PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Explicit and implied significance of contemporary public spaces. Pt, Alternative spaces

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
PL
Oczywiste i dorozumiane znaczenie współczesnych przestrzeni publicznych. Cz. 2, Przestrzenie alternatywne
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
This paper is a continuation of deliberations on meaning (sense) of public spaces. It refers to unofficial spaces for informal activities, which could be called informal alternative spaces or maybe even a bit exaggeratedly “spaces-of-resistance”. Their extremely important features include absence of control and lack of rules, which distinguish them from other spaces. The paramount advantage visitors gain from these places is the ability to give the space a meaning of their own, thus changing the users’s position from that of a mere user into the user in possession. It also changes his/her relation to the space which ceases to be only a ‘closed object’. It is brought into use, as it is created and linked only for the time of the actor-user's (own) performance. The experimental character of the game leads to a reinterpretation of the meaning (or even necessity to change it) that the space has. Such an approach breaks with the patterns embedded in a collective imaginarium, which promote safe, comfortable behaviours – an unofficial, alternative space must be created each time from scratch, such space is a process. It is not treated as a product, it becomes space of commitment – it becomes political space, but as such, it is a challenge and thus it is interesting only for few people. By meeting each other and being with others we fulfill our basic psychological need, but simultaneously we enter into different roles in a social game in which our own “win” often counts above all. Our private satisfaction can also be valued by a sense of community, collaboration, having something in common, and this obviously can bring benefits to everyone. However, without a deeper thought practices that seek and provide best possible conditions for staying in space can lead to a certain inertia, which can turn into “algorithmization” in satisfying space users, specialized only in passive satisfaction of thoughtless users.
PL
W tekście, kontynuując moje rozważania dotyczące sensu przestrzeni publicznych, odnoszę się do nieoficjalnych przestrzeni aktywności, które można nazwać przestrzeniami nieformalnymi, alternatywnymi lub może nawet nieco na wyrost „przestrzeniami oporu”, których niezmiernie istotnymi wyróżniającymi od innych przestrzeni cechami są brak kontroli i brak reguł. Najważniejszą zaletą dla korzystających z tych miejsc jest możliwość nadawania swoich znaczeń przestrzeni, co zmienia ich pozycję z użytkowników na „będących-w-posiadaniu”. Zmianie ulega również ich relacja do przestrzeni, która przestaje być jedynie oddanym do użytkowania „zamkniętym obiektem”. Powstaje i jest związana regułami/relacją jedynie na czas podjętej przez aktorów-użytkowników (ich własnej) gry. Eksperymentalny charakter tej gry skłania do reinterpretacji (a nawet konieczności) zmiany znaczenia przestrzeni. Takie podejście zrywa ze wzorami osadzonymi w zbiorowym imaginarium, które promują bezpieczne, wygodne zachowania – przestrzeń alternatywną, nieoficjalną trzeba tworzyć za każdym razem od nowa, taka przestrzeń jest procesem. Nie jest traktowana jak produkt, staje się miejscem zaangażowania – staje się „polityczna” (ideologiczna), jednak jako taka stanowi pewien kłopot, wyzwanie, a przez to interesuje niewielu. Spotykając się z innymi ludźmi, realizujemy swoją podstawową psychologiczną potrzebę, ale równocześnie wchodzimy w różne role w społecznej grze, w której liczy się często przede wszystkim nasza własna „wygrana”. Nasza prywatna satysfakcja też może być wartościowana przez poczucie wspólnoty, współdziałanie, posiadanie czegoś wspólnego a to oczywiście może przynieść korzyści dla wszystkich. Jednak bez pogłębionej refleksji praktyki poszukujące i zapewniające jak najlepsze warunki do przebywania w przestrzeni mogą doprowadzić do pewnej bezwładności, która z kolei może się przerodzić w „algorytmizację”, wyspecjalizowaną jedynie w biernym zadowalaniu bezrefleksyjnych użytkowników.
Rocznik
Strony
83--102
Opis fizyczny
Bibliogr. 87 poz.
Twórcy
  • Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology Poland
Bibliografia
  • 1. Aleksander Ch., Angel S., Ishigawa S., Jacobsen M., King I., Silversten M., A Pattern Language. New York 1977.
  • 2. Dziubiński D., “Beach bars in Wrocław. Private or public spaces?”, unpublished manuscript sent to Architektus.
  • 3. Dziubiński D., “Beach bars in Wrocław. Space evaluation”, Architectus, 4(6), 2019, pp. 93-110. https://doi.org/10.37190/arc190407
  • 4. City of Copenhagen, Metropolis for people: more people to walk more, Copenhagen 2009. Available: https://kk.sites.itera.dk/apps/kk_pub2/pdf/646_mIr0dQ6Wdu.pdf [Access: 04.04.2015]
  • 5. Mayer M., „Młodzi w przestrzeni publicznej”, in Przestrzeń publiczna Wrocławia, Dziubiński D., Rumińska A. (eds.) Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2016, pp. 99-115.
  • 6. Dziubiński D., “City of Inhabitants. Searching for Multi Level Structure of Modern Cities”, Architectus,1-2(21-22), 2007, pp. 115-120.
  • 7. Tactical Urbanism Guide, What is tactical Urbanism? Available: http://tacticalurbanismguide.com/about/ [Access: 07.02.2018]
  • 8. Žižek S., Living in the End of Times. Verso Books, London/New York 2010.
  • 9. Stavrides S., Common Space. The City as Commons. Zed Books, London 2016.
  • 10. Dziubiński D., “The Odra River Scenarios”, in Proceedings of the 50th ISOCARP Congress, pp. 91-108. Available: http://2014.isocarp.org/fileadmin/template/sub_congresses/2014/pdf/Proceedings_Gdynia_F.pdf [Access: 25 Jul 2019]
  • 11. Tu Wrocław, Wheels: deskorolkowy przewodnik po mieście. Available: https://www.tuwroclaw.com/video,wroclaw-wheels-deskorolkowy-przewodnik-po-miescie,vid5-9-915.html [Access: 08 Mar 2019]
  • 12. Gazeta Wrocławska, Syf na wałach. Available: https://gazetawroclawska.pl/syf-na-walach-nad-odra-bo-nikt-nie-chce-postawic-smietnikow/ar/10574580 [Access: 08 Mar 2019]
  • 13. NaszeMiasto.pl, Flash-mob-wroclaw. Available: https://wroclaw.naszemiasto.pl/tag/flash-mob-wroclaw [Access: 08 Mar 2019]
  • 14. Kębłowska-Ławniczak E., From concept-city to city experience. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2013.
  • 15. Bogusławski M.M., Wariacje (post)humanistyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.
  • 16. Merleau-Ponty M., Fenomenologia percepcji. Aletheia, Warszawa 2001.
  • 17. Savini F., Bertolini L., “Urban experimentation as a politics of niches”, Environment and Planning A: Economy and Space, 51(4) pp. 831-848. https://doi.org/10.1177/0308518X19826085
  • 18. Shortell T., Krase J., Place, Space, Identity: A Spatial Semiotics of the Urban Vernacular in Global Cities. Available: https://www.researchgate.net/publication/228147762_Place_Space_Identity_A_Spatial_Semiotics_of_the_Urban_Vernacular_in_Global_Cities [Access: 17 Sep 2018]
  • 19. Wittgenstein L., Tractatus Logico-Philosophicus. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
  • 20. Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
  • 21. Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
  • 22. Kundera M., Nieśmiertelność. Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2015.
  • 23. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1964.
  • 24. Heidegger M., „Budować, mieszkać, myśleć”, Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, nr 6 (18), pp. 137-52. Available: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n6_(18)/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n6_(18)-s137-152/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n6_(18)-s137-152.pdf [Access: 12 Sep2012]
  • 25. deCerteau M., Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
  • 26. Caputo J., Radical Hermeneutics, Facts and Interpretation in the Age of Information.Penguin Books London 2018.
  • 27. Kubicki P., Nowi mieszczanie w nowej Polsce. Raport z badań. Instytut Obywatelski, Warszawa 2011.
  • 28. Goffman E., Zachowanie w miejscach publicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  • 29. Hall E.T., Ukryty wymiar. Muza, Warszawa 1997.
  • 30. Jałowiecki B., Szczepański M.S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
  • 31. de Sola Morales I., “Mnemosis or Rhetoric: the Crisis of Representation in Modern City”, in Beyond the City, the Metropolis, XVIII Triennale, Venice 1988, pp.174-177.
  • 32. Castells M., Społeczeństwo sieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
  • 33. TUP, Karta Przestrzeni Publicznej.Poznań, 4-5.IX.2009 r. Available: http://www.tup.org.pl/download/KartaPrzestrzeniPublicznej.pdf [Access: 16 Mar 2015]
  • 34. Kisiel P., „Współczesne wzory uczestnictwa w kulturze”, in Kultura a rozwój,Purchała J., Hausner J., Karwinska A. (eds), Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013, pp. 345-360. Available: https://bon.edu.pl/media/book/pdf/Wspolczesne_wzory_uczestnictwa-PK.pdf [Access: 07 Feb 2018]
  • 35. Rossman R.J., Duerden M.D., Designing Experiences. Columbia University Press. New York 2019.
  • 36. Schumacher P., Parametric Semiology – The Design of Information Rich Environments, London 2012. Available: https://www.patrikschumacher.com/Texts/Design%20of%20Information%20Rich%20Environments.html [Access: 23 Feb 2018]
  • 37. Sulima R., Antropologia codzienności. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
  • 38. Virilio P., The Aesthetics of Disappearance. Semiotext(e), Los Angeles 2009.
  • 39. Foucault M., “Of the Other Spaces: Utopias and Heterotopia”, Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory. Leach N. (ed.), Routledge, New York 1997, pp. 330-336.
  • 40. Derrida J., Point de folie – Maintenantl’architecture, AA files No.12 Summer 1986, pp. 65-71.
  • 41. Classen A. (eds.), Urban Space in the Middle Ages and the Early Modern Age. De Gruyter, Berlin 2009.
  • 42. Urry J., Socjologia mobilności. PWN, Warszawa 2009.
  • 43. Maffesoli M., Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
  • 44. Krajewski M., „Intymność w przestrzeniach publicznych: powtórzenie, dyseminacja i rozproszenie”, in Formy zamieszkiwania. Wołyński P. (ed.), Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Poznań 2010.
  • 45. Bauman Z., Globalizacja – I co z tego dla ludzi wynika. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.
  • 46. Urry J., Spojrzenie turysty. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
  • 47. Bourdieu P., Dystynkcja, Społeczna krytyka władzy sądzenia. Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa 2005.
  • 48. Virilio P., The Lost Dimension. Semiotext(e), New York 1991.
  • 49. Baudrillard J., Symulakry i symulacja. Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005.
  • 50. Milkman R., Luce S., Lewis P., inJakobin. Available: https://jacobinmag.com/2014/06/occupy-after-occupy [Access: 25 Jan 2020]
  • 51. Oswald P., Overmeyer K., Misselwitz P. (eds.), Urban Catalysts. The Power of Temporary Use. DOM Publishers 2013
  • 52. Hannerz U., Odkrywanie miasta. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
  • 53. Ingold T., Splatać otwarty świat. Architektura, antropologia, design. Instytut Architektury, Kraków 2018.
  • 54. LatourB., “From Realpolitik to Dingpolitik – An Introduction to Making Things Public” in Making Things Public-Atmospheres of Democracy catalogue of the show at ZKM, Latour B., Weibel P. (eds.), MIT Press, 2005, p. 14-43.
  • 55. Awan N., Schneider T., Till J., Spatial Agency: Other Ways of Doing Architecture.Routledge, New York& London 2011.
  • 56. Sabolius K., Proteusz i radykalna wyobrażeniowość. Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Kraków 2015.
  • 57. Haiven M., Crises of Imagination, Crises of Power. Capitalism, creativity and the commons. Zed Books, London–New York 2014.
  • 58. Napiórkowski M., Kod kapitalizmu. Jak gwiezdne wojny, Coca-Cola i Leo Messi kierują twoim życiem. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2019.
  • 59. Oreg S., “Resistance to change: Developing an individual differences measure”. Journal of Applied Psychology, 88(4) 2003, pp. 680-693. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.4.680
  • 60. Miessen M., Koszmar partycypacji. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2013.
