Rola ogrodów na dachach i elewacjach budynków w poprawie jakości krajobrazu miejskiego na przykładzie Kraśnika Fabrycznego

• Autorzy: Ciastek Aleksandra , Łapiński Jacek Leszek

Identyfikatory

DOI

10.30450/202015

Warianty tytułu

EN

The role of gardens on roofs and building facades in improving the quality of urban landscapes based on the example at Krasnik Fabryczny

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Ogrody powstające na budynkach są doskonałym uzupełnieniem dla zieleni miejskiej. Wpływają korzystnie na wygląd miast oraz ich uwarunkowania przyrodnicze. Sprzyjają wzrostowi bioróżnorodności, dzięki powstawaniu nowych zbiorowisk roślinnych. Zielone dachy są miejscem, które nie tylko przyczyniają się do przywracania powierzchni biologicznie czynnych, ale również tworzą miejsca do odpoczynku, rekreacji, i edukacji-mieszkańców. Dzięki odpowiedniemu dostosowaniu przestrzeni do potrzeb społecznych, korzystanie z tego typu rozwiązań jest bezpieczne, a rozciągające się widoki z zielonych zwieńczeń budynków są miłe dla oka. Zielone ściany również swoim wyglądem poprawiają wizerunek budynków oraz pozytywnie wyróżniają je spośród infrastruktury miejskiej. Publikacja zawiera dwa komponenty. Pierwszy stanowi zarys rozwoju, od czasów najdawniejszych aż do dziś, idei ogrodów na dachach i ogrodów wertykalnych oraz ich roli przyrodniczej i społecznej. Drugi jest studium przypadku – wybranych aranżacji zielonych ścian i zielonych dachów w miejscowości Kraśnik Fabryczny.

EN

Gardens created on buildings are a perfect complement to urban greenery. They have a positive effect on the appearance of cities Gardens created on buildings are a perfect complement to urban greenery. They have a positive effect on the appearance of cities and their natural conditions. They favor the growth of biodiversity thanks to the formation of new plant communities. Green roofs are places that not only contribute to the restoration of biologically active surfaces, but also create places for rest, recreation and educating the local inhabitants. Adapting these spaces to social needs can make them safe, and the views of green tops on buildings are pleasing to the eye. Green walls also improve the image of buildings with their appearance and positively distinguish them from the urban infrastructure. This publication contains two parts. The first is an outline of the development of the idea of roof gardens and vertical gardens from the earliest times until today, with a description of their natural and social roles. The second is a case study presenting selected arrangements of green walls and green roofs in the city of Kraśnik Fabryczny.

Słowa kluczowe

PL

ogrody na dachach; ogrody wertykalne; ogrody na budynkach; zieleń miejska

EN

roof garden; vertical garden; building gardens; urban greenery

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 44 (2)
• Strony: 139--162
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Ciastek Aleksandra

• Kraśnik City Hall, Department of Municipal Economy and Environmental Protection, Environmental Protection Office

