Związek zawartości pierwiastków śladowych z substancją mineralną i organiczną w litotypach z pokładu węgla 308 (warstwy orzeskie) GZW

• Autorzy: Kokowska-Pawłowska M.

Warianty tytułu

EN

Relationship of the trace elements content with minerals and organic matter of the lithotypes from the coal seam 308 (Orzesze beds) USCB

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbadano zróżnicowanie zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Hg, Cd, Be, As, Zn, Pb, Cu, Cr, Co, Mo, Mn) w próbkach litotypów węgla i ich popiołach pochodzących z pokładu 308 (warstwy orzeskie). Wyliczono współczynnik wzbogacenia (W) w popiołach litotypów, jako stosunek zawartości pierwiastka w popiele do zawartości w litotypie. Stwierdzono, że wartość współczynnika W jest tym większa im większa jest zawartość pierwiastka związana z substancją organiczną.

EN

Variability of the content of the selected trace elements (Hg, Cd, Be, As, Zn, Pb, Cu, Cr, Co, Mo, Mn) from the coal lithotypes and their ashes from 308 coal seam (Orzesze beds) were investigated. The enrichment coefficient value (W) have been calculated for the ashes of the lithotypes as a ratio of an element’ s content in the ash to its content in the lithotype. The assumption was that coefficient value W increase with increasing content of an element related to the organic matter of the coal.

Słowa kluczowe

PL

pierwiastki śladowe; litotyp węgla; popioły; współczynnik wzbogacenia

EN

trace elements; coal lithotype; ashes; enrichment coefficient

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
• Rocznik: 2016
• Tom: z. 5 (17)
• Strony: 109--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Kokowska-Pawłowska M.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Geologii Stosowanej, ul. Akademicka 2, 44-100 Gliwice

