Zastosowanie badań geofizycznych do rozpoznawania warunków geologicznych otoczenia złoża hydrogeotermalnego w masywie krystalicznym w rejonie Lądka-Zdroju

• Autorzy: Stefaniuk M. , Ostrowski C. , Sada M. , Cygal A.

Warianty tytułu

EN

The application of a geophysical survey for recognizing of geological conditions of the hydrogeothermal reservoir vicinity inside the crystalline massif in the Lądek-Zdrój area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rejon Lądka Zdroju jest od kilkuset lat znany z występowania i wykorzystywania ciepłych źródeł. Złoże wód geotermalnych występuje tutaj w specyficznych warunkach geologicznych charakterystycznych dla obszaru sudeckiego. Ma ono charakter szczelinowy i występuje w warunkach naporowych. Rozwój Uzdrowiska spowodował potrzebę lepszego rozpoznania złoża hydrogeotermalnego i jego geologicznego otoczenia. W ramach zrealizowanego programu badań wykonane zostały również badania geofizyczne zorientowane na rozpoznanie ogólnych warunków geologicznych złoża i jego otoczenia. Zastosowane zostały metody: magnetyczna, grawimetryczna i geotermiczna, profilowania VLF, sondowania i profilowania elektrooporowe oraz ciągłe profilowania magnetotelluryczne. W ramach prezentowanej pracy wykonany został przegląd wcześniejszych badań geofizycznych oraz wykonano reinterpretację danych magnetotellurycznych z włączeniem interpretacji danych grawimetrycznych. Reinterpretacja obejmowała przegląd prac pomiarowych, weryfikację procedur i wyników przetwarzania danych pomiarowych oraz została zweryfikowana i rozszerzona interpretacja krzywych sondowań w tym inwersyjne modelowania dwuwymiarowe. Badania te pozwoliły na wyinterpretowanie stref uskokowych, wykrycie anomalii temperaturowych i w bardzo ograniczonym stopniu rozpoznanie przestrzenne szczelinowych poziomów wodonośnych.

EN

The Lądek-Zdrój area has been known for several hundred years as a place of occurrence and use of hot springs. A hydrogeothermal reservoir occur there in specific geological conditions characteristic for Sudetes area. The reservoir is of a fracture type and occurs in artesian conditions. The development of the Health Resort caused the need for the better recognition of the hydrogeothermal reservoir and its geological vicinity. The carried out investigation program included, among others, a geophysical survey for the recognition of general geological conditions of the reservoir and its vicinity. The magnetic, gravity and surface geothermic methods were applied as well as VLF profiling, resistivity profiling and soundings and continuous magnetotelluric profiling. The review of the earlier geophysical surveys and reinterpretation of the magnetotelluric data including gravity data were made within the framework of the presented paper. The reinterpretation works a included review of data acquisition, the verification of procedures and results of data processing as well as verification and an extended interpretation of the sounding curves with use of inverse 2D modeling. As results of the survey tectonic zones were interpreted and temperature anomalies were discovered and, within a limited range, space recognition of the fractured aquifer horizons was made.

Słowa kluczowe

PL

geotermia; Sudety; Lądek Zdrój; badania geofizyczne; magnetotelluryka; masywy krystaliczne

EN

geothermics; Sudetes; Lądek-Zdrój; geophysical survey; magnetotellurics; crystalline massifs

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 131--146
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Stefaniuk M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Ostrowski C.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o., ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Sada M.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o., ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Cygal A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Ciężkowski i in. 2016 – Ciężkowski, W., Marszałek, H., Wąsik, M. 2016. Projekt robót geologicznych poszukiwania wód termalnych otworem LZT-1 w Lądku-Zdroju.
• 2. Constable i in. 1987 – Constable, S.C., Parker, R.L., Constable, C.G. 1987. Occam’s inversion: A practical algorithm for generating smooth models from electromagnetic sounding data. Geophysics 52, s. 289–300.
• 3. Cymerman, Z. 2004. Tectonic map of the Sudetes and the fore-sudetic block, 1:200 000. PIG.
• 4. Farbisz, J. 2005. Sprawozdanie z badań geofizycznych wykonanych dla potrzeb rozpoznania warunków występowania wód geotermalnych w rejonia Lądka-Zdroju.
• 5. Farbisz, J., Wodyła, M. 2008. Dokumentacja badań geofizycznych metodą Ciągłego profilowania Magnetotellurycznego (CPMT) wykonanych w rejonie Lądka-Zdroju w celu głębokiego rozpoznania stref tektonicznych dla potrzeb określenia perspektyw występowania wód geotermalnych.
• 6. Fistek i in. 1975 – Fistek, J., Iwanowski, S., Iciek, A., Jagodziński, A. 1975. Badania geologiczne, geofizyczne i hydrogeologiczne jako przykład kompleksowego rozwiązania problemu poszukiwań wód leczniczych w uzdrowiskach sudeckich. Biul. Inf. Geofizyka nr 1.
• 7. Gamble i in. 1979 – Gamble, T.D., Goubau, W.M., Clarke, J. 1979. Magnetotellurics with a remote reference. Geophysics 44, s. 53–68.
• 8. Gierwielaniec, J. 1968a. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Sudetów 1:25 000, arkusz Lądek-Zdrój. Warszawa: PIG.
• 9. Goldstein, M.A., Strangway, D.W. 1975. Audio-frequency magnetotellurics with a grounded electric dipole source. Geophysics 40, s. 669–683.
• 10. Goubau i in. 1978 – Goubau, W.M., Gamble, T.D., Clarke, J. 1978. Magnetotelluric data analysis: removal of bias. Geophysics 43, s. 1157–1166.
• 11. Jagodzińska i in. 1969 – Jagodzińska, B., Jodłowski, S. i Cieśla, E. 1969. Dokumentacja badań geofizycznych, temat Lądek-Zdrój. Warszawa: Przedsiębiorstwo Poszukiwań Geofizycznych (niepublikowane).
• 12. Rodi, W., Mackie, R.L. 2001. Nonlinear conjugate gradients algorithm for 2-D magnetotelluric inversion. Geophysics 66, 1, s. 174–187.
• 13. Simpson, F. i Bahr, K. 2005. Practical Magnetotellurics. Cambrigde University Press, s. 1–254.
• 14. Sims i in. 1971 – Sims, W.E, Bostick, F.X. Jr. i Smith, H.W. 1971. The estimation of magnetotelluric impedance tensor elements from measured data. Geophysics 36, s. 938–942.
• 15. Stefaniuk i in. 2008 – Stefaniuk, M., Czerwiński, T., Klityński, W. i Wojdyła, M. 2008. Zastosowanie metody magnetotellurycznych profilowań ciągłych w badaniach strukturalnych. Kwartalnik AGH Geologia t. 34, z. 1, s. 43–69.
• 16. Stefaniuk i in. 2017 – Stefaniuk, M., Maćkowski, T. i Sowiżdżał, A. 2017. Geophisical methods in the recognition of geothermal resources – selected problems (w druku).
• 17. Stefaniuk i in. 2011 – Stefaniuk, M., Farbisz, J., Wojdyła, M. i Sito, Ł. 2011. Badania magnetotelluryczne na Dolnym Śląsku – nowe możliwości wykorzystania metody magnetotellurycznej w geologii strukturalnej, złożowej, poszukiwaniach wód mineralnych i termalnych. [W:] Mezozoik i kenozoik Dolnego Śląska. LXXXI zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego; red. A. Żelaźniewicza, J. Wojewody & W. Ciężkowskiego; Polskie Towarzystwo Geologiczne. Wrocław: WIND, s. 169–193.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).