Wody wypływające ze zlikwidowanych kopalń północnej i wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Pluta I.

Warianty tytułu

EN

Effluent waters from abandoned mines of the northern and eastern part of the Upper Silesian Coal Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wód odprowadzanych ze zlikwidowanych kopalń północnej i wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W wodach tych obserwowane są efekty procesów utleniania i hydrolizy minerałów siarczkowych skutkujące powstaniem kwaśnych wód, które następnie ulegają neutralizacji za pomocą jonu węglanowego. W miejscach odprowadzania wód ze zlikwidowanych kopalń północnej i wschodniej części Zagłębia do wód powierzchniowych obserwowane są osady związków żelaza, głównie tlenowodorku żelaza - goethytu.

EN

The article presents the results of water discharged from abandoned coal mines of the northern and eastern part of the Upper Silesian Coal Basin. The effects of the oxidation and hydrolysis of sulfide minerals are observed in these waters resulting in the origination of sour waters, which are later on neutralized with a carbonate ion. In places at which water is disposed off from abandoned coal mines of the northern and eastern part of the Basin into the surface waters deposits of iron compounds are observed, especially iron hydroxides - goethite.

Słowa kluczowe

PL

utlenianie; hydroliza; minerały siarczkowe

EN

oxidation; hydrolysis; sulfide minerals

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 65, nr 3
• Strony: 147--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., fot.

Twórcy

autor

Pluta I.

• Komisja Nauk Chemicznych PAN, Katowice

Bibliografia

• 1. Banks D., Younger P.L., Dumpleton S.: The historical use of mine-drainage and pyrite-oxidation waters in the central and eastern England, United Kingdom. Hydrogeology Journal, 1966, Vol. 4, No 4, pp. 55-68
• 2. Barnes I., Clarke F.E.: Geochemistry of ground water in mine drainage problems. U.S. Geol. Surv., Prof. pap. 1964,473-A
• 3. Frolik A.: Dynamika i kierunki zmian jakości wód podziemnych w obszarach likwidowanych kopalń w aspekcie ich wykorzystania gospodarczego. Seria Wykłady Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2002, s. 165-176
• 4. Frolik A., Kubica S.: Zmiany składu chemicznego wód w zlikwidowanych kopalniach. Wiadomości Górnicze 2005, nr 2, s. 74-79
• 5. Janson E.: Wpływ zatapiania i odwadniania zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego na środowisko zlewni Przemszy. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2008, Seria Górnictwo, z. 285, s. 105-115
• 6. Janson E., Gzyl G.: The occurrence and quality of mine water in the Upper Silesian Coal Basin, Poland. Mine Water Environment 2009, Vol. 28, pp. 232-244
• 7. Kossuth S.: Górnictwo węglowe na Górnym Śląsku w połowie XIX wieku. Wydaw. „Śląsk", Katowice 1965
• 8. Kuhl J.: Petrograficzna klasyfikacja skał towarzyszących pokładom węgla w Zagłębiu Górnego Śląska. Prace Naukowe GIG 1955, Seria A, Komunikat nr 171, s. 32
• 9. Pałys J.: Wody typu siarczanowo-sodowego i węglanowo-sodowego na Górnym Śląsku. Przegląd Geologiczny 1966, nr 5, s. 229-232
• 10. Pluta I.: Zmiany chemizmu wód w wyrobiskach górniczych kopalń GZW. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo, Konferencja i Rozpoznanie złóż „Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju" 2000, z. 246, s. 407-416
• 11. Pluta I.: Kwaśne wody w kopalniach południowo-zachodniego obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Górniczy 2004a, nr 2, s. 20-23
• 12. Pluta I.: Uwarunkowania hydrogeochemiczne odprowadzania wód ze zlikwidowanych kopalń południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Górniczy 2004b, nr 12, s. 42-44
• 13. Pluta I.: Powstawanie i neutralizacja kwaśnych wód w kopalni „Niwka-Modrzejów" na Górnym Śląsku. Biuletyn PIG 2009, nr 436, s. 361-366
• 14. Pluta I., Jackowicz-Korczyński J.: Acid mine process in Polish coal mines, the Niwka-Modrzejów Coal Mine example. [In:] Mine waters and environment, 9th International Mine Water Association Congress 2003, pp. 37-41
• 15. Pluta I., Adamczyk A.: Kwaśne wody w opisach historycznych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. [W:] Materiały XV Międzynarodowej Konferencji nt. „Ochrona środowiska w planach zagospodarowania przestrzennego miast i gmin w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego", Rybnik 2008, s. 287-292
• 16. Pluta I., Zuber A., Pytlak M.: Możliwość wykorzystania zrobów w procesach oczyszczania wód kopalnianych. [W:] Materiały V Konferencji: Problemy geologii w ekologii i górnictwie podziemnym. Szczyrk 1994, s. 347-353
• 17. Pluta I., Sitko F., Wodecki J., Widuch T.: Koncepcja ograniczenia wpływu zagrożenia hydrogeochemicznego i eksploatacji w procesach likwidacji kopalń na przykładzie kopalni „Niwka- -Modrzejów". Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej „Ochrona środowiska na terenach górniczych u progu integracji z Unią Europejską". Szczyrk 2002, s. 191-198
• 18. Pluta I., Bandurski R.: Oczyszczanie wód kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA z substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Przegląd Górniczy 2005, nr 6, s. 32-37
• 19. Posyłek E.: Dynamika i kierunki zmian jakości wód podziemnych w obszarach zlikwidowanych kopalń. Przegląd Górniczy 1998, nr 3, s. 19-26
• 20. Raport z projektu nr T12B03528: Rozpoznanie i ograniczanie generowania kwaśnych wód w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego 2008, GIG
• 21. Razowska-Jaworek L., Pluta I.: Przegląd występowania kwaśnych wód kopalnianych w różnych rejonach górniczych świata. Przegląd Górniczy 1998, nr 3, s. 19-26
• 22. Rogoż M.: Prognozowanie zmian w środowisku wodnym w zależności od kierunków rozwoju procesu restrukturyzacji. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej „Człowiek i środowisko wobec procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego", Kraków 2000. s. 211-226
• 23. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 marca 2007 roku w sprawie jakości wody do spożycia przez ludzi. DzU 2007, nr 61, poz. 417 z późn. zm.
• 24. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. DzU 2006, nr 137, poz. 984 z późn. zm.