Zanieczyszczenie powietrza w opiniach młodzieży na podstawie badań z użyciem metod i narzędzi statystyki matematyczne

• Autorzy: Kosman Jolanta , Mroczyńska Karolina

Warianty tytułu

EN

Air Pollution in Young People's Opinions Based on Research Using Methods and Tools of Mathematical Statistics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polska należy do państw o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Europie. Jest w ścisłej czołówce krajów europejskich ze względu na osiągane poziomy stężeń pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz notuje najwyższe w Unii Europejskiej stężenia średnioroczne kancerogennego i mutagennego benzo(a)pirenu. Główną przyczyną złej jakości powietrza jest spalanie węgla i drewna w małych instalacjach grzewczych (domowych piecach, kotłach, kominkach itp.). Do rozwiązania tego problemu konieczne jest powszechne stosowanie niskoemisyjnych i zeroemisyjnych, w tym odnawialnych źródeł energii. Bardzo ważny jest także wysoki poziom wiedzy i świadomości ekologicznej oraz akceptacja społeczna dla działań naprawczych, także wśród młodzieży. W związku z tym w marcu 2023 r. w Bydgoszczy, która również zmaga się z problemem złej jakości powietrza (w mieście znajduje się około 20 tys. źródeł ciepła na paliwa stałe, dane z dnia 23.02.2023), przeprowadzono badanie ankietowe, którego celem było sprawdzenie poziomu wiedzy i świadomości ekologicznej młodzieży w zakresie zanieczyszczenia powietrza, w tym także prawnych narzędzi walki ze smogiem – lokalnych uchwał antysmogowych. Bezpośrednim impulsem do przeprowadzenia tych badań był nadchodzący termin wprowadzenia kluczowych zapisów uchwały antysmogowej w województwie kujawsko-pomorskim, tj. zakazu używania instalacji grzewczych poniżej trzeciej klasy, w których spalane są paliwa stałe z dniem 01.01.2024. Do analizy wyników i we wnioskowaniu zastosowano metody i narzędzia statystyki matematycznej (test niezależności chi kwadrat oraz współczynniki: V Cramera, C Pearsona i φ Yule’a).

EN

Poland is one of the countries with the most polluted air in Europe. It is among the leading European countries due to the levels of PM10 and PM2.5 particulate matters concentrations achieved, and it records the highest average annual concentrations of the carcinogenic and mutagem'c benzo(a)pyrene in the European Union. The main cause of poor air quality is the burning of coal and wood in small heating installations. To solve this problem, it is necessary to widely use low- and zero-emission energy sources, including renewable energy sources. A high level of knowledge and ecological awareness as well as social acceptance for remedial actions, also among young people, are also very important. Therefore, in March 2023, a survey was conducted in Bydgoszcz, which is also struggling with the problem of poor air quality (the city has about 20,000 solid fuel heat sources, data from 23.02.2023). Its aim was to check the level of knowledge and ecological awareness of young people in the field of air pollution, including legal tools to fight smog - local anti-smog resolutions. The direct impulse to conduct this research was the upcoming date of introduction of the key provisions of the anti-smog resolution in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, i.e. the ban on the use of heating installations below the third class in which solid fuels are burned as of 01.01.2024. Methods and tools of mathematical statistics were used to analyze the results and draw conclusions (the chi-square test of independence and the following coefficients: Cramer's V, Pearson's C and Yule's (p).

Słowa kluczowe

PL

transgraniczne zanieczyszczenie powietrza; pył zawieszony PM10; benzo(a)piren; świadomość ekologiczna; odnawialne źródła energii; uchwały antysmogowe; analiza statystyczna; test niezależności chi-kwadrat Pearsona; współczynniki korelacji

EN

air pollution; PM10 particulate matter; benzo(a)pyrene; ecological awareness; renewable energy sources; anti-smog resolutions; statistical analysis; Pearson’s chi—square test of independence; correlation coefficients

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 6
• Strony: 71--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kosman Jolanta

