Flora łąk Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Odrzechowej objętych programem rolnośrodowiskowym

• Autorzy: Brągiel P. , Trąba Cz.

Warianty tytułu

EN

Flora of meadows of the Institute’s Experimental Station in Odrzechowa involved in agri-environmental programme

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań były łąki Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Odrzechowej, objęte programem rolnośrodowiskowym, położone na górze Patria w gminie Zarszyn w województwie podkarpackim. Wykonano 46 zdjęć fitosocjologicznych na przełomie czerwca i lipca 2008 r. Na ich podstawie scharakteryzowano florę naczyniową pod względem systematyki botanicznej, obecności gatunków chronionych, frekwencji, podziału gospodarczego, czasu trwania cyklu rozwojowego, formy życiowej, przynależności do klasy fitosocjologicznej, pochodzenia, przydatności kulinarnej, miododajności i właściwości zdrowotnych. Badane łąki charakteryzowały się dużym bogactwem gatunkowym (118 taksonów z 28 rodzin botanicznych). Najliczniej były reprezentowane rodziny: Poaceae, Fabaceae i Asteraceae. Cztery taksony podlegają ochronie gatunkowej (podkolan biały (Platanthera bifolia (L.) Rich.), centuria pospolita (Centaurium erythraea Rafn), pierwiosnek lekarski (Primula veris L.) i wilżyna bezbronna (Ononis arvensis L.)). Uwzględniając podział gospodarczy, zioła i chwasty łącznie obejmowały prawie 62% stwierdzonych gatunków. Pod względem klasyfikacji fitosocjologicznej 50% stanowiły gatunki z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Dominowały byliny, hemikryptofity oraz gatunki rodzime. Blisko 58% flory ogółem to rośliny jadalne lub o potencjalnym znaczeniu kulinarnym. Rośliny miododajne stanowiły prawie 31% flory ogółem, a gatunki o znaczeniu zdrowotnym dla zwierząt i ludzi - prawie 29%. Łąki badanego kompleksu cechowały się znacznymi walorami estetycznymi z uwagi na bogactwo gatunków o różnorodnych barwach i kształtach kwiatów, kwiatostanów i liści.

EN

The study objects were meadows that belong to the Institute’s Experimental Station in Odrzechowa involved in agri-environmental programme. The meadows are located on Patria Mountain in the commune of Zarszyn in Podkarpackie Province. At the end of June and in the beginning of July 2008, 46 phytosociological records were taken. On this basis, vascular flora of the studied locations was identified in terms of botanical taxonomy, occurrence of protected species, frequency, economic division, duration of the development cycle, life form, affiliation to phytosociological class, origin, culinary usefulness, melliferous and health properties. The studied meadows were characterised by the richness of their plant species (118 plant taxa from 28 botanical families). The families Poaceae, Fabaceae and Asteraceae occurred there in greatest numbers. Four taxa were under protection (Platanthera bifolia (L.) Rich, Centaurium erythraea Rafn, Primula veris L. and Ononis arvensis L.). In respect of economic division, herbs and Leeds constituted nearly 62% of the recorded taxa. In terms of phytosociological classification, the species from Molinio-Arrhenatheretea class made up 50% of the total flora. Most numerously represented species were those of native origin, perennial plants and hemicryptophytes. Approximately 58% of the species were edible plants or the plants of culinary values, followed by melliferous species – 31% and the species of healthful properties for people and animals alike - almost 29%. Meadows of the study area represent high aesthetic value due to the richness of plant species in a variety of colours and shapes of flowers, inflorescences and leaves.

Słowa kluczowe

PL

flora; łąka; program rolnośrodowiskowy; zdjęcie fitosocjologiczne

EN

agri-environmental programme; flora; meadow; phytosociological relevé

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 13, z. 1
• Strony: 15--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Brągiel P.

• Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Agroekologii i Architektury Krajobrazu, ul. Ćwiklińskiej 2, 35-601 Rzeszów

autor

Trąba Cz.

