kosiński. Wyd. Oddział Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Kraków, s. 161 – 182
• [30] Zachariasz A. 2008. Przestrzeń Pamięci Waszyngtońskiego Mallu. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Tom 40. Red. Wojciech Kosiński. Wyd. Oddział Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Kraków, s. 153 – 165.
• [31] Zachariasz A. 2014. Parks, green areas and landscape in a view of new concepts related to shaping structure and form of a city. Parki, tereny zieleni I krajobraz w świetle nowych koncepcji kształtowania struktury i formy miasta. Technical Transactions / Czasopismo Techniczne. Zeszyt / Issue 2 – A. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, s. 327 – 359.
• [32] Zieliński M. 2014. Wartości w przestrzeni – ujęcie architektoniczno-krajobrazowe. Przestrzeń i Forma nr 22 zeszyt 2. Wyd. Z.U.T. Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny / Gdański Oddział P.A.N. Szczecin, s. 125 – 138. http://www.pif.zut.edu.pl/pif-22-2_pdf/D-03_PiF22-2_Zielinski.pdf dostęp 2015_12_02
• [33] Zigzagline Red Ribbon http://www.turenscape.com/english/news/view.php?id=219 dostęp 2015_10_20
• [34] Zuziak Z. 2015. Węzły miejskości i konstrukcje metropolitarne. Referat naukowy i dyskusja. 7. 07. Kraków. Sekcja Urbanistyki i Planowania Przestrzennego; Komisja Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie. Notatki w posiadaniu Wojciecha Kosińskiego.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę