Od magnetytu i jantaru do fal elektromagnetycznych

• Autorzy: Gąsiorski A. K.

Warianty tytułu

EN

From magnetite and amber to electromagnetic waves

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono historię rozwoju teorii rozprzestrzeniania się fal elektromagnetycznych jako następujące kolejne działania wielu ludzi zajmujących się fizyką przez ponad trzy wieki. Opisano osiągnięcia badaczy, których wpływ na rozwój elektrotechniki, a w zasadzie na jej część zwaną dziś teorią pola elektromagnetycznego, wydawał się autorowi istotny. Ze względu na szczupłość miejsca autor był zmuszony do pominięcia osiągnięć tych, którzy nie wpłynęli w sposób zasadniczy lub bardziej widoczny na rozwój tej części elektryki. Podano kształtowanie się kolejnych praw, twierdzeń i zależności które w ostatecznej postaci pozwoliły na jakościowe opisanie fal elektromagnetycznych i sformułowanie przez J. C. Maxwella zależności, które od prawie półtorej wieku stanowią podstawę do analitycznego lub numerycznego rozwiązywania problemów pola elektromagnetycznego.

EN

The paper presents the history of the development of the theory of electromagnetic waves propagation as the following successive actions of many physicists for more than three centuries. The achievements of researchers, whose influence on the development of electrical engineering, and, in fact, a part of electromagnetic field theory today, seemed to be important to the author. Due to the slimness of space, the author was forced to ignore the achievements of those who did not substantially or more prominently influence the development of this part of the electrics. The development of further laws, theorems and dependencies has finally been made, which in the final form allowed the qualitative description of electromagnetic waves and the formulation of J. C. Maxwell's dependencies, which for almost a century and a half formed the basis for analytical or numerical solving of electromagnetic field problems.

Słowa kluczowe

PL

historia elektryki; odkrycia badaczy; pole elektryczne i magnetyczne; równania Maxwella

EN

history of electrics; discoverers; electric and magnetic fields; Maxwell's equations

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4 (116)
• Strony: 19--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Gąsiorski A. K.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Elektryczny, Katedra Elektrotechniki, ul. J.H. Dąbrowskiego 69, 42-200 Częstochowa

Bibliografia

• [1] Crombie A. C.; Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej. T. 1, Nauka w średniowieczu w okresie V-XIII w. s. 319, T. 2, Nauka w późnym średniowieczu i na początku czasów nowożytnych w okresie XIII-XVII w. s. 471, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1960.
• [2] Drożdż T., Gąsiorski A., Posyłek Z.; Wykorzystanie fal elektromagnetycznych do określania wilgotności biosurowców nieżywnościowych metodą falowodową, Monografia, Wydawnictwo WIR, Kraków 2016, s.134, ISBN 978-83-64377-17-4.
• [3] Duda M., Krawczyk A.; Wielcy badacze elektromagnetyzmu, Polskie Towarzystwo Zastosowań Elektromagnetyzmu, Warszawa 2003, s. 43, ISBN 83-916065-8-9.
• [4] Forbest N., Mahon B.; Faraday, Maxwell and the magnetic field; How two men revolutionized physics, Prometheus Books 2014, p. 320, ISBN 1616149426, ISBN 978-1616149420.
• [5] Gierlotka S.; Historia elektrotechniki, „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, Katowice 2012, s. 252, ISBN 978-83-7164-714-7.
• [6] Grunwald A. K.; Uber „begrenzte” Derivationen und deren Anwendung, Zeitschrift fur Angewandte Mathematik und Physik, 1867, 12, p. 441–480.
• [7] Hammond P.; Od Gilberta do Einsteina, Krótka historia elektromagnetyzmu, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 1999, s. 42, ISBN 83-7193-072-0.
• [8] Heilbron J. L.; Electricity in the 17th and 18th : A Study of Early Modern Physics, University of California Press, Berkeley 1979, p. 606, ISBN 0520034783.
• [9] Hertz H.; Electric waves: Being researches on the propagation of electric action with finite velocity through space, Macmillan and Company, London and New York 1893, p. 310, reprinted by Dover Publications, New York, 1962, ISBN 0486600572.
• [10] Liouville J.; Memoire Sur le Calcul des Differentielles a Indices Quelconques, Journal de Polytechnique, 1832, 13, Sec. 21, p.71-162.
• [11] Maxwell J. C.; On physical lines of force, Philosophical Magazine, Serie 4: Volume 21, 1861, Part I, II, III, 1861 p. 161-175, 281-191, 834-849; Volume 23, 1862, p. 13-25, 85-95.
• [12] Maxwell J. C.; A treatise on electricity and magnetism, vol.1+vol.2, Clarendon Press, Oxford 1873, p. 880.
• [13] Messami G.; 120 odkryć, które zmieniły świat – leksykon, Wydawnictwo Opus, Łódź, 1995, s. 242, ISBN 83-7089-028-8.
• [14] Oksfordzki słownik biograficzny, Świat Książki, Bertelsmann Media, Warszawa 1999, s , ISBN 83-7227-109-7.
• [15] Oldham K. B., Spanier J.; The Fractional Calculus, Theory and Applications of Differentiation and Integration to Arbitrary Order, Academic Press, New York, 1974, p. 254, ISBN 0486450015.
• [16] Ostalczyk P.; Zarys rachunku różniczkowo-całkowego ułamkowych rzędów. Teoria i zastoso-wanie w automatyce. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łodź 2008, ISBN 978-83-7283-245-0.
• [17] Riemann B.; Versuch einer allgemeinen Auffasung der Integration und Differentiation, Ch.19, p. 353-366, in: W: H. Weber (ed.); The Collected Works of Bernhard Riemann, Series Dover Books on Mathematics, New York, Dover 1953, p. 704.
• [18] Słownik uczonych, Wyd. Horyzont, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2001, s. 631, ISBN 83-7311-430-0.
• [19] Weinfel S.; Elektryczność włada światem, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968, s.456.
• [20] Whittaker, E. T.: A history of the theories of aether and electricity: Pt.1 The classical theories, Revised and enlarged ed., Thomas Nelson and Son, London 1951, p. 429.
• [21] Wielka Encyklopedia PWN, 30 tomów + 1 tom suplementu, (redaktor naczelny Jan Wojnowski), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001–2005, ISBN: 8391686809.
• [22] Wróblewski A. K.; Historia fizyki, od czasów najdawniejszych do współczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, stron 620, ISBN 83-01-14635-4.
• [23] Wikipedia, wolna encyklopedia (rysunki do biogramów uczonych).
• [24] Лътниковъ А. В.; Теорiя дифференцированiя съ произвольнымъ указателемъ, Матем. сб., 1868, том 3, номер 1 c.1–68.
• [25] Лътниковъ А. В.; Объ историческомъ развитiи теорiи дифференцированiя съ произвольнымъ указателемъ, Матем. сб., 1868, том 3, номер 2, c. 85–112.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).