autor

Łapiński Jacek Leszek

• The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Science and Health

Bibliografia

• Azkorra Z., Perez G., Coma J., et all., 2015: Evaluation of green walls as a passive acoustic insulation system for buildings, Applied Acoustics, vol. 89, p. 46-56.
• Baryła A., Siedlicka B., Karczmarczyk A., 2015: Zmiany temperatury różnych form użytkowania zielonego dachu, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr IV/1: 1081-1088.
• Bać A., 2012, „Zielone miasta” jako szansa na zrównoważony rozwój na przykładzie Vancouver, [in:] Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce (eds): K. Derejski, J. Kubera, S. Lisiecki, R. Macyra, Poznań: 279-289.
• Baumann R., 1991: Dom w zieleni, wyd. Arkady, Warszawa.
• Bąbelek R., Bednarz L., 2015: Koncepcja ogrodu pionowego na budynku biocentrum Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, „Architecture et Artibus”, 3/2015: 7, 13.
• Berardi U., et al., 2014: State-of-the-art analysis of the environmental benefits of green roofs, Applied Energy, vol. 115: 411-428.
• Blanc P., 2008: The Vertical Garden: In the Nature and the City, New York-London.
• Burszta-Adamiak E, 2012a: Analysys of Stormwater Retention on Green Roofs, Archives of Environmental Protection, vol. 38, nr 4: 3-13.
• Burszta-Adamiak Ewa, 2012b: Analysis of the retention capacity of green roofs, Journal of Water and Land Development, no. 16 (I-IV): 3-9.
• Burszta-Adamiak E., Łomotowski J., Wiercik P., 2014: Zielone dachy jako rozwiązania poprawiające gospodarkę wodami opadowymi w miastach, Inżynieria Ekologiczna, vol. 39: 26-32.
• Chen Q., Li B., Liu X., 2013: An experimental evaluation of the living wall system in hot and humid climate, Energy and Buildings, 61: 298-307.
• Czartoryska I., 1805: Myśli Różne o Sposobie Zakładania Ogrodów, Wrocław.
• Dalley S., 1993: Ancient Mesopotamian Gardens and the Identification of the Hanging Gardens of Babylon Resolved, Garden History, 21/1: 1-13.
• Detweiler M.B., Sharma T., Detweiler J., Murphy P., Lane S., Carman J., Chudhary S., Halling M., Kim K. 2012. What is the evidence to support the use of therapeutic gardens for elderly? Psychiatry Invest., 9 (2).
• Gąsiorowski M., 2020: Ogród bagienny na dachu. Korzyści, konstrukcje, rośliny, Murator Plus [https://www.muratorplus.pl/technika/dachy/ogrod-bagienny-na-dachu-dlaczego-warto-tworzyc-ogrody-bagienne-na-miejskich-dachach-aa-4uoU-5n9L-taQi.html]: 01.08.2020.
• Hopkins G., Goodwin Ch., 2011: Living architecture. Green roof and walls, CSIRO Publishing, Sydney.
• Hulicka A., 2015a: Miasto zielone – Miasto zrównoważone. Sposoby kształtowania miejskich terenów zielonych w nawiązaniu do idei Green City, „Prace Geograficzne”, z. 141: 73-85.
• Hulicka A., 2015b: Zielone dachy – chwilowy trend, realna przyszłość czy utopia ? [in:] Soja M., Zborowski A., Miasto w badaniach geografów, T. 2, Kraków: 77-89.
• Jackiewicz B., Borowski J., 1998: Rośliny pnące na budowlach zabytkowych, „Ochrona Zabytków”, 51/4 (203): 402-417.
• Jankowski E., 1900: Ogród przy dworze wiejskim, Wydanie Drugie poprawione i dopełnione. Nakładem autora, Warszawa.
• Jankowski E., 1917: Ogródek przy chacie. Nakładem autora, Warszawa.
• Jungels J., Rakow A. A., Allred S. B., Skelly S. M., 2013: Attitudes and aesthetic reaction towards green roof in Northeastern United States, „Landscape and Urban Planning” vol. 117: 13-21.
• Kosiński W., 2011: Pionowe ogrody – idea, technologia i estetyka na nowy wiek, „Architektura” nr 11: 105-125.
• Kowalczyk A., 2011: Zielone dachy szansą na zrównoważony rozwój terenów zurbanizowanych, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 2: 66-81.
• Kożuchowski P., 2008a: Dachy zielone. Cz. 1. Dachy zielone – najstarsza nowoczesna technologia, „Administrator” nr 10: 10-13.
• Kożuchowski P., 2008b: Dachy zielone. Cz. 2. Rodzaje dachów i technologia ich wykonania, „Administrator” nr 11: 10-13.
• Kożuchowski P., 2008c: Dachy zielone. Cz. 3. Zazielenianie dachów w Polsce i na świecie, Administrator, no. 1: 6-10.
