Zachowanie ludzi jako jeden z czynników determinujących przebieg procesu ewakuacji

• Autorzy: Cłapa I. , Dziubiński M.

Warianty tytułu

EN

Human behaviour as one of the factors determining the course of the evacuation process

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zachowania wybranej grupy ludzi w średnim wieku podczas ewakuacji z reprezentatywnego budynku użyteczności publicznej. Wprowadzenie: W artykule omówiono czynniki wpływające na przemieszczanie się tłumu podczas zdarzenia ekstremalnego, którym może być alarm pożarowy lub inne zagrożenie takie jak na przykład alarm bombowy w budynku. Wyjaśniono definicję tłumu, a także ukazano możliwe zachowania się ludzi podczas ewakuacji reprezentatywnej grupy ludzi w średnim wieku. Dane literaturowe, a zwłaszcza modele obliczeniowe w głównej mierze wykorzystywane są do określania maksymalnego czasu potrzebnego do bezpiecznego opuszczenia obiektu tj. wyjścia na zewnątrz budynku lub do wyznaczonego bezpiecznego miejsca lub sąsiedniej strefy pożarowej. Metody te, z uwagi na wprowadzone uproszczenia, są łatwe i szybkie w kalkulacjach, jednak w większości przypadków nie uwzględniają wpływu zachowań użytkowników budynku na czas ewakuacji. Po ogłoszeniu alarmu pożarowego zaobserwować można różne zachowania ludzi takie jak kończenie rozpoczętych czynności, pakowanie i zabieranie rzeczy osobistych, szukanie członków rodziny, próby gaszenia pożaru, przyglądanie się, co się dzieje, próby kradzieży przy wykorzystaniu panującego zamieszania i wiele innych czynności, które wydłużają czas ewakuacji, a tym samym mają negatywny wpływ na poziom bezpieczeństwa ludzi. Wnioski: Stosowane w modelach obliczeniowych uproszczenia i brak odniesienia się do przewidywalnych zachowań podczas ewakuacji powodują, że otrzymane wyniki mogą odbiegać w znacznym stopniu od czasów rzeczywistych potrzebnych na opuszczenie budynku. Znaczenie dla praktyki: Przedstawiony eksperyment wykonany w jednym z łódzkich budynków wysokościowych przedstawia najczęściej obserwowane zachowania ludzi podczas próbnych ewakuacji. Eksperyment nie obejmował badania zachowań oraz czasu ewakuacji osób niepełnosprawnych. Został on porównany z wykonaną symulacją komputerową przy użyciu programu Pathfinder i jest obecnie najczęściej używanym modelem obliczeniowym opisanym w literaturze przedmiotu, dzięki czemu otrzymano pogląd na szacowane czasy ewakuacji przy użyciu różnych narzędzi inżynierii bezpieczeństwa pożarowego. Eksperyment miał również na celu sprawdzenie występowania modelu koncepcyjnego wyróżniającego poszczególne fazy: postrzegania, interpretacji, podejmowania decyzji i akcji w trakcie ewakuacji z budynku.

EN

Aim: The purpose of this article is to show how a representative middle-aged group of people tend to behave during the implementation of an evacuation procedure in a given public building. Introduction: This article describes factors which, influence people’s mobility in extreme circumstances, such as: the sounding of a fire alarm or bomb alert in a building. The article defines the term “crowd” but also illustrates potential behaviour of middle-aged group of evacuees. Data, specifically calculation models are, in the main, employed to determine the maximum lead time necessary for safe evacuation of a building - exit a building to a safe location or an adjacent fire free zone. Calculations, because of simplification, are quick and straightforward but, in the main, ignore human behavioural aspects during evacuation. After sounding of a fire alarm one can observe a range of reactions such as: completion of work in progress, collection and packing of personal items, a search for family members, attempts to extinguish fires, people gaping at what is going on, others exploiting the confusion with theft attempts and other happenings which, extend the evacuation lead time and negatively impact on the safety of people. Conclusion: Simplification of calculation models and lack of due regard to human behavioural aspects, during an evacuation, may contribute to a significant divergence from realistic time requirements necessary to vacate a building. Practical impact: The described experiment, conducted in a high rise building, in the city of Łódź, illustrates most frequently observed behaviour of people during an evacuation practice. The experiment did not incorporate an evaluation of behaviour or duration of an evacuation involving disabled people. The experiment outcome was compared with Pathfinder, a computer simulation programme and currently most frequently used calculation model described in this article. This facilitated a deeper insight into calculated evacuation lead times using a range of engineering tools harnessed in fire safety. The experiment also allowed for the verification of individual phases of the conceptual simulation model, highlighting distinctive phases such as: perception, interpretation, decision making, and direct action during an evacuation.