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000-0001-8712-2315

autor

Mroczyńska Karolina

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000-0002-2914-8346

Bibliografia

• [1] Air quality in Erope-2020 raport, European Environment Agency, no 09/2020, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2020. '
• [2] Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski. Raport z badania trckingowego, MKiŚ, 2020.
• [3] Bank danych pomiarowych, GIOŚ, https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/ archives
• [4] Baszczeńska O., Niesporek K.: Strategia wodorowa w Polsce oraz wybranych krajach europejskich, Rynek Energii, 4(167), 2023.
• [5] Dokumentacja zawierająca informacje i dane niezbędne do podjęcia uchwały, W trybie art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w sprawie ograniczeń lub zakazów W zakresie eksploatacji instalacji, W których następuje spalanie paliw, W celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi lub środowisko, Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Toruń 2018
• [6] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, DZ. Urz. UE, 2008.
• [7] Frodyma K.: Energia ze źródeł odnawialnych a stan Środowiska naturalnego W Unii Europejskiej, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego W Katowicach, nr 318, 2017.
• [8] Gmurman W.].: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna, Wydawnictwo Naukowo—Techniczne, Warszawa 1975.
• [9] Górka K., Poskrobko B., Radecki W.: Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, Warszawa 1995.
• [10] Grzadzielski W. Rola sieci gazowej W transformacji energetycznej, Rynek Energii 1(152), 2021.
• [11] Hull Z.. Świadomość ekologiczna, Aura, nr 11, 1984.
• [12] Jędral W.. Wytwarzanie W Polsce 100% energii elektrycznej z OZE— cel realny czy utopia?, Rynek Energii 3(160), 2022.
• [13] Kępa A., Pompa ciepła - W przyszłości jedyne rozwiązanie grzewcze w domach jednorodzinnych, Rynek Energii 3 (166), 2023.
• [14] Kleczkowski P., Kotarba K.: Analiza zmian jakości powietrza W Krakowie oraz województwie małopolskim N latach 2012-2020, Kraków 2020.
• [15] Kleczkowski P.: Smog W Polsce — przyczyny, skutki, przeciwdziałanie, PWN, Warszawa 2020
• [16] Kowal J .: Statystyka opisowa W zarządzaniu, Zarzadzanie przedsiębiorcze, WSZE, Wrocław 2011
• [17] Krajowy bilans emisji 802, N02, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 1990-2020
• [18] Raport syntetyczny, MKiS, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2022
• [19] Krajowy Program Ochrony Powietrza do roku 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
• [20] Lipińska D.: Podstawy inżynierii środowiska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
• [21] Mazur M., Czarnobilska M., Dyga W., Czamobilska E.: Trends in the Epidemiology of Allergic Diseases of he Airways in Children Growing Up in an Urban Agglomeration, Journal of Clinical Medicine, no 11, 2022
• [22]Jagaj R.: Fiscal policy and fuel poverty in Poland, Rynek Energii 1 (158), 2022
• [23] Uchwała nr VIII/ 136/19 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 24 czerwca 2019 r. W prawie wprowadzenia na obszarze województwa kuj awsko-pomorskiego ograniczeń i zakazów W zakresie eksploatacji instalacji, W których następuje spalanie paliw, Dz. U. Woj. Kujawsko-Pomorskiego, poz. 3743, Bydgoszcz 2019
• [24] Uchwała nr XVIII/243/ 16 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 15 stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń W zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, Dz. U. Woj. małopolskiego, poz. 812, Kraków 2016
• [25] Rabiej M.: Analizy statystyczne z programami Statistica i Excel, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2018
• [26]Roczna ocena jakości powietrza W Polsce za rok 2021. Zbiorczy raport krajowy z rocznej oceny jakości powietrza W strefach wykonanych przez GIOŚ według zasad określonych W art. 89 ustawy- Prawo ochrony środowiska, GIOŚ, Warszawa 2022
• [27]Roczna ocena jakości powietrza W województwie kujawsko—pomorskim. Raport wojewódzki za rok 2021, GIOŚ, Regionalny Wydział monitoringu Środowiska w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2022
• [28]Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. W sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, Dz. U. 2012, poz. 1031
• [29]Smog i jak sobie z nim radzić. Komunikat z badań nr 41/2021, CBOS, 2021
• [30]Świadomość ekologiczna mieszkańców województwa dolnośląskiego i kujawsko-pomorskiego W zakresie jakości powietrza. Raport z badań dla sezonu zimowego 2019/2020, Instytut Badawczy IPC Sp. 2.0.0, 2020
• [31]Świadomość ekologiczna mieszkańców województwa dolnośląskiego i kujawsko-pomorskiego W zakresie jakości powietrza. Raport z badań —— jesień 2021, Instytut Badawczy IPC Sp. zoo, 2021
• [32]Świadomość ekologiczna mieszkańców województwa dolnośląskiego W zakresie jakości powietrza. Wynik drugiego badania, ALSTAT A. Langer, INDEKS Ośrodek Badań Społecznych, Poznań 2016
• [33]Torbus S.A., Kreft J., Wałaszewski M., Wożniak P., Badanie ruchu generowanego W sieci transmisyjnej przez dane telemetryczne pod katem zbieżności z rozkładem Poissona, Rynek Energii, nr 3(154), 2021
• [34]WHO global air quality guidelines. Particulate matter (PM2.5 and PM10), ozone, nitrogen dioxide, sulfur dioxide and carbon monoxide, WHO, 2021