Wymywanie zasobów ludzkich barierą rozwoju regionów peryferyjnych (na przykładzie województwa podlaskiego)

• Autorzy: Zimnoch K.

Warianty tytułu

EN

The backwash effects as a barrier to the development of peripheral regions on the example Podlaskie Province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ciągu dwudziestu lat prowadzenia gospodarki rynkowej w Polsce zmniejszyło się zróżnicowanie międzyregionalne poziomu rozwoju. Szybki rozwój gospodarczy kraju odczuły głównie obszary określane jako metropolitarne. W literaturze przedmiotu zapisano również prognozy wskazujące na utrzymywanie się tendencji szybszego wzrostu gospodarczego i umacniania się pozycji „centrów” w stosunku do regionów peryferyjnych. Dyskutowany aktualnie polaryzacyjno - dyfuzyjny model kładzie nacisk na wewnętrzne źródła rozwoju w regionach peryferyjnych. Najważniejszym czynnikiem staje się wobec tego miejscowy kapitał ludzki. Dla lokalnej polityki regionalnej wielkim wyzwaniem będzie więc zahamowanie trendów migracyjnych drenujących zasoby wykształconych i przedsiębiorczych młodych ludzi z regionów peryferyjnych. Do takich obszarów należy województwo podlaskie, w którym wyraźnie widać wypłukiwanie zasobów kapitału ludzkiego, a wraz z tym i kapitału finansowego. Województwo podlaskie pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego zajmuje przedostatnie miejsce w kraju. W dokumencie rządowym Raport Polska 2030 – wyzwania rozwojowe, uważanym za podstawę tworzenia Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego zostało zaliczone do kategorii B – obszarów peryferyjnych, gdzie rozwój ma przebiegać na zasadzie procesu dyfuzji efektów wzrostowych w centrach. W tak programowanym rozwoju województwa podlaskiego uwidacznia się bariera w postaci efektów wymywania zasobów ludzkich. W województwie podlaskim proces ten następuje od wielu lat. Zjawisko wymywania przejawia się w spadku liczby mieszkańców w poszczególnych podregionach, powiatach i gminach, a szczególnie w spadku odsetka kobiet w grupie wiekowej 19-29 lat w ogólnej populacji, a także w rosnącym odsetku kobiet z tej grupy wiekowej na migracji wewnętrznej i zewnętrznej.

EN

Podlaskie Province in terms of level of socio-economic development takes place before the last one in the country. For the government document "Report Poland 2030 - Development Challenges", considered the foundation for developing the National Strategy for Regional Development, Podlaskie was assigned to Category B - peripheral areas where development is to proceed on a process of diffusion effects in the growth centers. This means that only the use of endogenous sources of growth in the form of internal resources of the region. And abandoning redistributive practices in regional policy. This development program has its limitations. One of them is the effect of 'leaching' of human resources. The concept of the backwash effect was introduced to the theory of regional development by G. Myrdal in 1957. G. Myrdal by backwash effect means any significant adverse changes in trade, migration, capital movements, which operate centripetally causing recessionary processes in less developed regions and increasing their distance in relation to the growth poles. In the province of Podlaskie the backwash effect is the ongoing process for many years. This phenomenon manifests itself in a fall in the number of inhabitants in the different subregions, counties and municipalities, the decline in the percentage of women in the age group from 19 to 29 in the general population and the growing proportion of women in this age group in the external and internal migration. An additional manifestation of these processes is "sucking" of labor resources through the poles of growth, revealing a balance of internal and external migration - with a large positive value in the centers and a large negative value in remote areas. Among those who emigrate, leaving the Podlaskie Province over 57% are women. Among immigrants aged 20-24 is two times more women than men. At the beginning of the XXI century, the towns and cities of Podlaskie have a greater outflow than inflow of population. But under a polarizing development model of growth cities are its main source. This article aims to identify barriers to the development of Podlaskie based on endogenous sources, as their resources, especially when labor resources and human capital are shrinking due to the backwash effects. Despite the expenditure incurred by residents for education, the effects of this investment goes to the center along with the 'washing' of human resources. That is redistribution of income from poorer regions, with small resource capital to richer with large pools of capital and favorable labor market situation.