Słowa kluczowe

PL

zachowanie ludzi; ewakuacja; tłum; zachowanie tłumu; eksperyment

EN

human behavior; evacuation; crowd; crowd behaviour; experiment

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 3
• Strony: 149--158
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., il.

Twórcy

autor

Cłapa I.

• Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 175, 90-924 Łódź

autor

Dziubiński M.

• Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 175, 90-924 Łódź

Bibliografia

• 1. Kuk M.L., A Nightclub, A Fire … And a Generation Vanishes. The Story of the Rhythm Night Club Tragedy, “Firehouse” Vol. 35 Issue 11, 2010, pp. 96-100.
• 2. http://www.usfa.dhs.gov/statistics/national/index.shtm USFA. 2007
• 3. Hall J. R., How Many People Can Be Saved from Home Fires if Given More Time to Escape?, “Fire Technology” Vol.40 Issue 2, 2004, pp. 117-126.
• 4. Kuligowski E.D., Modeling Human Behavior during Building Fires, NIST Technical Note 1619, 2008.
• 5. Purser D.A., Bensilum M., Quantification of behavior for engineering design standards and escape time calculations, “Safety Science” Vol. 38, 2001.
• 6. Pires T.T., An approach for modeling human cognitive behavior In evacuation models, “Fire Safety Journal” Vol. 40, 2005.
• 7. Rubadiri L., Ndumu D.T., Roberts J.P., Predicting the evacuation capability of mobility-impaired occupants, “Fire Technology” Vol. 33, 1997.
• 8. Kobes M., Helsloot I., de Vries B., Post J.G., Building safety and human behavior in fire: A literature review, “Fire Safety Journal” Vol. 45, 2010.
• 9. PD 7974-6: 2004 The application of fire safety engineering principles to fire safety design of buildings. Part 6: Human factors. Life safety strategies. Occupant evacuation, behavior and condition.
• 10. Hankin B.D., Wright R.A., Passenger flow in subways, “Operational Research Quarterly” Vol. 9 Issue 2, 1958.
• 11. Hoel L.A. Traffic and Highway Engineering, Cengage Learning, 1968.
• 12. Mayne A.J., Some further results in the theory of pedestrians and road traffic, “Biometrika”, Vol. 41, 1954.
• 13. O’Flaherty C.A. and Parkinson M.H., Movement on a city centre footway, “Traffic engineering and control” Vol. 10, 1972, pp. 160-163.
• 14. National Fire Protection Association Fire Protection Handbook - 2003.
• 15. Hamacher H.W. and Tjandra S.A., Mathematical modelling of evacuation problems: A state of art., “Berichte des Fraunhofer”, ITWM, Issue 24, 2001.
• 16. Yuhaski S.J., MacGregor Smith J., Modeling circulation systems in buildings using state dependent queueing models, “Queueing System” Vol. 4, 1989.
• 17. Garbrecht D., Describing pedestrian and car trips by transition matrices, “Traffic Quarterly” Vol. 27, 1973.
• 18. Henderson L.F., The statistics of crowd fluids, “Nature” Vol. 229, 1971.
• 19. Henderson L.F., Jenkins D.M.., Response of pedestrians to traffic challenge, “Transportation Research” Vol. 8, 1973.
• 20. Henderson L.F., Lyons D.J., Sexual differences in human crowd motion, “Nature” Vol. 240, 1972.
• 21. Encyklopedia PWN, [dok. elektr.] http://encyklopedia.pwn.pl/lista.php?co=t%B3um
• 22. Blumer H., Collective Behavior, Irvington Publishers, 1951.
• 23. http://pl.wikipedia.org/wiki/Tłum dnia 12.12.2010 r.
