Przeszłość dla przyszłości: tysiącletnia Wiślica i jej materialne i niematerialne dziedzictwo. Pomnik historii jako forma opieki RP

• Autorzy: Kadłuczka Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK60WISLICA

Warianty tytułu

EN

The past for the future: thousand-year-old Wiślica with its material and immaterial heritage. Monument of history as a form of state protection

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wiślica, niewielka miejscowość położona malowniczo w dolinie Nidy, odzyskała w 2018 roku prawa miejskie, nadane jej jeszcze przez Władysława Łokietka. Niegdyś była znaczącym ośrodkiem w Polsce piastowskiej, związanym z tradycjami znanego w ówczesnej Europie państwa Wiślan, ale jej dziedzictwo zachowało się w zróżnicowanym stanie: od wspaniałej gotyckiej kolegiaty i Domu Długosza, poprzez relikty słynnej płyty orantów zachowanej w podziemiach kolegiaty i kilku romańskich i gotyckich kościołów, po zdegradowane „grodzisko na łąkach” z IX–X wieku i zapomniane palatia z rotundami na Regii. Obecnie Wiślica podjęła realizację ambitnego projektu przywrócenia dawnej jej świetności i powrotu na listę miejsc historycznych znaczących dla Polski i Europy.

EN

Wiślica, a small town located in the picturesque Nida Valley, originally received its town rights from King Władysław Łokietek (the Elbow-high) and regained them in 2018. It used to be an important centre in Poland under the Piast dynasty, continuing traditions of the Vistulan state acknowledged in Europe of the times, though its heritage has been preserved to a varying degree: from the magnificent Gothic collegiate church and the House of Długosz, through the relics of the famous Slab of Orants preserved under the collegiate church, and of a few Romanesque and Gothic churches, to the destroyed “hillfort in the meadows” from the 9ᵗʰ/10ᵗʰ century and forgotten palatia with rotundas in Regio. Currently Wiślica decided to implement an ambitious project to restore the town to its former glory and to re-enter the list of sites significant in the history of Poland and Europe.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo kulturowe; zabytki architektury; zabytki urbanistyki; konserwacja; ochrona i zarządzanie dziedzictwem

EN

cultural heritage; monument of architecture; monument of urban planning; conservation; heritage protection; heritage management

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 60
• Strony: 10--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz.

Twórcy

autor

Kadłuczka Andrzej

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków

Bibliografia

• 1. G.F. Araoz, Tendencje dziedzictwa dziś i jutro – z perspektywy ewolucji filozofii i teorii konserwacji / Heritage trends today and„Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation” 43/2015 s. 9–18.
• 2. A. Kadłuczka, Monuments of architecture and its dynamic formula, [w:] Il restauro fra identita e autenticita, Marsilio Editori, Venezia 2000.
• 3. J. Jasieńko, A. Kadłuczka, K. Stala, Ochrona dziedzictwa kulturowego w Polsce. Nowe otwarcie, Wydawnictwo Pokongresowe, SKZ-NID-PK, Warszawa–Kraków 2015.
• 4. G. Labuda, Studia nad początkami państwa polskiego, Poznań 1988.
• 5. A. Żaki, Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Ossolineum, Wrocław 1974. KPZK 2030 (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa 2013; Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).