Model hydrodynamiczny przepływu wielkich wód rzecznych w Basenie Dolnym Biebrzy

• Autorzy: Żelazowska M. , Mirosław-Świątek D.

Warianty tytułu

EN

Hydrodynamic model of a flood wave propagation in the Lower Biebrza Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono opracowany jednowymiarowy model hydrodynamiczny przepływu fal wezbraniowych na obszarze Basenu Dolnego Biebrzy. W obliczeniach wykorzystano program UNET będący komponentem systemu modelowania przepływu wód w korytach otwartych HEC-RAS. Obszar przepływu rzeki Biebrzy na odcinku Osowiec-Burzyn odwzorowano poprzez 47 przekrojów przez koryto i tereny zalewowe. Kształt koryta uzyskano w wyniku sondowania rzeki, zaś kształt doliny odtworzono z Numerycznego Modelu Terenu. Na podstawie mapy roślinności określono przestrzenne zróżnicowanie współczynnika szorstkości, opisanego za pomocą współczynnika Manninga. Model został zidentyfikowany i zweryfikowany dla danych pomiarowych oraz historycznych wezbrań z lat 1992 oraz 1999.

EN

The aim of this work is calibration of a 1D numerical model of river fl ow within the Lower Biebrza Basin. To simulate the fl ow in the Biebrza valley, a one-dimensional unsteady open - channel flow model UNET, which is a component of computer software HEC-RAS, was applied. The geometry of the river channel and floodplain are described by cross sections in the number of 47. The river cross sections were measured by manual sounding for the main channel part and topography of the floodplain was calculated from the Digital Elevation Model. Plant’s map was used to define spatial hydraulic roughness, which was described by Manning’s coefficient (n value) using Chow’s tables, in the floodplain, and n values for the river channel were selected during calibration process of model. The hydrodynamic model was calibrated for measured and historical date for flood in 1992 and 1999.

Słowa kluczowe

PL

model hydrodynamiczny; UNET HEC-RAS; Numeryczny Model Terenu; Basen Dolny Biebrzy

EN

hydrodynamic model; UNET HEC-RAS; Digital Elevation Model; Lower Biebrza Basin

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 18, No. 3
• Strony: 14--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żelazowska M.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW w Warszawie

autor

Mirosław-Świątek D.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warsaw Poland

Bibliografia

• BARKAU A. 1982: Simulation of the July 1981 Flood Along the Salt River. Report for CE695BV, Special Problems in Hydraulics, Department of Civil Engineering, Colorado State University, Ft, Collins, CO.
• CHORMAŃSKI J. 2003: Methodology for the flood extent determination in the Lower Biebrza Basin. Ph. D. thesis, Warsaw Agricultural University - SGGW.
• CHOW Ven TE 1959: Open - Chanel hydraulics. McGraw Hill Book Company, New York.
• HEC 2000: HEC-RAS River Analysis System - User’s Manual. US Army Corps of Engineers Institute for Water Resources Hydrologic Engineering Center.
• HOOIJER A. 1996: Floodplain hydrology: An ecologically oriented study of the Shannon Callows, Ireland. Thesis, Virje Universiteit Amsterdam.
• HUTCHINSON M.F. 1996: A locally adaptive approach to the interpolation of digital elevation model. Third International Conference / Workshop of Integrating GIS and Environmental Modelling, Santa Fe, NM, 21-26.01.1996, Santa Barbara, CA, National Center for Geographic Information and Analysis.
• MATUSZKIEWICZ A.J., GŁOWACKA I., JAKUBOWSKI W., KAMIŃSKI J., MYŚLIŃSKI G., SOBCZYŃSKI L. 2000: Plan ochrony Biebrzańskiego Parku Narodowego. Operat: Ochrona lądowych ekosystemów nieleśnych. Maszynopis. NFOŚiGW, BPN, Warszawa.
• MIROSŁAW-ŚWIĄTEK D., CHORMAŃSKI J., MICHAŁOWSKI R. 2007: Zastosowanie modelu hydrodynamicznego przepływu wody i techniki GIS do wyznaczania charakterystyk zalewów na obszarze łęgowej doliny rzecznej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 519.
• OKRUSZKO T., WASILEWICZ M., DEMBEK W., RYCHARSKI M., MATUSZKIEWICZ A. 2003: Analiza zmian warunków wodnych, szaty roślinnej i gleb bagna Ławki w dolinie Biebrzy. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie 3, 1 (7).
• OŚWIT J. 1968: Strefowy układ zbiorowisk roślinnych jako odzwierciedlenie stosunków wodnych w dolinie dolnej Biebrzy. W: Zagospodarowanie i użytkowanie torfowisk. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 83.
• OŚWIT J. 1973: Warunki rozwoju torfowisk w dolinie dolnej Biebrzy na tle stosunków wodnych. Roczn. Nauk Rol. D, 143.
• OŚWIT J. 1991: Roślinność i siedliska zabagnionych dolin rzecznych na tle warunków wodnych. [Vegetation and wetland habitats against the background of water conditions]. Rocz. Nauk Rol. 221.
• ŚWIĄTEK D., CHORMAŃSKI J. 2007: Verifi cation of the numerical river flow model by use of remote sensing. Balkema - Proceedings and Monographs in Engineering, Water and Earth Sciences. Proceedings of the International Conference W3M “Weatlands: Modelling, Monitoring, Management”. 22-25 September 2005, Wierzba, Poland.
• ŚWIĄTEK D., SZPORAK S., CHORMAŃSKI J. 2008: Hydrodynamic model of the lower Biebrza River flow - a tool for assesing the hydrologic vulnerability of a fl oodplain to management practice. Ecohydrology & Hydrobiology 8: 2-4.
• ZALEWSKI M., JANAUER G.A., JOLANKAI G. 1997: A new paradigm for the sustainable use of aquatic resources. UNESCO IHP Technical Document in Hydrology 7. IHP-V Projects 2.3/2.4, UNESCO Paris, Ecohydrology.
• ŻUREK S. 1991: Geomorfologia Pradoliny Biebrzy. W: Bagna Biebrzańskie. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 372.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).