• 24. Park R.E., On Social Control and Collective Behavior, University of Chicago Press, 1967.
• 25. Le Bon G., Psychologia tłumu, Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2007.
• 26. Spearpoint M., Effect of Pre-evacuation Distributions on Evacuation Times in the Simulex Model, “Journal of Fire Protection Engineering”, Vol. 14, 2004, pp. 33-54.
• 27. Thompson P.A., Wu J., Marchant E.W., Modelling Evacuation in Multi-storey Buildings with Simulex, “Fire Engineering” Vol. 56, 1996, pp.7-11.
• 28. Fahy R.F., EXIT89 High-rise Evacuation Model – Recent Enhancements and Example Applications” s. 1001-1005 in Interflam ‘96, International Interflam Conference – 7th Proceedings, edited by C. A. Franks and S. Grayson. London, England: Interscience Communications Ltd. 1996.
• 29. Bensilum M., Purser D.A., Gridflow: An object-oriented building evacuation model combining pre-movement and movement behaviours for performance-based design” In 7th International Symposium on Fire Safety Science, edited by D. Evans. London, England: Interscience Communications Ltd. 2002.
• 30. Fraser-Mitchell J.N., Modelling Human Behavior within the Fire Risk Assessment Tool “CRISP”, “Fire and Materials” Vol. 23, 1999, pp. 349-355.
• 31. Filippidis L., Galea E., Gwynne S., Lawrence. P., Representing the Influence of Signage on Evacuation Behaviour within an Evacuation Model, “Journal of Fire Protection Engineering” Vol. 16, 2006, pp. 37-73.
• 32. Gwynne S., Galea E.R., Lawrence P.J., Owen M., Filippidis L., Adaptive Decision-Making in building EXODUS, “Journal of Applied Fire Science” Vol. 8, 1999, pp. 265-289.
• 33. Brennan P., Modelling Cue Recognition and Pre-Evacuation Response, w: Proceedings – 6th International Symposium of Fire Safety Science, International Association for Fire Safety Science, London, England, 1999, 1029-1040.
• 34. Canter D., Breaux J., Sime J., Domestic, Multiple Occupancy and Hospital Fires, w: Fires and Human Behaviour, David Canter (red.), New York, NY: John Wiley & Sons. 1980, 117-136.
• 35. Starbuck W.H., Milliken F.J., ‘Executives’ perceptual filters: What they notice and how they make sense, w: The executive effect: Concepts and methods for studying top managers, D. C. Hambrick (red), Greenwich, CT: JAI, 1988, 35-65.
• 36. Canter D., Donald I., Chalk J., Pedestrian Behaviour during Emergencies Underground: The psychology of crowd control under life threatening circumstances, in Safety in Road and Rail Tunnels, A. Vardy (red.), Bedford: Independent Technical Conferences Ltd, 1992, 135-150.
• 37. Turner R.H., Killian L.M., Collective Behavior, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, Inc. 1987.
• 38. Connell R., Collective Behavior in the September 11, 2001 Evacuation of the World Trade Center, “Preliminary Paper #313”, Newark: DE: University of Delaware Disaster Research Center, 2001.
• 39. SFPE Handbook of Fire Protection Engineering-Third Edition (2002).
• 40. http://www.pyrosim.pl/pathfinder-symulacja-ewakuacji-z-budynku/budownictwo-ogrzewnictwo.html dnia 10.08.2013r.
• 41. Cłapa I., Porowski R., Dziubiński M., Wybrane modele obliczeniowe czasów ewakuacji, BiTP Vol. 24 Issue 4, 2011, pp. 71-79.