Elektrycy z Krakowa i Lwowa wobec perspektywy odzyskania przez Polskę niepodległości

• Autorzy: Porada Z. , Strzałka J.

Warianty tytułu

EN

Electricians from Krakow and Lvov to the perspective for recovering independence by Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono ważniejsze wydarzenia z historii elektryk i krakowskiej i lwowskiej oraz rolę jaką w nich odegrali elektrycy. W roku 1877 zarówno w Krakowie jak i we Lwowie powołano dożycia pierwsze na ziemiach polskich organizacje techniczne. W Krakowie było to Krakowskie Towarzystwo Techniczne a we Lwowie Towarzystwo Ukończonych Techników. Około1904 roku krakowscy elektrycy związani z krakowskimi elektrowniami, włączyli się w działalność Krakowskiego Towarzystwa Technicznego, a pierwszym zrzeszeniem elektryków we Lwowie była Sekcja Elektrotechniczna, działająca jeszcze nieformalnie od roku 1901, przy Towarzystwie Politechnicznym. W okresie I wojny światowej, w środowiskach technicznych Lwowa i Krakowa, w tym także wśród elektryków, w szybkim tempie narastała świadomość konieczności podjęcia prac koncepcyjnych nad kierunkami rozwoju techniki i przemysłu w przyszłym niepodległym państwie polskim. Byli oni przekonani, że I wojna światowa stworzy warunki do odzyskania przez Polskę niepodległości. Przewidywano, że w okresie powojennym w procesie odbudowy gospodarki szczególną rolę będą odgrywały surowce energetyczne, zwłaszcza węgiel kamienny. Wielką wagę przywiązywano do energii wodnej, której galicyjskie zasoby mogły służyć nie tylko elektryfikacji miejscowej, ale także innych ziemiom polskim. Elektryfikację ujmowano bardzo szeroko, łącznie z jej ewentualnymi konsekwencjami gospodarczymi i społecznymi.

EN

The work presents the most important events in the history of electrics in Krakow and Lvov, and the role played by electricians in them. In 1877, the first technical organizations in Poland were established in both Krakow and Lvov. In Cracow, it was the Krakow Technical Societyand in Lvov the Society of Completed Technicians. Around 1904, Krakow's electricians associated with Krakow's power plants joined the activities of the Krakow Technical Society, and the first electrical association in Lvov was the Electrotechnical Section, which had been operating informally since 1901 at the Polytechnic Society. During the First World War, in the technical environments of Lvov and Krakow, including among electricians, the awareness of the need to undertake conceptual work on the directions of technology and industry development in the future independent Polish state was growing rapidly. They were convinced that First World War I would create conditions for Poland's independence. It was foreseen that in the post-war period energy raw materials, especially hard coal, would play a special role in the process of rebuilding the economy. Great importance was attached to hydropower, whose Galician resources could be used not only forlocal electrification, but also for other Polish lands. Electrification was widely recognized, including its possible economic and social consequences.

Słowa kluczowe

PL

elektrycy krakowscy; elektrycy lwowscy; elektryfikacja kraju

EN

Cracow electricians; Lvow electricians; country electrification

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 4 (120)
• Strony: 23--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Porada Z.

• Politechnika Krakowska 31-155 Kraków, ul. Warszawska 24

autor

Strzałka J.

• Oddział Krakowski SEP

Bibliografia

• [1] Matakiewicz M. red.; Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie 1877-1927. Księga Pamiątkowa, Lwów, 1927.
• [2] Dąbrowski M., Książka pamiątkowa jubileuszu Krakowskiego Towarzystwa Technicznego 1877-1902, Kraków, 1902.
• [3] Strzałka J.; Oddział Lwowski Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Kraków; SEP, 2009 s. 4-6.
• [4] Praca zbiorowa, 60 lat Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich; Oddział Krakowski SEP; Kraków 1979.
• [5] Piłatowicz J., Technicy Lwowa i Krakowa wobec perspektywy odzyskania przez Polskę niepodległości, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, nr 3-4/1999, s. 89-108.
• [6] Praca zbiorowa red. Lach J., Energetyka krakowska 1905-2005, Trans-Krak, Kraków2005.
• [7]. Kołakowski T.; 100 lat zawodowej energetyki krakowskiej, Energetyka, marzec 2005, s. 141-151.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).