Witamina C. Właściwości, rola i zastosowanie

• Autorzy: Grzela Klaudyna , Bańkosz Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.15199/28.2022.6.3

Warianty tytułu

EN

Vitamin C. Properties, role and application

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Vitamin C is considered one of the most important substances in the organism. This compound is involved in many metabolic processes; however, it is not produced independently by the human organism. This review provides information on the properties and role of vitamin C. The main attention has been paid to the use of vitamin C in the treatment of selected infectious diseases, anticancer therapies as well as cosmetic applications. In addition, the most important functions and properties of vitamin C are discussed. The possibility of transporting vitamin C in drug delivery systems using liposomes was also discussed.

PL

Witamina C uważana jest za jedną z najważniejszych substancji w organizmie. Związek ten uczestniczy w wielu procesach metabolicznych, jednakże nie jest produkowany samodzielnie przez organizm ludzki. Przegląd dostarcza informacji o właściwościach i znaczeniu witaminy C. Główną uwagę zwrócono na zastosowanie witaminy C w leczeniu wybranych chorób zakaźnych, terapiach przeciwnowotworowych, jak również aplikacjach kosmetycznych. Ponadto omówiono najważniejsze funkcje i właściwości witaminy C. Omówiono także możliwość transportu witaminy C w systemach dostarczania leków, m.in. z wykorzystaniem liposomów.

Słowa kluczowe

EN

vitamin C; ascorbic acid

PL

witamina C; kwas askorbinowy

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Inżynieria Materiałowa
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 43, nr 6
• Strony: 16--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Grzela Klaudyna

• Katedra Inżynierii Materiałowej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Fizyki, Politechnika Krakowska

autor

Bańkosz Magdalena

• Katedra Inżynierii Materiałowej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Fizyki, Politechnika Krakowska

