Phenolic compounds in the environment - occurrence and effect on living organisms

Olak, M.; Gmurek, M.; Miller, J. S.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Phenolic compounds in the environment - occurrence and effect on living organisms

Autorzy

Olak M. , Gmurek M. , Miller J. S.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Związki fenolowe w środowisku - występowanie i wpływ na organizmy żywe

Języki publikacji

Abstrakty

Many of organic compounds used as preservatives in cosmetics, drugs and foods have adverse impact on human and animal health. In recent years, special attention has been paid on substances which interferes with endocrine system of living organisms. The group of this substances is called endocrine disrupting compounds (EDCs) and include wide range of chemicals eg phenolic compounds (parabens, phenylphenols, alkylphenols, bisphenol A etc.). EDCs can mimic or block the action of natural hormones causing changes mainly in the reproductive and immune systems, as well tumours formation. Similar to the natural hormones, EDCs are biologically active at very low concentration (pg/g - ng/g), it is the level comparable with their presence in wastewater effluents. Wastewater treatment plants using conventional treatment methods are not effective in removing most of EDCs, therefore, these compounds are present in the environment for example in marine and riverine sediments and surface water, which is often a drinking water reservoir.

Wiele związków organicznych stosowanych jako środki konserwujące w kosmetykach, lekach i żywności niekorzystnie wpływa na zdrowie ludzi i zwierząt. W ostatnich latach szczególną uwagę naukowców na całym świecie zwracają związki chemiczne, powodujące różnego rodzaju zakłócenia w układzie hormonalnym organizmów żywych. Do związków tych, określanych mianem syntetycznych związków endokrynnych (endocrine disrupting compounds - EDCs), zalicza się m.in. szeroką gamę pochodnych fenolowych (np. parabeny, fenylofenole, alkilofenole, bisfenol A) i wiele innych. Związki endokrynne mogą naśladować lub blokować działanie naturalnych hormonów, powodując zmiany w układzie rozrodczym, immunologicznym oraz powstawanie nowotworów, co w konsekwencji prowadzi do poważnego zachwiania równowagi ekologicznej. EDCs, podobnie jak ich naturalne odpowiedniki, wykazują aktywność hormonalną już przy bardzo niskich stężeniach, rzędu pg g–1 i ng g–1. Większość oczyszczalni ścieków nie jest przystosowana do wydajnego usuwania EDCs ze strumienia ścieków, dlatego też związki te są obecne w wielu elementach środowiska, m.in. w osadach rzecznych i morskich, jak również wodzie powierzchniowej, będącej często rezerwuarem wody pitnej.

Słowa kluczowe

phenolic compounds endocrine disrupting compounds EDCs parabens alkylphenols bisphenol A phenylphenols

związki fenolowe ksenoestrogeny EDCs parabeny alkilofenole bisfenol A fenylofenole

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Proceedings of ECOpole

Rocznik

2012

Tom

Vol. 6, No. 2

Strony

459--465

Opis fizyczny

Bibliogr. 42 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Olak M.

magdaolak@o2.pl

Faculty of Process and Environmental Engineering, Technical University of Lodz, ul. Wólczańska 213, 90-924 Łódź, phone 42 631 37 98, fax 42 631 37 38,

autor

Gmurek M.

Faculty of Process and Environmental Engineering, Technical University of Lodz, ul. Wólczańska 213, 90-924 Łódź, phone 42 631 37 98, fax 42 631 37 38,

autor

Miller J. S.

Faculty of Process and Environmental Engineering, Technical University of Lodz, ul. Wólczańska 213, 90-924 Łódź, phone 42 631 37 98, fax 42 631 37 38,

Bibliografia

[1] United States Environmental Protection Agency, Special report on environmental endocrine disruption: an effects assessment and analysis EPA/630/R-96/012 1997.
[2] Petrović M, Eljarrat E, López de Alda MJ, Barceló D. Trends Anal Chem. 2001;20:637-648. DOI:10.1016/S0165-9936(01)00118-2.
[3] Taylor MR, Harrison PTC. Chemosphere. 1999;39:1237-1248. DOI: 10.1016/S0045-6535(99)00191-5.
[4] Esplugas S, Bila DM, Gustavo L, Krause T, Dezotti M. J Hazard Mater. 2007;149:631-642. DOI:10.1016/j.jhazmat.2007.07.073.
[5] Korotkova EI, Avramchik OA, Angelov TM, Karbainov YA. Electrochim Acta. 2005;51:324-332. DOI: 10.1016/j.electacta.2005.04.031.
[6] Giordano F, Bettini R, Donini C, Gazzaniga A, Caira MR, Zhang GGZ, Grant DJW. J Pharm Sci. 1999;88:1210-1216. DOI: 10.1021/js9900452.
[7] Rastogi SC, Schouten A, Dekruijf N, Weijland JW. Contact Dermatitis. 1995;32:28-30. DOI: 10.1111/j.1600-0536.1995.tb00836.x.
[8] Janjua NR, Mortensten GK, Andersson AM, Kongshoj B, Skakkebaek NE, Wulf HC. Environ Sci Technol. 2007;41:5564-5570. DOI: 10.1021/es0628755.
[9] Regueiro J, Becerril E, Garcia-Jares C, Lompart M. J Chromatogr A. 2009;1216:4693-4702. DOI: 10.1016/j.chroma.2009.04.025.
[10] Paxeus N. Water Res. 1996;30:1115-22. DOI: 10.1016/0043-1354(95)00278-2.
[11] Jonkers N, Kohler HP, Dammshauser A, Giger W. Environ Pollut. 2009;157:714-723. DOI: 10.1016/j.envpol.2008.11.029.
[12] Peng X, Yu Y, Tang C, Tan J, Huang Q, Wang Z. Sci Total Environ. 2008;397:158-166. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2008.02.059.
[13] Lemini C, Hernández A, Jaimez R, Franco Y, Avila ME, Castell A. Toxicol Ind Health. 2004;20:123-132. DOI: 10.1191/0748233704th202oa.
[14] Okubo T, Yokoyama Y, Kano K, Kano I. Food Chem Toxicol. 2001;39:1225-1232. DOI: 10.1016/S0278-6915(01)00073-4.
[15] Darbre PD, Byford JR, Shaw LE, Horton RA, Pope GS, Sauer MJ. J Appl Toxicol. 2002;22:219-226. DOI: 10.1002/jat.860.
[16] Darbre PD, Byford JR, Shaw LE, Hall S, Coldham NG, Pope GS. J Appl Toxicol. 2003;23:43-51. DOI: 10.1002/jat.886.
[17] Oishi S. Arch Toxicol. 2002;76:423-429. DOI: 10.1007/s00204-002-0360-8.
[18] Oishi S. Food Chem Toxcol. 2002;40:1807-1813. DOI: 10.1016/S0278-6915(02)00204-1.
[19] Ye X, Bishop AM, Needham LL, Calafat AM. Anal Chim Acta. 2008;622:150-156. DOI: 10.1016/j.aca.2008.05.068.
[20] Ye X, Wong LY, Jia LT, Needham LL, Calafat AM. Environ Int. 2009;35:1160-1163. DOI: 10.1016/j.envint.2009.07.011.
[21] Jiménez-Díaz I, Vela-Soria F, Zafra-Gómez A, Navalón A, Ballesteros O, Navea N, Fernández MF, Olea N, Vílchez JL. Talanta. 2011;84:702-709. DOI: 10.1016/j.talanta.2011.01.075.
[22] Darbre PD, Aljarrah A, Miller WR, Coldham NG, Sauer MJ, Pope GS. J Appl Toxicol. 2004;24:5-13. DOI: 10.1002/jat.958.
[23] Zhang Z, Wu Z, He L. Chemosphere. 2008;73:859-863. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2008.05.016.
[24] Guenther K, Heinke V, Thiele B, Kleist E, Prast H, Raecker T. Environ Sci Technol. 2002;36:1676-1680. DOI: 10.1021/es010199v.
[25] Amiridou D, Voutsa D. J Hazard Mater. 2011;185:281-286. DOI: 10.1016/j.jhazmat.2010.09.031.
[26] Ferrara F, Ademollo N, Orru MA, Silvestroni L, Funari E. Chemosphere. 2011;82:1044-1049. DOI:10.1016/j.chemosphere.2010.10.064.
[27] Chen GW, Ding WH, Ku HY, Chao HR, Chen HY, Huang MCh, Wang SL. Food Chem Toxicol. 2010;48:1939-1944. DOI: 10.1016/j.fct.2010.04.038.
[28] Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of the 23 October 2000 Establishing a Framework for Community Action in the Field of Water Policy. Official Journal of the European Communities L 2000, 1-72.
[29] Tollefsen KE, Nilsen AJ. Ecotoxicol Environ Saf. 2008;69:163-172. DOI: 10.1016/j.ecoenv.2007.04.010.
[30] Coelhan M, Yu JT, Roberts AL. Food Chem. 2009;112:515-519. DOI: 10.1016/j.foodchem.2008.05.107.
[31] Alcon A, Martin AB, Santos VE, Gomez E, Garcia-Ochoa F. Biochem Eng J. 2008;39:486-495. DOI: 10.1016/j.bej.2007.11.005.
[32] Paris F, Balaguer P, Térouanne B, Servant N, Lacoste C, Cravedi JP, Nicolas JC, Sultan Ch. Mol Cell Endocrinol. 2002;193:43-49. DOI: 10.1016/S0303-7207(02)00094-1.
[33] Bolz U, Hagenmaier H, Körner W. Environ Pollut. 2001;115:291-301. DOI: 10.1016/S0269-7491(01)00100-2.
[34] Aguera A, Fernandez-Alba AR, Piedra L, Mezcua M, Gomez MJ. Anal Chim Acta. 2003;480:93-205. DOI: 10.1016/S0003-2670(03)00040-0.
[35] Rudel RA, Camann DE, Spengler JD, Korn LR, Brody JG. Environ Sci Technol. 2003;37(20):4543-4553. DOI: 10.1021/es0264596.
[36] Escartin E, Porte C. Environ Sci Technol. 1999;33:2710-2714. DOI: 10.1021/es9902322.
[37] Nunoshiba T, Watanabe E, Takahashi T, Daigaku Y, Ishikawa S, Mochizuki M, Ui A, Enomoto T, Yamamoto K. Mutat Res. 2007;617:90-97. DOI: 10.1016/j.mrfmmm.2007.01.002.
[38] Sasaki YF, Saga A, Akasaka M, Yoshida K, Nishidate E, Quan Su Y, Mztzsusaka N, Tsuda S. Mutat Res. 1997;395:198-198. DOI:10.1016/S1383-5718(97)00168-X.
[39] Funakoshi G, Kasuya S. Chemosphere. 2009;75:491-497. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2008.12.050.
[40] Viñas P, Campillo N, Martínez-Castillo N, Hernández-Córdoba M. Anal Bioanal Chem. 2010;397:115-125. DOI: 10.1007/s00216-010-3464-7.
[41] Basheer C, Kee Lee H, Siang Tan K. Baseline. 2004;48:1145-1167. DOI: 10.1016/j.marpolbul.2004.04.009.
[42] Wang YQ, Chen TT, Zhang HM. Spectrochim Acta Part A. 2010;75:1130-1137. DOI: 10.1016/j.saa.2009.12.071.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-333681a6-0823-4e3d-961c-9b5d5754e803