Archaeological research at Grodno Castle in Zagórze Śląskie from 2017 to 2019

• Autorzy: Biel Radosław , Konczewska Magdalena , Konczewski Paweł

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc210402

Warianty tytułu

PL

Badania archeologiczne na zamku Grodno w Zagórzu Śląskim w latach 2017-2019

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Although Grodno Castle (Kynsburg), located in the southern part of the Wałbrzyskie Mountains, due to its turbulent history has been popular since the 19^th century, this fact has never translated into the level of advancement of the scientific studies devoted to it. Until recently, scientific research, especially excavations, was carried out to a very limited extent. The aim of the article is to present and discuss the results of archaeological research conducted in 2017-2019 and its correlation with the knowledge provided to us by written sources. For this purpose, the most important historical events related to the functioning of Grodno Castle are briefly discussed. Then, the results of analyzes of the nature and relative chronology of the stratigraphic layers forming the embankment located on the castle zwinger and lying in the courtyard of the upper castle are presented, along with summarizing the conclusions of the typological, morphological, chronological and comparative analyzes of the archaeological finds discovered during the excavations. As a result of these activities, in the case of the layers forming the embankment located on the zwinger, 6 phases of anthropogenic activity were distinguished, which were related to historical events, and an image of the material culture of the castle inhabitants and the changes taking place in it over more than seven centuries were obtained.

PL

Choć zamek Grodno (Kynsburg), położony w południowej części Gór Wałbrzyskich, wskutek swej burzliwej historii cieszył się popularnością już od XIX w., nigdy nie przełożyła się ona na stopień zaawansowania poświęconych mu studiów naukowych. Jeszcze do niedawna badania naukowe, a szczególnie prace wykopaliskowe prowadzono tam w bardzo ograniczonym stopniu. Celem artykułu jest zaprezentowanie i omówienie wyników badań archeologicznych prowadzonych w latach 2017-2019 i ich korelacja z informacjami ze źródeł pisanych. W tym celu skrótowo omówiono najważniejsze znane wydarzenia historyczne związane z funkcjonowaniem zamku Grodno. Następnie zaprezentowano wyniki analiz charakteru i względnej chronologii nawarstwień stratygraficznych tworzących nasyp zlokalizowany na zamkowym międzymurzu oraz zalegających na dziedzińcu zamku górnego, a także podsumowano wnioski płynące z wykonanych analiz typologicznych, morfologicznych, chronologicznych i porównawczych ruchomego materiału zabytkowego, odkrytego w trakcie badań przeprowadzonych metodą wykopaliskową. W efekcie tych działań, w przypadku nawarstwień tworzących nasyp położony na międzymurzu, wyróżniono sześć faz aktywności antropogenicznej, które powiązano z historycznymi wydarzeniami, a także uzyskano obraz kultury materialnej mieszkańców zamku i zachodzących w niej zmian na przestrzeni przeszło siedmiu wieków.

Słowa kluczowe

EN

castle; Late Middle Ages; early modern period; Silesia; Hussite wars; robber knights

PL

zamek; późne średniowiecze; okres wczesnonowożytny; Śląsk; wojny husyckie; rycerze-rabusie

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (68)
• Strony: 21--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., il.

Twórcy

autor

Biel Radosław

• Institute of Environmental Biology, Wrocław University of Environmental and Life Sciences

• https://orcid.org/0000-0002-1505-1279

autor

Konczewska Magdalena

• Institute of Archaeology, University of Wrocław

• https://orcid.org/0000-0002-4306-0404

autor

Konczewski Paweł

• Institute of Environmental Biology, Wrocław University of Environmental and Life Sciences