• https://orcid.org/0000-0002-8016-7104

Bibliografia

• [1] Ford L.K., Jorgenson D.J., Landry E.J.L., Whiting S.J.: Vitamin and mineral supplement use in medically complex, community-living, older adults. Applied Physiology, Nutrition and Metabolism 44 (4) (2019) 450–453.
• [2] Semba R.D.: The discovery of the vitamins. International Journal for Vitamin and Nutrition Research 82 (5) (2012) 310–315.
• [3] Greenwald P., Anderson D., Nelson S.A., Taylor P.R.: Clinical trials of vitamin and mineral supplements for cancer prevention. The American Journal of Clinical Nutrition 85 (1) (2007) 314–317.
• [4] Geng C., Shaikh A.S., Han W., Chen D., Guo Y., Jiang P.: Vitamin D and depression: mechanisms, determination and application. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition 28 (4) (2019) 689–694.
• [5] Pfotenhauer K., Shubrook J.H.: Vitamin D deficiency, its role in health and disease, and current supplementation recommendations. Journal of Osteopathic Medicine 117 (5) (2017) 301–305.
• [6] Smith A.D., Warren M.J., Refsum H.: Vitamin B12. Advances in Food and Nutrition Research 83 (2018) 215–279.
• [7] Kashiouris M.G., Heureux M., Cable C.A., Fisher B.J., Leichtle S., Fowler A.A.: The emerging role of vitamin C as a treatment for sepsis. Nutrients 12 (2) (2020) 292.
• [8] Martinez W.G., Salas A.A., Ballestin S.S.: Vitamin supplementation and dementia. A systematic review. Nutrients 14 (5) (2022) 1033.
• [9] Huang L., Tian S., Zhao W., Liu K., Guo J.: Electrochemical vitamin sensors. A critical review. Talanta 222 (2021) 121645.
• [10] Kałwa K., Wilczyński K.: Kwas askorbinowy – budowa, właściwości i funkcje w organizmie człowieka. Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego 4 (24) (2017) 8–13.
• [11] Janda K., Kasprzak M., Wolska J.: Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. Life Science 61 (4) (2015) 419–425.
• [12] Kuhn S.O., Meissner K., Mayes L., Bartels K.: Vitamin C in sepsis. Current Opinion in Anesthesiology 31 (1) (2018) 55–60.
• [13] Hemila H., Chalker E.: Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews 31 (1) (2013).
• [14] Padayatty S.J., Levine M.: Vitamin C. The known and the unknown and goldilocks. Oral Diseases 22 (6) (2016) 463–493.
• [15] Lykkedfelst J., Michels A.J., Frei B.: Vitamin C. Advances in Nutrition 5 (1) (2014) 16–18.
• [16] Dosedel M., Jirkovsky E., Macakova K., Krcmova L.K., Javorska L., Pourova J., Mercolini L., Remiao F., Novakova L., Mladenka P.: Vitamin C. Sources, physiological role, kinetics, deficiency, use, toxicity, and determination. Nutrients 13 (2) (2021) 615.
• [17] Mortiz B., Schmitz A.E., Rodrigues A.L., Dafre A.L., Cunha M.P.: The role of vitamin C in stress-related disorders. The Journal of Nutritional Biochemistry 85 (2020) 108459.
• [18] Travica N., Ried K., Sali A., Scholey A., Hudson U., Pipingas A.: Vitamin C status and cognitive function. A systematic review. Nutrients 9 (9) (2017) 960.
• [19] Fain O.: Vitamin C deficiency. Rev. Med. Interne 25 (12) (2004) 872–880.
• [20] Tveden-Nyborg P.: Vitamin C deficiency in the young brain-findings from experimental animal models. Nutrients 13 (5) (2021) 1685.
• [21] Plevin D., Galletly C.: The neuropsychiatric effects of vitamin C deficiency. A systematic review. BMC Psychiatry 20 (1) (2020) 315.
• [22] Gref R., Delomenie C., Maksimenko A., Gouadon E., Percoco G., Lati E., Desmaele D., Zouhiri F., Couvreur P.: Vitamin C-squalene bioconjugate promotes epidermal thickening and collagen production in human skin. Scientific Reports – Nature 10 (1) (2020) 16883.
• [23] Kilian-Pięta E.: Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie. Kosmetologia Estetyczna 1 (8) (2019).
• [24] Enescu C.D., Bedford L.M., Potts G., Fahs F.: A review of topical vitamin C derivatives and their efficacy. Journal of Cosmetic Dermatology 21 (6) (2022) 2349–2359.
• [25] Pullar J.M., Carr A.C., Vissers M.C.M.: The roles of vitamin C in skin health. Nutrients 9 (8) (2017) 866.
• [26] Cerullo G., Negro M., Parimbelli M., Pecorano M., Perna S., Liguori G., Rondanelli M., Cena H., Antona G.: The long history of vitamin C. From prevention of the common cold to potential aid in the treatment of Covid-19. Frontiers in Immunology 11 (2020) 574029.
• [27] Carr A.C., Maggini S.: Vitamin C and immune function. Nutrients 9 (11) (2017) 1211.
• [28] Hemila H.: Vitamin C and infections. Nutrients 9 (4) (2017) 339.
• [29] Miranda-Massari J.R., Toro A.P., Loh D., Rodriguez J.R., Borges R.M., Marcial-Vega V., Olalde J., Berdiel M.J., Riordan N.H., Martinez J.M., Gil A., Gonzalez M.J.: The effects of vitamin C on the multiple pathophysiological stages of Covid-19. Life 11 (2021) 1341.
• [30] Bottger F., Valles-Marti A., Cahn L., Jimenez C.R.: High-dose intravenous vitamin C, a promising multi-targeting agent in the treatment of cancer. Journal of Experimental & Clinical Cancer Research 40 (1) (2021) 343.
• [31] Ngo B., Riper J.M., Cantley L.C., Yun J.: Targeting cancer vulnerabilities with high-dose vitamin C. Nature Reviews Cancer 19 (5) (2019) 271–282.
• [32] Gorkom G.N., Lookermans E.L., Elssen C., Bos G.M.: The effect of vitamin C (ascorbic acid) in the treatment of patients with cancer. A systematic review. Nutrients 11 (5) (2019) 977.
• [33] Cimmino L., Neel B.G., Aifantis I.: Vitamin C in stem cell reprogramming and cancer. Trends in Cell Biology 28 (9) (2018) 689–708.
• [34] Carita A.C., Fonseca-Santos B., Shultz J.D., Michniak-Kohn B., Chorilli M., Leonardi G.R.: Vitamin C. One compound, several uses. Advances for delivery, efficiency and stability. Nanomedicine 24 (2020) 102117.
• [35] Sarecka-Hujar B., Balwierz R.: Zastosowanie nanonośników do miejscowej aplikacji witaminy C. Kosmetologia Estetyczna 5 (6) (2017).
• [36] Łukawski M., Dałek P., Borowik T., Foryś A., Langner M., Witkiwicz W., Przybyło M.: New oral liposomal vitamin C formulation: properties and bioavailability. Journal of Liposome Research 30 (3) (2020) 227–234.
• [37] Palma S., Manzo R., Nostro P., Allemandi D.: Nanostructures from alkyl vitamin C derivatives (ASCn): properties and potential platform for drug delivery. International Journal of Pharmaceutics 345 (1–2) (2007) 26–34.