Słowa kluczowe

PL

rozwój regionalny; regiony peryferyjne; kapitał ludzki; wypłukiwanie zasobów; polityka regionalna

EN

regional development; outermost regions; human capital; leaching of resources; regional policy

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Ekonomia i Zarządzanie
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 5, no. 3
• Strony: 206--220
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Zimnoch K.

• Politechnika Białostocka, Wydział Zarządzania, Katedra Ekonomii i Nauk Społecznych

Bibliografia

• 1. Bański J. (2002), Typy ludnościowych obszarów problemowych, w: Bański J., Rydz E. (red.), Społeczne problemy wsi, Studia Obszarów Wiejskich, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa
• 2. Churski P. (2004), Rozwój regionalny w warunkach transformacji gospodarczej i integracji europejskiej, w: Ciok S., Ilnicki D. (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Regionalny wymiar integracji europejskiej, t. VIII/1, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław
• 3. Churski P. (2008), Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską, Wydawnictwo UAM, Poznań
• 4. Domański B., Rozwój polskich metropolii a regiony peryferyjne-bezpowrotna separacja czy współzależność rozwoju?, http://www.geo.uj.edu.pl/zaklady/zrr/pub likacje/pdf/Roz woj%20polskich%20metropolii%20a%20regiony%20peryferyjne%20B%20Domanski.pdf [02.07.2013]
• 5. Gorzelak G., Strategiczne kierunki rozwoju Polski Wschodniej, http://www.mrr.gov.pl /rozwoj_regionalny/poziom_regionalny/strategia_rozwoju_polski_wschodniej_do_2020/dokumenty/Documents/b6c4cbb0d3e443de8a38f348431fc45cGorzelak.pdf [02.07.2013]
• 6. Herbst M., Milczarek-Andrzejewska D. (2010), Jak wspierać słabsze regiony. Solidarność i spójność regionalna w Raporcie Polska 2030, „Realia i co dalej”, Studia i materiały 2 (17), http://realia.com.pl/pdf/4_2009/04_04_2009.pdf. [02.07.2013]
• 7. Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych i strategicznej interwencji w Polsce. Wnioski z analiz, http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/poziom_ regionalny/raport_strategiczne_interwencje/Documents/zam_104Domański B., Rozwój j polskich metropolii a regiony peryferyjne-bezpowrotna separacja czy współzależność rozwoju?2_internet_calosc.pdf. [02.07.2013]
• 8. Jałowiecki B. (2007), Metropolie jako bieguny wzrostu, w: Gorzelak G. (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
• 9. Kuciński W. (2009), Geografia ekonomiczna, Oficyna Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Kraków
• 10. Ludność w województwie podlaskim w 2012 roku (2013), Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok
• 11. Myrdal G. (1957), Economic theory and underdeveloped regions, Duckworth, Londyn, cyt. za: Fujtia N. (2006), Myrdal's Theory of Cumulative Causation, Evolutionary and Institutional Economics Review 3 (2), http://www.jstage.jst.go.jp/article/eier/3/2/275/ _pdf [02.07.2013]
• 12. Nazarko J., Kędzior Z. (red.), (2010), Uwarunkowania rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim. Wyniki analiz STEEPVL i SWOT, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok
• 13. Raport Polska 2030 – wyzwania rozwojowe, http://www.polska2030.pl [02.07.2013]
• 14. Roczniki statystyczne województwa podlaskiego (2004-2012), Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok
• 15. Sadowski A. (2001), Społeczne problemy miejscowości północno-wschodniej Polski w procesie transformacji, Instytut Socjologii Wydziału Historyczno-Socjologicznego Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok
• 16. Smętowski M. (2007), Nowe relacje metropolia-region w gospodarce informacyjnej na przykładzie Warszawy i Mazowsza, w: Gorzelak G. (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
• 17. Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020 (2013), Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Białystok
• 18. Strzelecki Z. (1999), Założenia i zasady polityki regionalnej, w: Polityka regionalna w rozwoju obszarów wiejskich, SGGW, Warszawa
• 19. Województwo podlaskie – podregiony powiaty, gminy (2004-2012), Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok