4–Toliloamina (p-toluidyna)

• Autorzy: Pałaszewska-Tkacz A. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

4-Aminotoluene (p-toluidine)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

4-aminotoluene, methemoglobin inducer, OEL. 4-Toliloamina (p-toluidyna) ma postać białych, połyskujących płatków o charakterystycznym zapachu przypominającym zapach wina. Na skalę przemysłową jest otrzymywana przez redukcję p-nitrotoluenu w obecności żelaza i kwasu solnego. Związek jest używany przede wszystkim jako półprodukt w syntezach chemicznych, m.in. przy produkcji barwników, pestycydów, żywic jonowymiennych oraz farmaceutyków. 4-Toliloamina jest jednym ze związków obecnych w dymie papie-rosowym (wielkość emisji do 2,4 g/papieros). Podczas narażenia zawodowego na 4-toliloaminę (produkcja i stosowanie substancji) duże znaczenie ma sposób narażenia – droga inhalacyjna i kontakt ze skórą. 4-Toliloamina jest klasyfikowana jako substancja: działająca toksycznie po połknięciu, przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą, działająca drażniąco na oczy oraz uczulająca w kontakcie ze skórą. Ponadto 4-toliloaminę sklasyfikowano jako substancję rakotwórczą kategorii 3., czyli substancję, co do której istnieją ograniczone dowody działania rakotwórczego. Z dostępnych danych wynika, że w przypadku 4-toliloaminy narządami krytycznymi działania są krew (methemoglobinemia) i wątroba. Wzrost względnej masy wątroby przyjęto za skutek krytyczny działania 4-toliloaminy przy ustalaniu wartości NDS na poziomie 8 mg/m3. Ze względu na brak danych o działaniu drażniącym 4-to-liloaminy na układ oddechowy i skórę nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Zaleca się także oznakowanie normatywu 4-toliloaminy literami „Sk” (substancja wchłania się przez skórę), ze względu na wartość DL50 po podaniu związku na skórę królika, która wynosi 890 mg/kg m.c., a także literami „I” (substancja o działaniu drażniącym) i „A” (substancja o działaniu uczulającym). Proponuje się również przyjęcie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) na poziomie 2% methemoglobiny we krwi.

EN

4-Aminotoluene (p-toluidine) has the form of white, lustrous plates or leaflets with a characteristic wine-like odour. It is produced by the reduction of p-nitrotoluene with iron and hydrochloric acid. It is used exclusively as an intermediate in chemical processes including the production of dyes and pigments, pesticides, ion exchange resins and pharmaceutical products. 4-Aminotoluene in present in tobacco 186 smoke (< 2.4 g/cigarette).As far as occupational exposure to 4-amino-toluene (production and use) is concerned, the route of exposure is significant: inhalation and dermal contact. Taking into consideration health effects, 4-aminotoluene is classified as toxic by inhalation, in contact with the skin and if swallowed, irritating to eyes, sensitising by skin contact and carcinogenic cat. 3 (limited evidence of a carcinogenic effect). A review of scientific literature showed that exposure to 4-aminotoluene affects blood (methemoglobin inducer) and the liver. Liver weight (relative) increase was accepted as a critical effect in 4-aminotoluene Polish OEL value derivation at the level of 8 mg/m3. It is recommended to label the substance Sk (absorbed through skin), I (irritant) and A (sensitiser). 2% of methemoglobin in blood is proposed as admissible concentration.

Słowa kluczowe

PL

4-toliloamina (p-toluidyna); methemoglobinemia; NDS

EN

4-aminotoluene; methemoglobin inducer; OEL

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 2 (68)
• Strony: 169--186
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., tab.

Twórcy

autor

Pałaszewska-Tkacz A.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2008) Guide to Occupational Exposure Values.
• 2.ACGIH (2001) Documentation of the threshold limit values (TLV) and biological exposure indices (BEI). p-Toluidine.
• 3.Bayer A.G. (1978) Loeser E. Akute orale Toxizität p-Toluidin. Short report, November 09, 1978 [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 4.Bayer A.G. (1979) Thyssen J. Untersuchungen zur Haut- und Schleimhautverträglichkeit. Short report, March 19, 1979 [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 5.Bayer A.G. (1981) Steinhoff and Dycka. Vergleichende Kanzerogenese, Untersuchungen. Report No. 10682, July 06, 1981 [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 6.Bolognesi C., Cesarone C.F., Santi L. (1980) L'induzione della eluibilata in alcali del DNA. Boll. Soc. It. Biol. Sper. 56, 2480–2485 [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 7.Brock W.J., Hundley S.G., Lieder P.H. (1990) Hepatic macromolecular binding and tissue distribution of ortho- and para-toluidine in rats. Toxicol. Lett. 54, 317–325.
• 8.Cesarone C.F., Bolognesi C., Santi L. (1982) Evaluation of damage to DNA after in vivo exposure to different classes of chemicals. Arch. Toxicol. Suppl. 5, 355–359.
• 9.Cheever K.L., Richards D.E., Plotnick H.B. (1997) Metabolism of ortho-, meta-, and para-toluidine in the adult male rat. Toxicol. Appl. Pharmacol. 56, 361–369.
• 10.First Mississippi Corporation (1997) IIT Reseach Instititute: Primary dermal irritation study of para-toluidine in rabbits. January [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 11.Gnojkowski J., Baer-Dubowska W., Klimek D., Chmiel J. (1984) Effect of toluidenes on drug metabolizing enzymes in rat liver, kidney and lung. Toxicol. 32, 335–342. 185
• 12.HSDB (2008) [komputerowa baza danych].
• 13.Industrial Bio-Test Laboratory Inc. (1973) Datasheet for p-toluidine. BIO-FAX 31-4/73 [cyt. za OECD SIDS 2005].
• 14.Ishidate Jr M. (1987) Chromosomal aberration test in vitro. L.I.CInc., Tokio cited in Ishidate M Jr, Harnois MC, Sofuni T (1988) A comparative analysis of data on clastogenicity of 951 chemical substances tested in mammalian cell cultures. Mutat. Res. 195, 151–213.
• 15.Ishidate M. Jr (1988) Data book of chromosomal aberration test in vitro. Revised Edition. Amsterdam, Elsevier, 419.
• 16.JETOC, Jap Chem Ind Ecolog Toxicol Inform Center (1996) Mutagenicity test data of existing chemical substances 31–34, 218–220.
• 17.JETOC, Jap Chem Ind Ecolog Toxicol Inform Center (1997) Mutagenicity test data of existing chemical substances, Suppl. 33–39, 247–249.
• 18..Kleniewska D., Maibach H. (1980) Allergenicity of aminobenzene compounds: structurefunction relation-ships. Dermat. Beruf. Umwelt 28, 11–13.
• 19.Malik-Brys M., Senczuk W. (1995a) Toxicodynamic properties of toluidines in chronic poisoning. Part I. Experiments on animals maintained on protein-rich diet (polish). Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 28, 67–71.
• 20.Malik-Brys M., Senczuk W. (1995b) Toxicodynamic properties of p-toluidines in chronic poisonning. Part II: tests on animals maintained on low-protein diet(polish). Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 28, 175–178.
• 21.OECD SIDS Initial Assessment Report for SIAM 21, Washington, DC, October 2005. p-Toluidine. [http://www.inchem.org/documents/sids/sids/106490.pdf].
• 22.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/648/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie WE nr 1907/2006 (Dz.Urz. UE L 353 z dnia 31.12.2008, 1– 1355 ze zm.)
• 23.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 30 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 161/2007, poz. 1142.
• 24.Senczuk W., Rucinska H. (1984) Toxicodynamic properties of toluidines and cumulation coefficient. Part I. Toxicity of toluidnes. Bromatol. Chem. Toksykol. 17, 241–243.
• 25.US EPA (1988) Agency, Research and Development: Evaluation of potential carcinogenicity of p-Toluidine: NTIS/PB93-201192.
• 26.Weisburger E.K., Russfield A.B., Homburger F., Bogner E., Van Dongen C.G., Chu K.C. (1978) Testing of twenty-one environmental aromatic aminies or derivatives for long-term toxicity or carcinogenicity. J. Envi-ronm. Pathol. Toxicol. 2, 325–356.
• 27.Zeiger E., Anderson B., Haworth S., Lawlor T., Mortelmans K. (1992) Salmonella Mutagenicity tetests: V. Results from the testing of 311 chemicals. Environm. Mol. Mutagen. 19 [suppl. 21], 2–141.