• Kożuchowski P., 2009: Dachy zielone. Cz.4. Strach i pokusa – czy, jak i za ile zbudować dach zielony?, Administrator, no. 1: 7-10.
• Kożuchowski P., Piątek-Kożuchowska E., 2009: Dach zielony – skuteczna metoda zabezpieczenia pokryć hydroizolacyjnych, Inżynier Budownictwa, no. 60, s. 86-90.
• Köhler M., 2008: Green facades y – a view back and some visions, „Urban Ecosystems”, vol. 11: 423-436.
• Li, W.C., Yeung, K.K.A., 2014: A comprehensive study of green roof performance from environmental perspective, „International Journal of Sustainable Built Environment”, [http://dx.doi.org/10.1016/j.ijsbe.2014.05.001]
• Malec T., 2012: Ogrody wertykalne w przestrzeni polskich miast, Architektura , R. 109, z. 19(6-A): 299-305.
• Małuszyńska I., Caballero-Frączkowski W.A., Małuszyński M.J., 2014: Zielone dachy i zielone ściany jako rozwiązania poprawiające zdrowie środowiskowe terenów miejskich, „Inżynieria Ekologiczna”, z. 36: 40-52.
• Mierzejewska L., 2015: Zrównoważony rozwój miasta – wybrane sposoby pojmowania, koncepcje i modele, „Problemy Rozwoju Miast”, R. XII, z. II: 5-11.
• Morelli D.D., Labaki L C., 2009: Green Wals: Environmental Quality in Buildings, [https://www.researchgate.net/publication/237643547_Green_Walls_Environmental_Quality_in_Buildings]: 01.08.2020.
• Mrowiec, M., 2008: Zielone dachy jako element zrównoważonych systemów odprowadzania wód opadowych [in:] Problemy zagospodarowania wód opadowych (ed.) J. Łomotowski, Wrocław: 59-72.
• Mrowiec M., Sobczyk M., 2015: Wpływ ekstensywnych dachów zielonych na odpływ wód opadowych do sieci kanalizacyjnej, „Inżynieria Ekologiczna”, z. 44: 191-195.
• Muszyński P., 2012: Dach zielony na centrum handlowym Arkadia, „Dachy Płaskie”, nr 2: 6-10.
• Myszak A., 2010: Architektura, której integralna częścią jest zieleń, Budownictwo i Architektura, nr: 91-104.
• Neufert E., 2007: Podręcznik projektowania architektoniczno- budowlanego, Arkady, Warszawa.
• Oberndorfer E., Lundholm J., Bass B., Coffman R. R., Doshi H., Dunnett N., Gaffins S., Köhler M., Liu K. K.Y, Rowe B., 2007: Green Roofs as Urban Ecosystems: Ecological Structures, Functions, and Services, „BioScience”, Vol. 57, No. 10: 823-833.
• Ociepa-Kubicka A., 2014: Ekonomiczne i ekologiczne aspekty zielonych dachów, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu t. 15 nr 2: 289-296.
• Özyavuz M., Aytin Aytin B.K., Tezgör D.G.E. 2015: The Effects of Green Roofs on Urban Ecosystems. Conference: GreenAge Symposium. Mimar Sinan Fine Arts, University Faculty of Architecture 15-17 April 2015, Istanbul, Türkiye.
• Patro M., Koper A., 2016: Ogrody wertykalne jako efektowny element zieleni w krajobrazie zurbanizowanym, Budownictwo i Architektura t. 15 nr 3: 145-154.
• Pérez G., Coma J., Martorell I., Cabeza L.F., 2014: Vertical Greenery Systems (VGS) for energy saving in buildings: A review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, vol. 39: 139-165.
• Pęczkowski G., Orzepowski W., Pokładek R., Kowalczyk T., Żmuda R., Wójcik R., 2016: Właściwości retencyjne zielonych dachów typu ekstensywnego na przykładzie badan modelowych, Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus 15 (3) 2016: 113-120.
• Samar M. S., Nourhan M. M., 2012: Green Fasades as New Sustainable Approach Towards Climate Change, Energy Procedia, vol. 18: 507-520.
• Siewniak M., Mitkowska A., 1998: Tezaurus sztuki ogrodowej, Wyd. Rytm, Warszawa.
• Sych M., Hodor K., 2012: Komponowanie krajobrazu przestrzeni osiedlowej ogrodami pionowymi, „Architektura”, R. 109, z. 30 (8-A): 279-286.
• Szczepańska M., 2010, Zielony dach – niecodzienne miejsce wypoczynku i rekreacji, „Studia Periegetica”, nr 4: 161-176.
• Szulczewska B., Kaliszuk E., 2005: Koncepcja systemu przyrodniczego miasta: geneza, ewolucja i znaczenie praktyczne, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN”: 7-24.
• Tokarska A., Osyczka D., 2011: Zielone dachy, jako odpowiedź na intensywną zabudowę miast, Zeszyty Naukowe, 143 (23): 5-18.