Modelowanie i prognozowanie ruchu – od liczydła do Big Data

• Autorzy: Suchorzewski Wojciech , Brzeziński Andrzej , Waltz Andrzej

Warianty tytułu

EN

Traffic modelling and forecasting – from abacus to Big Data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano historię modelowania i prognozowania ruchu w Polsce. W końcu lat 50. opracowano pierwsze prognozy ruchu z zastosowaniem modelu grawitacyjnego i komputerów produkcji krajowej (ZAM1 i ZAM2). W latach 60., modele i prognozy ruchu wykorzystywano nie tylko w planowaniu systemu transportowego, ale także rozwoju miast. Przykładem jest metoda optymalizacji warszawskiej, wykorzystywana w miastach polskich oraz zagranicznych. W latach 70. uzyskano dostęp do programów amerykańskich UTPS dla komputerów IBM360/370 i RIAD32 i zastosowano je w wielu miastach polskich. Wiarygodność modeli i prognoz ruchu wzbogacono przez badania zachowań komunikacyjnych. W roku 1996, w ramach „Studium układu autostrad i dróg ekspresowych”, zbudowano pierwszy model ruchu na sieci drogowej. Model ten był aktualizowany w kolejnych studiach dotyczących rozwoju dróg krajowych. W latach 2007–2008, w ramach prac nad „Master Plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku”, zbudowano krajowy model ruchu kolejowego. W roku 2012, na konferencji „Modelling”, przedstawiono koncepcję połączenia modelu drogowego i kolejowego w jeden wspólny system prognozowania ruchu na poziomie krajowym. W ramach zrealizowanego w latach 2016–2019 projektu „Zasady prognozowania ruchu drogowego z uwzględnieniem innych środków transportu – INMOP 3” zbudowano krajowy multimodalny drogowo-kolejowy model transportowy. W ostatnich latach do zbierania danych o ruchu oraz w budowie modeli ruchu wykorzystywane są zaawansowane metody pozyskania danych o ruchu wykorzystujące BIG DATA. W artykule nie omawiano prac nad modelami ruchu pieszego i rowerowego, ale w spisie literatury wymieniono pozycje opublikowane w ostatnich latach.

EN

The article describes the history of modelling and forecasting traffic in Poland. At the end of the 1950’s the first traffic forecasts were developed with the use of gravity model and domestic production computers (ZAM1 and ZAM2). In the 1960s, models and traffic forecasts were used not only in transport system planning but also in urban development. An example is the Warsaw optimization method used in Polish and foreign cities. In the 1970s, American UTPS programs for IBM360/370 and RIAD32 computers were accessed and used in many Polish cities. Reliability of traffic models and forecasts has been enriched by research on traffic behavior. In 1996, as part of the “Study of the layout of motorways and expressways”, the first traffic model was built on the road network. This model was updated in subsequent studies on the development of national roads. In 2007–2008, as part of the work on the “Master Plan for Rail Transport in Poland by 2030”, a national model of railway traffic was developed. In 2012, during the “Modelling” conference, the concept of combining the road and rail models into one common traffic forecasting system at the national level was presented. Within the framework of the project “Principles of traffic forecasting taking into account other modes of transport – INMOP 3”, carried out in 2016– 2019, the national multimodal road-rail transport model was created. In recent years, advanced traffic data acquisition methods using “BIG DATA” are used to collect traffic data and to build traffic models. The article does not discuss the work on pedestrian and bicycle traffic models, but lists the publications of recent years in catalogue of literature.

Słowa kluczowe

PL

modelowanie ruchu drogowego; modelowanie ruchu kolejowego; prognozowanie ruchu; badania ruchu; BIG DATA

EN

traffic modelling; railway traffic modelling; traffic forecasting; traffic research; BIG DATA

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 12
• Strony: 5--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., rys.