  • 61. Colville-Andersen M., Life Size Cities, ep.5 and ep.6. Available: https://lifesizedcity.com/ [Access: 15 Jul 2019]
  • 62. Crawford M., “Everyday Urbanism” in Urban Catalysts. The Power of Temporary Use, Oswald P., Overmayer K., Misselwitz P. (eds.), Dom Publishers, Berlin 2013.
  • 63. Taylor Ch., Nowoczesne imaginaria społeczne. Wydawnictwo Znak, Kraków 2010.
  • 64. van de Haar E., Hayekian Spontaneous Order and the International Balance of Power. Available: https://www.independent.org/pdf/tir/tir_16_01_6_vandehaar.pdf [Access: 24 Jun 2019]
  • 65. Wielecki K., Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu. Między indywidualizmem a kolektywizmem. Available: https://www.ce.uw.edu.pl/podmiotowosc-dobie-kryzysu-postindustrializmu-miedzy-indywidualizmem-a-kolektywizmem/ [Access: 24 Jul 2019]
  • 66. Ingold T., Making: Anthropology, Archeology, Art and Architecture. Routledge, London 2013.
  • 67. Berne E., W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
  • 68. Whyte W., The Social Life Of Small Urban Spaces. Project for Public Spaces Inc., New York 1980.
  • 69. Gehl J., Life between the buildings. VRN, New York 1987.
  • 70. Harris S., Przebudzenie. Duchowość bez religii. Galaktyka, Łódź 2015.
  • 71. Riesman D., Samotny tłum. Vis-á-Vis/Etiuda, Kraków 2011.
  • 72. Dymarczyk W., „Proksemika”, in: Słownik socjologii jakościowej, Konecki K.T., Chomczyński P. (eds.), Difin SA, Warszawa 2012, p. 231-233.
  • 73. PPS, Inc., Jak przetworzyć miejsce. Podręcznik kreowania udanych przestrzeni publicznych. Project for Public Spaces Inc., Wydanie polskie Fundacja Partnerstwo dla Środowiska. Kraków 2009.
  • 74. Drozdowski R., Obraza na obrazy. Strategie społecznego oporu wobec obrazów dominujących. Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2009.
  • 75. Tu Wrocław, Place sportów. Available: https://www.tuwroclaw.com/szukaj.html?q=plac+sport%C3%B3w [Access: 15 Jan 2020]
  • 76. Hańderek J., „Współczesne wspólnoty, współczesne wspólnotowości”, in W stronę wspólnotowości, Barłowski D., Gil J., Muca K., Topolski M., Więcek S.,(eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.
  • 77. Touraine A., Myśleć inaczej. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 201.
  • 78. Sennett R., Ciało i kamień. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2015.
  • 79. Harvey D., Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Bęc zmiana, Warszawa 2012.
  • 80. Bukowiecki Ł., Obarska M., Stańczyk X. (eds.), Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.
  • 81. Nowak M., Pluciński P., „Problemy z przestrzenią publiczną. O pożytkach z partykularnych rozstrzygnięć”, in O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń, Nowak M., Pluciński P. (eds.), Wydawnictwo Korporacja Ha! Art, p.11-46, Kraków 2011.
  • 82. Gdula M., „Przestrzeń produktywnych konfliktów”, in Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku, Świątkowska B. (eds.), Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011, p.36-41.
  • 83. Soja E.W., Third space. Blackwell, Malden (Mass.) 1996.
  • 84. Ferreri M., “The seductions of temporary urbanism. 'Saving' the city: Collective low-budget organizing and urban practice”, Ephemera. theory& politics in organization,15(1) 2015, pp.181-191. Available: http://www.ephemerajournal.org/contribution/seductions-temporary-urbanism [Access: 16 Feb 2018]
  • 85. Huxley A., Nowy wspaniały świat. Wydawnictwo MUZA S.A. Warszawa 2011.
  • 86. COBE, IsraelsPlads. Available: https://www.cobe.dk/place/israels-plads [Access: 20 Jan .2020]
  • 87. T.O.P. office, Dageraadplaats. Available: http://www.topoffice.to/Dageraadplaats,%20 Antwerpen.html [Access: 20 Jan 2020]
Uwagi
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-31c0be5d-721a-492e-a2a9-3385e6ac313f
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.