• https://orcid.org/0000-0002-6326-8181

Bibliografia

• [1] Kondracki J., Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa 1998.
• [2] Rozpędowski J., Zagórze Śląskie – Zamek Grodno, "Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej. Architektura 2" 1957, Nr 16, 7–32.
• [3] Schubert H., Burg Kinsberg in Schlesien. Beschreibung und Geschichte derselben nach urkundlichen Material bearbeitet, Verlag von Max Woywod, Breslau 1886.
• [4] Boguszewicz A., Corona Silesiae. Zamki Piastów fürstenberskich na południowym pograniczu księstwa jaworskiego, świdnickiego i ziębickiego do połowy XIV wieku, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
• [5] Berduła L., Dokumentacja prac wykopaliskowych przeprowadzonych w Zagórzu Śląskim na Zamku Grodno w 1987 r., Wrocław 1987 [manuscript in: Archiwum KHASiT PWr].
• [6] Konczewski P., Biel R., Sprawozdanie z poszukiwań i badań archeologicznych na Zamku Grodno w Zagórzu Śląskim, gmina Walim, Wrocław 2017 [manuscript in: Archiwum Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, Wałbrzych].
• [7] Konczewski P., Biel R., Sprawozdanie z badań archeologicznych na międzymurzu Zamku Grodno w Zagórzu Śląskim, Wrocław 2018 [manuscript in: Archiwum Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, Wałbrzych].
• [8] Konczewski P., Biel R., Sprawozdanie z badań archeologicznych na Zamku Grodno w Zagórzu Śląskim, Wrocław 2019 [manuscript in: Archiwum Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, Wałbrzych].
• [9] Häming K., Peters G., The structure-from-motion reconstruction pipeline-a survey with focus on short image sequences, "Kybernetika" 2010, Vol. 46, No. 5, 926–937.
• [10] Biszkont J., Późnośredniowieczne szklarstwo na Śląsku, "Wratislavia Antiqua" 7, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław 2005.
• [11] Stephan H.G., Badania nad ceramiką „grupy Falkego”. Bogato zdobiona gotycka kamionka łużycka i jej środowisko archeologiczno­historyczne, [in:] J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, “Wratislavia Antiqua” 6, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław 2004, 293–329.
• [12] Krabath S., Europejskie ośrodki produkcji kamionki we wczesnych czasach nowożytnych, [in:] A. Bober-Tubaj et al. (red.), U źródeł bolesławieckiej ceramiki. Bolesławiec jako jeden z ośrodków garncarstwa środkowoeuropejskiego od XV do XVII w., Moniatowicz Foto Studio, Jelenia Góra 2012, 263–328.
• [13] Rzeźnik P., Materiały ceramiczne, "Silesia Antiqua" 1998, t. 39, 221–238.
• [14] Małachowicz M., Ceramika budowlana średniowiecznego Wrocławia, [in:] C. Buśko (red.), Wschodnia strefa Starego Miasta we Wrocławiu w XII–XIV wieku. Badania na placu Nowy Targ, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław 2005, 111–134.
• [15] Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2003.
• [16] Tajchman J., Stolarka okienna, "Słownik terminologiczny architektury", z. 1, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1993.
• [17] Konczewska M., Konczewski P., Zabytki metalowe z fosy miejskiej we Wrocławiu, [in:] J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, "Wratislavia Antiqua" 6, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław 2004, 89–205.
• [18] Jasiewicz Z., Studia historyczno-etnograficzne nad kowalstwem wiejskim w Wielkopolsce, UAM, Poznań 1963.
• [19] Marek L., Broń biała na Śląsku XIV–XVI w., "Wratislavia Antiqua" 10, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii, Wrocław 2008.
• [20] Gündel Ch., Figürliche Ofenkacheln des 15 Jahrhunderts, "Altschlesien" 1934, Bd. 4, nr 4, 288–293.
• [21] Pawlik Ć., Velký obrazowý atlas gotických kachlových reliéfů. Čechy, Morava, české Slazsko, Nakladatelstvi Libri, Praha 2017.
• [22] Dąbrowska M., Kafle i piece kaflowe w Polsce do końca XVIII wieku, "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t. 58, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1987.
• [23] Dymek K., Średniowieczne i renesansowe kafle śląskie, Uniwersytet Wrocławski – CBŚiB, Wrocław 1995.
• [24] Weber R., Schlesische Schlösser, Bd. 2, Meisenbach Riffarth & Co., Dresden–Breslau 1910.