Twórcy

autor

Suchorzewski Wojciech

• Politechnika Warszawska, Instytut Dróg i Mostów

autor

Brzeziński Andrzej

• Politechnika Warszawska, Instytut Dróg i Mostów

autor

Waltz Andrzej

• Projekty-Konsultacje-Oprogramowanie

Bibliografia

• 1. Broniewski S., Suchorzewski W., Metoda optymalizacji warszawskiej, Zastosowanie analizy systemowej w modelowaniu rozwoju regionalnego, PWN Warszawa 1979.
• 2. Brzeziński A., Dybicz T., Szymański Ł., Doświadczenia z budowy modelu ruchu dla obszaru metropolitarnego Warszawy z wykorzystaniem innowacyjnych źródeł danych, „Annały inżynierii ruchu i planowania transportu”, t. III, Planowanie ruchu a wyzwania globalne, SITK, 2009.
• 3. Brzeziński A., Projekt INMOP3, Intermodalny Krajowy Model Ruchu, Konferencja Naukowo-Techniczna, Innowacyjne Metody Prognozowania Ruchu Krajowego – Regionalnego - Lokalnego, Warszawa, 28 maja 2019.
• 4. Dorosiewicz S., Potoki ładunków w sieciach transportowych, Instytut Transportu Samochodowego, 2010.
• 5. Drzał M., Ostaszewski P., Niekonwencjonalne techniki pomiarowe w modelowaniu ruchu, „Transport Miejski i Regionalny”, 2018, nr 4.
• 6. Dybicz T., Modelowanie i symulacje ruchu, rys historyczny i aktualnie stosowane oprogramowanie, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, 2009, nr 90.
• 7. Engel P., Modelowanie ruchu – konieczność czy fanaberia?, Biuletyn Informacyjny CUPT, 2018, nr 8.
• 8. Fratar T., Forecasting Distribution of Interzonal Vehicular Trips by Successive Approximation, Traffic and Operations, 1954. /8/
• 9. Friedberg J., Wykorzystanie analiz i prognoz ruchu w analizie marketingowej projektów transportowych, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, 2009, nr 90.
• 10. Helbin M., Wyszomirski O., Możliwości wykorzystania Big Data w badaniach popytu i podaży w transporcie miejskim, „Transport Miejski i Regionalny”, 2019, nr 2.
• 11. Jacyna M., Wasiak M., Gołębiowski P., Model ruchu rowerowego dla aglomeracji warszawskiej według Warszawskiego Badania Ruchu 2015, „Transport Miejski i Regionalny”, 2016, nr 10.
• 12. Jankowski S., Plan ogólny Skopje, „Miasto”, 1967, nr 4.
• 13. Krych A., Thiem J., Modelowanie makro ruchu pieszego, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, seria: Materiały konferencyjne, 2014, nr 1(103).
• 14. Kucharski R., Mielczarek J., Drabicki A., Szarata A., Metoda aktualizacji modelu podróży z wykorzystaniem macierzy przemieszczeń telefonów komórkowych, „Transport Miejski i Regionalny”, 2018, nr 5.
• 15. Kulpa T., Drogowy transport ciężarowy w regionalnych modelach podróży i ruchu, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, 2010, nr 94.
• 16. Kulpa T., Banet K., Rogala S., Tworzenie modeli podróży z wykorzystaniem baz danych GIS, „Transport Miejski i Regionalny”, 2016, nr 1.
• 17. Ledworowski B., Suchorzewski W., Próba syntezy i oceny metod prognozy ruchu miejskiego, OITiEB, Materiały TUP, 1963, z. 7.
• 18. Lilpop Z., Stan prognozowania ruchu w Polsce i kierunki jego rozwoju, Mat. konferencji SITK nt. Badania i modelowanie ruchu w planowaniu komunikacyjnym, Kraków-Muszyna 1985.
• 19. Master Plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku, Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa, 2008.
• 20. Oskarbski J., Modele ruchu w nowoczesnym zarządzaniu transportem drogowym, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 6.
• 21. Planowanie systemów transportu miejskiego, Materiały metodyczne, IKŚ, 1976.
• 22. Prognozowanie ruchu miejskiego przy zastosowaniu systemu programów FHWA i UMTA na maszynę cyfrową IBM 360. Cz. I–IV, IKŚ, 1977.
• 23. Rosik P., Komornicki T., Goliszek S., Śleszyński P., Pomianowski W., Modelowanie ruchu w Polsce z wykorzystaniem gminnego poziomu agregacji danych, „Transport Miejski i Regionalny”, 2018, nr 3.
• 24. Skopje – Study of Master Plan, Warsaw Town Planning Office, 1964.
• 25. Studium układu autostrad i dróg ekspresowych, zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, wykonawca: Instytut Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej, 1990–1991.
• 26. Studium układu autostrad i dróg ekspresowych, zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, wykonawca: Instytut Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej, 1996.
• 27. Studium układu dróg szybkiego ruchu w Polsce. Układ kierunkowy horyzont 2025 rok wraz z analizą podziału funkcjonalnego całej sieci drogowej Polski, Instytut Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej, 2008.
• 28. Suchorzewski W., Rozmieszczenie miejsc pracy i zamieszkania w mieście, a obciążenie sieci komunikacyjnej, „Miasto”, 1962, nr 8–9.
• 29. Suchorzewski W., Metody obliczania przyszłych potoków ruchu, Mat. konferencji naukowo-techn. SITK, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, IGK, Warszawa 1966.
• 30. Suchorzewski W., Trochimowski A., Komunikacja w planach miejscowych, cz. I., Zasady planowania systemu komunikacyjnego jednostek osadniczych, mat. szkoleniowe, Ministerstwo Budownictwa i PMB, TUP, 1969.
• 31. Suchorzewski W., Czy programy muszą kosztować? „Komputer”, 1987, VII.
• 32. Waltz A., Systemy programów do projektowania sieci komunikacyjnych w miastach i aglomeracjach, „Biuletyn Instytutu Środowiska”, 1978, nr 9.
• 33. Waltz A., System programów do optymalizacji zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia obsługi komunikacyjnej, „Biuletyn Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej”, 1986, nr 9–10.
• 34. Waltz A., Metoda oceny wariantów w planowaniu systemów transportowych, „Transport Miejski”, 1990, nr 8, 9, 11.
• 35. Waltz A., Wykorzystanie krajowych modeli sieci transportowych do prognozowania kolejowych przewozów pasażerskich, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, seria: Materiały konferencyjne, 2012, nr 2(98).
• 36. Waltz A., Krajowy model transportowy i jego zastosowanie w prognozowaniu ruchu dla potrzeb PKP INTERCITY SA, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, seria: Materiały konferencyjne, 2012, nr 1(103).
• 37. Wasiak M., Jacyna M., Włodawski M., Gołębiowski P., Model ruchu towarowego dla aglomeracji warszawskiej według Warszawskiego Badania Ruchu 2015, „Transport Miejski i Regionalny”, 2016, nr 12.
• 38. Zalewski A., Modele ruchu rowerowego w miastach i aglomeracjach, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK”, 2009, nr 90.
• 39. Zasady prognozowania ruchu drogowego z uwzględnieniem innych środków transportu. Projekt DZP/RID-I-62/11/NCBR/2016, Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej, 2019.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).