Analiza zawartości suchej masy i makroelementów w nawozach naturalnych oraz ocena możliwości stosowania tych nawozów zgodnie z obowiązującymi przepisami

• Autorzy: Tkaczyk Przemysław , Sawicka Jolanta , Igras Janusz

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2025.7.3

Warianty tytułu

EN

Analysis of the dry matter and macronutrient content in natural fertilizers and assessment of the possibility of using these fertilizers under current regulations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono analizę zawartości suchej masy i zawartości azotu, fosforu, potasu, magnezu oraz wapnia w nawozach naturalnych pobranych z gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą. Przebadano podstawowe nawozy, takie jak obornik, gnojowica, gnojówka i pomiot ptasi. Stwierdzono duże zróżnicowanie zawartości suchej masy i składników pokarmowych. Największe ilości analizowanych składników pokarmowych stwierdzono w pomiocie, nieco mniejsze w obornikach, a najmniejsze w gnojowicy i gnojówce. Wykazano, że stosowanie nawozów naturalnych zgodnie z maksymalnym limitem azotu wpłynie na przekroczenie dopuszczalnej ilości fosforu przy zastosowaniu każdego z badanych nawozów naturalnych, co pogorszy zarządzanie tymi nawozami w gospodarstwach rolnych.

EN

The dry matter content and the level of N, P, K, Mg and Ca in natural fertilizers collected from farms engaged in animal prodn. were analyzed. The studies included such natural fertilizers types as solid manure, slurry, liq. manure and poultry litter. Considerable variability in the dry matter content and nutrient content of the manures was obsd. The highest concns. of the analyzed nutrients were found in poultry litter, slightly lower in solid manure and the lowest in slurry and liq. slurry. The study showed that the use of org. fertilizers in accordance with the max. N limit would lead to exceeding the permissible P limit for each of the tested fertilizers, which would complicate the management of natural fertilizers on farms.

Słowa kluczowe

PL

nawozy naturalne; sucha masa; azot; fosfor; potas; magnez; wapń; limit azotu; limit fosforu

EN

natural fertilizers; dry matter; nitrogen; phosphorus; potassium; magnesium; calcium; nitrogen limit; phosphorus limit

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 104, nr 7
• Strony: 702--707
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Tkaczyk Przemysław

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

• https://orcid.org/0000-0001-7734-1872

autor

Sawicka Jolanta

• Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Lublinie

• https://orcid.org/0009-0005-6869-4111

autor

Igras Janusz

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

• https://orcid.org/0009-0009-7173-0733

Bibliografia

• [1] W. Bednarek, P. Tkaczyk, S. Dresler, Acta Agrophys. 2010, 16, nr 1, 5.
• [2] Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, Dz.U. 2017, poz. 1566.
• [3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, Dz.U. 2023, poz. 244.
• [4] G. Evanylo, C. Sherony, J. Spargo, D. Starner, M. Brosius, K. Haering, Ecosyst. Environ. 2008, 127, 50.
• [5] A. N. Sharpley, J. J. Meisinger, A. Breeuwsma, J. T. Sims, T. C. Daniel, J. S. Schepers, [w:] Animal waste utilization. Effective use of manure as a soil resource (red. J. L. Hatfield, B. A. Stewart), Sleeping Bear Press, Boca Raton 1998, 173.
• [6] J. T. Sims, R. R. Simard, B. C. Joern, J. Environ. Qual. 1998, 27, 277.
• [7] D. C. Edmeades, Nutr. Cycl. Agroecosyst. 2003, 66, 165.
• [8] L. Zavattaro, L. Bechini, C. Grignani, F. K. van Evert, J. Mallast, H. Spiegel, T. Sandén, A. Pecio, J. V. Giráldez Cervera, G. Guzmán, K. Vanderlinden, T. D’Hose, G. Ruysschaert, H. F. M. ten Berge, Eur. J. Agron. 2017, 90, 127.
• [9] V. K. Singh, B. S. Dwivedi, K. N. Tiwari, K. Majumdar, M. Rani, S. K. Singh, J. Timsina, Field Crops Res. 2014, 164, 30.
• [10] S. Pietrzak, Woda Środ. Obsz. Wiej. 2003, 3, nr 1(7), 9.
• [11] D. Pikuła, Studia Raporty IUNG-PIB 2014, 37, nr 11, 57.
• [12] M. Król, Zesz. Nauk. SGGW Polityki Eur. Finanse Market. 2015, nr 13(62), 86.
• [13] X. Zhao, J. Huang, J. Lu, Y. Sun, Ecotoxicol. Environ. Safety. 2019, 170, 218.
• [14] M. A. Abdulkareem, S. Jabar, S. Aday, Thi-Qar Univ. J. Agric. Res. 2018, 7, nr 1, 1.
• [15] M. Diacono, F. Montemurro, Agron. Sustain. Dev. 2010, 30, 401.
• [16] J. Igras, W. Lipiński, Raporty IUNG-PIB 2006, 71, nr 3, 71.
• [17] S. S. Gonet, Nawozy Nawożenie 2006, nr 4(29), 11.
• [18] D. Pikuła, Stud. Ekon. Regional. 2015, 8, nr 2, 98.
• [19] A. Rutkowska, D. Pikuła, Soil processes and current trends in quality assessment, Intech, 2012, 249.
• [20] Dyrektywa Rady z dnia 19 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego, Dz.Urz. WE L 375/1.
• [21] PN-R-04006:2000, Nawozy organiczne. Pobieranie próbek obornika i kompostu.
• [22] PN-B-12098:1997, Gnojowica. Pobieranie próbek.
• [23] P. Skowron, D. Wach, T. Jadczyszyn, P. Tkaczyk, Stud. Raporty IUNG-PIB 2019, 59, nr 13, 41.
• [24] J. Kopiński, A. Tujaka, Woda Środ. Obsz. Wiej. 2009, 9, nr 4(28), 103.
• [25] P. Skowron, T. Jadczyszyn, Stud. Raporty IUNG-PIB 2020, 63, nr 17, 113.
• [26] S. Myszograj, E. Puchalska, Med. Środ. - Environ. Med. 2012, 15, nr 3, 114.
• [27] W. Lipiński, Nawozy Nawożenie 2005, 2, 49.
• [28] W. Lipiński, Inż. Ekol. 2019, 20, nr 1, 1.
• [29] B. Jurga, J. Kopiński, Stud. Raporty IUNG-PIB 2016, 47, nr 1, 125.
• [30] Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego sporządzona w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r., Dz.U. nr 28, poz. 346.
• [31] P. Skowron, D. Pikuła, T. Jadczyszyn, J. Bojarszczuk, E. Gaweł, B. Jurga, A. Podleśna, A. Rutkowska, D. Wach, J. Sobierajewska, J. Treder, P. Wójcik, J. Nowak, J. Dyśko, S. Pietrzak, D. Juszkowska, J. Walczak, Program ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez związki fosforu ze źródeł rolniczych, IUNG-PIB, Puławy 2023.
• [32] W. Wrzaszcz, J. Sobierajewska. Annals PAAAE 2023, 25, nr 3, 331.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).