Aspekty fizyko-medyczne w napromienianiu całego ciała (TBI)

• Autorzy: Czajkowski P.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Całkowite napromienianie całego ciała pacjenta wiązkami fotonowymi TBI (Total Body Irradiation) jest wysokospecjalistyczną techniką napromieniania stosowaną w leczeniu pacjentów z chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego, a w szczególności w przygotowaniu do autologicznej autoHSCT (autologous Haeamatopoietic Stem Cell Transplantation) lub allogenicznej alloHSCT (allogeneic Haeamatopoietic Stem Cell Transplantatio) transplantacji szpiku kostnego BMT (Bone Marrow Transplantation). Podczas zabiegu należy zniszczyć komórki układu krwiotwórczego biorcy przeszczepu, w tym jak najwięcej komórek nowotworowych, tak aby przygotować miejsce przeszczepionym komórkom, jak również wywołać immunosupresję, która w przypadkach transplantacji allogenicznej zapobiegnie odrzuceniu przeszczepu. Doświadczenia na zwierzętach wykazały, że TBI w dawce 250- -300 cGy powoduje śmierć 50% osobników w ciągu 30 dni po napromienieniu, natomiast dawki powyżej 450 cGy są w pełni dawkami letalnymi (mieloablacyjnymi). W TBI dawki powyżej 900 cGy (dawki immunoablacyjne) umożliwiają nie tylko eradykację komórek nowotworowych, ale również wszczep alogenicznych komórek dawcy [1, 2]. Metoda ta stosowana jest powszechnie na całym świecie od kilkudziesięciu lat. Nie jest ona jednorodna i uległa ewolucji w miarę upływu lat. Wśród ośrodków radioterapeutycznych w Polsce wyróżnia się kilka sposobów wykonania zabiegów TBI oraz samego frakcjonowania. Technika radioterapeutyczna zależy głównie od warunków fizycznych, infrastrukturalnych oraz personalnych, jakimi dysponuje ośrodek. Sposób frakcjonowania czy dawka całkowita, którą należy podać pacjentowi, uzależniony jest głównie od wskazań klinicznych. Biorąc pod uwagę, że decyzję o wyborze schematu dawkowania TBI podejmuje ośrodek kierujący chorego na zabieg, w pracy przedstawiono stosowane techniki TBI z uwzględnieniem elementów fizyko-medycznych dotyczących zabiegu napromieniania całego ciała chorego. Omówiono wskazania do TBI oraz powikłania wczesne i późne związane z tą procedurą. Ponadto opisano, jaką rolę odgrywa moc dawki w odniesieniu do radioterapii.

Słowa kluczowe

PL

napromienianie ciała; wiązka fotonowa; komórka nowotworowa

EN

body; irradiation; TBI

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 4, nr 1
• Strony: 45--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czajkowski P.

• Zakład Fizyki Medycznej, Gdyńskie Centrum Onkologii przy Szpitalu Morskim PCK sp. z o.o. w Gdyni, ul. Powstania Styczniowego 1, 81-519 Gdynia

Bibliografia

• 1. E.B. Podgorsak: Radiation Oncology Physics: a handbook for teachers and students, IAEA Vienna 2005.
• 2. R. Storb, P. McSweeney, B. Sandmaier, R. Nash, G. Georges, D. Maloney, A. Molina, T. Chauncey, C. Yu, M. Zaucha: Nonmyeloablative conditioning regimens for allogeneic hematopoietic stem cell transplantation, Turk J Hematol., 16, 1999, 3-7.
• 3. W. Magdalena, Z. Magdalena, D. Rzeźnik, T. Skóra, B. Sas-Korczyńska: Napromienianie połowy ciała (HBI) w paliatywnym leczeniu mnogich przerzutów nowotworowych – obecne poglądy, Współczesna Onkologia, 6, 2002, 395-399.
• 4. L. Miszczyk, A. Gaborek, J. Wydmański: Ocena skuteczności napromieniania połowy ciała jako metody leczenia przeciwbólowegou chorych z mnogimi przerzutami nowotworowymi do kości, Współczesna Onkologia, 9, 2005, 218-222.
• 5. P. Milecki: Radioterapia jako metoda leczenia paliatywnego przerzutów do kości, Współczesna Onkologia, 3, 2002, 173-176.
• 6. D. Filarska, K. Czyżewska: Uszkodzenie narządu wzroku po radioterapii – przegląd literatury, Współcz. Onkol., 4, 2000, 109-110.
• 7. M.W. Przybyszewski, M. Wideł, A. Szurko, Z. Maniakowski: Wpływ mocy dawki na komórkowe, biochemiczne i molekularne efekty promieniowania jonizującego, Postępy Hig Med Dosw. [online], 62, 2008, 468-477. 8. B.A., A.J. Mundt, J.C. Roeske: Linac-Based Intensity Modulated Total Marrow Irradiation (IM-TMI), Technology in Cancer Research & Treatment, 5, 2006.