Bibliografia

• ANTKOWIAK L. 1998. Rośliny lecznicze. Poznań. Wydaw. AR. ISBN 83-71601-46-8 ss. 218.
• BOREK G. 2007. Aneks do Planu Działalności Rolno-środowiskowej na lata 2005-2009. Boguchwała. PODR ss. 16
• CHMIEL J. 1993. Flora roślin naczyniowych wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego i jej antropogeniczne przeobrażenia w wieku XIX i XX. Cz. 1 i 2. Poznań. Pr. Zakł. Takson. Roślin UAM. Wydaw. Sorus. ISBN 8385599231, 9788385599234 Cz. 1 ss. 202, Cz. 2 ss. 212.
• DEMBEK W., DOBRZYŃSKA N., LIRO A. 2004. Problemy zachowania różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich w kontekście zmian Wspólnej Polityki Rolnej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy Naukowe i Monografie. Nr 11. ISBN 83-88763-50-4 ss. 67.
• KOŁTOWSKI Z. 2006. Wielki atlas roślin miododajnych. Przedsiębiorstwo Wydaw. Rzeczpospolita S.A. ISBN 83-60192-13-8 ss. 328.
• KONDRACKI J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa. Wydaw. PWN. ISBN 83-01-13897-1 ss. 440.
• KOSTUCH R. 1995. Przyczyny występowania różnorodności florystycznej ekosystemów trawiastych. Annales UMCS. Sec. E. Vol. 50 s. 23-32.
• LIPIŃSKI M. 2010. Pożytki pszczele. Zapylanie i miododajność roślin. Wyd. IV. Warszawa. PWRiL. ISBN 978-83-09-99024-6 ss. 320.
• ŁUCZAJ Ł. 2004. Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Krosno. Chemigrafia. ISBN 83-904633-6-9 ss. 268.
• ŁUCZAJ Ł. 2008a. Dzikie rośliny jadalne używane w okresach niedoboru żywności we wschodniej części Karpat (powiaty Krosno, Sanok, Lesko, Nadwórna, Kosów i Kołomyja) według ankiety szkolnej z 1934 roku. W: Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody. Pr. zbior. Red. Ł. Łuczaj. Mater. Konf. Przemyśl-Bolestraszyce 13.09.2007 r. Arboretum Bolestraszyce. Z. 11 s. 161-181.
• ŁUCZAJ Ł. 2008b. Polska, Włochy, Japonia i Ameryka, czyli kilka kulturowych porównań dotyczących użytkowania kulinarnego dzikich roślin. W: Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody. Pr. zbior. Red. Ł. Łuczaj. Mater. Konf. Przemyśl--olestraszyce 13.09.2007 r. Arboretum Bolestraszyce. Z. 11 s. 5-12.
• MATUSZKIEWICZ W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. T. 3. Warszawa. Wydaw. PWN. ISBN 978-83-01-14439-5 ss. 537.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Kraków. W. Szafer Inst. Bot. Pol. Acad. Sci. ISBN 83-85444-83-1 ss. 442.
• MRiRW. Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich. 2005. Wspieranie przedsięwzięć rolno środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt. Przewodnik. Warszawa ss. 24.
• PREŚ J., ROGALSKI M. 1997. Wartość pokarmowa pasz z użytków zielonych w różnych uwarunkowaniach ekologicznych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 453 s. 39-48.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz. U. 2012 nr 0 poz. 81.
• RUTKOWSKI L. 2008. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa. Wydaw. PWN. ISBN 978-83-01-14342-8 ss. 814.
• SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. 2011. Rośliny synantropijne. Warszawa. Multico. ISBN 978-83-7073-514- 2 ss. 336.
• SZAFER W. ZARZYCKI K. 1977. Szata roślinna Polski. T. 2. Warszawa. PWN ss. 347.
• SZAFER W., KULCZYŃSKI S., PAWŁOWSKI B. 1988. Rośliny polskie. T. 1 i 2. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-05287-2 ss. 1019.
• SZOT-RADZISZEWSKA E. 2008. Dziko rosnące rośliny jadalne na Kielecczyźnie w XIX i XX wieku w świetle źródeł etnograficznych W: Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody. Pr. zbior. Red. Ł. Łuczaj. Materiały Konferencyjne Przemyśl-Bolestraszyce 13.09.2007 r. Arboretum Bolestraszyce. Z. 11. s. 133-150.
• TRĄBA Cz., WYŁUPEK T. 1999. Rośliny terapeutyczne w niektórych zbiorowiskach łąkowych doliny Poru. Folia Universitatis Agriculturae Stetinenesis. Nr 197. Agricultura. T. 75 s. 329-334.
• WOLAŃSKI P., TRĄBA Cz. 2007. Flora łąk i pastwisk Pogórza Dynowskiego. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie. T. 7. Z. 2b (21) s. 195–204.