Bibliografia

• [1] D. Dolnickova, J. Drozdova, K. Ravlavsky, D. Juchelkowa. „Geochemistry of trace elements in fly ashes from lignite fired power stadion”, Journal of the Polish Mineral Engineering Society, 2012, pp. 59-68.
• [2] K. Galos i A. Uliasz-Bocheńczyk. „Źródła i użytkowanie popiołów lotnych ze spalania węgli w Polsce”, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 21, z. 1, 2005.
• [3] B. Hanak. „Zróżnicowanie petrograficzne i chemiczno-technologiczne węgla płomiennego typu 31 z warstw łaziskich i libiąskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego znaczenie praktyczne”, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 1993.
• [4] B. Hanak, M. Kokowska-Pałowska. „Zmienność zawartości pierwiastków śladowych w litotypach węgla i ich popiołach na tle profilów pokładu 630 (GZW)”, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, tom 22, zeszyt 3, Kraków 2006 s. 68-77.
• [5] J.C. Hower, C.F. Eble, J.C. Quick. „Mercury in Eastern Kentucky coals: Geologic aspects and possible reduction strategies”, International Journal of Coal Geology, t. 62, 2005 , pp. 223-236.
• [6] J.E. Judowicz, M.P. Ketris, A.W. Mierc. Eliemienty – primiesti w iskopajemnych ugljach Wyd. 1. Izdat. Nauka. Leningrad 18, 1985.
• [7] Z., Junying, R. Deyi, Z. Yanming, C. Chen-Lin, Z. Rongshu, Z. Baoshan. „Mineral matter and potentially hazardous trace elements in coals from Qianxi Fault Depression Area in southwestern Guizhou, China”, International Journal of Coal Geology 57, 2004, pp. 49-61
• [8] M. Kokowska-Pawłowska. „Zależność pomiędzy zawartością pierwiastków szkodliwych w litotypach węgla i ich popiołach (pokład 405, GZW)”, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, tom 30, zeszyt 2, Kraków 2014, pp. 51- 66.
• [9] J. Lee. Complexation analysis of fresh waters by equilibrium diafiltration. Water Res ,1983.
• [10] L. Lewińska-Preis, M.J. Fabiańska, S. Cmiel, A. Kita. „Geochemical distribution of trace elements in Kaffoyra and Longyearbyen coals, Spitsbergen, Norway” International Journal of Coal Geology 80, 2009, pp. 211-223.
• [11] M. Marczak, H. Parzentny. „Geochemiczna i ekologiczna ocena węgli złoża Chełm o podwyższonych i wysokich koncentracjach ołowiu” Przegląd Geologiczny nr 3, 1985.
• [12] M. Mastalerz, J. Hower, A. Drobniak, S. Mardon, G. Lis. „From in-situ coal to fly ash: a study of coal mines and power plants from Indiana”, International Journal of Coal Geology 59, 2004, p. 171-192.
• [13] K. Matl, K. Twardowski. Rozkład własności fizykochemicznych i technologicznych węgla brunatnego z uwzględnieniem domieszek szkodliwych dla środowiska południowo zachodniej części Niżu Polskiego (pokład łużycki II). Wyd. Centrum PPGSMiE. Kraków, 1996.
• [14] W. Mniszek. „Określenie emisji rtęci ze źródeł przemysłowych”, Zeszyty Naukowe nr 1305. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice, 1995.
• [15] T. Olkuski, K. Stala-Szlugaj. „Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska”, Pierwiastki promieniotwórcze w węglu oraz w produktach odpadowych powstających podczas spalania, t. 11, 2009.
• [16] H. Parzentny, L. Lewińska-Preis. „Występowanie ponadprzeciętnych zawartości pierwiastków śladowych w węglu i popiołach węgla wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego” Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1644. Geologia T. 14, Katowice, 1977.
• [17] H. Parzentny. „Związek miedzi, kobaltu i niklu z organiczną i mineralna substancją węgla ze wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego”, Przegląd Górniczy, nr 6, 1989, pp. 20-23.
• [18] H. Parzentny. „Geochemiczna i ekologiczna ocena rozkładu częstotliwości występowania cynku w węglach w profilu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego”, Ochrona Powietrza vol.3, 1990 pp. 68-70.
• [19] H. Parzentny. „Prawidłowości występowania niektórych pierwiastków śladowych w węglu z pokładu 620 w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego”, Przegląd Górniczy, nr 7-8, 1990, pp. 34-38.
• [20] H. Parzentny. „Wpływ nieorganicznej substancji mineralnej na zawartość niektórych pierwiastków śladowych w węglu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego”, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1460, 1995, p. 7-89.
• [21] J. Pempkowiak. Rozmieszczenie, pochodzenie i własności kwasów humusowych w morzu Bałtyckim, Inst. Oceanol. PAN, Wyd. Ossolineum, Wrocław 1989.
• [22] A. Polański. Podstawy Geochemii. Wyd. Geol. Warszawa 1988.
• [23] K. Srogi. „Pierwiastki śladowe w węglu”, Wiadomości Górnicze s. 87-96, t. 2, 2007.
• [24] M. Wagner. „Oznaczanie pierwiastków toksycznych i szkodliwych w węglu i jego popiołach”, W: M. Stryszewski – Eksploatacja selektywna węgla brunatnego jako metoda ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko pierwiastków obecnych w węglu i produktach jego spalania, Wyd. Katedra Górnictwa Odkrywkowego AGH, Kraków 2001.
• [25] J. Widawska-Kuśmierska. „Występowanie pierwiastków śladowych w polskich węglach kamiennych”, Przegląd Górniczy, nr 7-8, 1981, s. 455-459.
• [26] J. Winnicki. „Występowanie i sposób związania niektórych pierwiastków rzadkich w krajowych węglach kamiennych”, Prace Naukowe Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalurgii Pierwiastków Rzadkich, Konferencje nr 8, 1973, s. 3-71.
• [27] K. Zarębska, K. Piernak-Miśko. „Zgazowanie węgla – perspektywa dla gospodarki wodorowej” , Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 23, z. 3, 2007.
• [28] R. Xu, R. Yan, C. Zheng, Y. Qiao. „Status of trace element emission in a coal combustion process: a review”, Fuel Processing Technology 85, 2003, p. 215- 237.
• [29] Ya.E. Yudovich, M.P. Ketris. „Mercury in coal: a review – Part 1. Geochemistry”, International Journal of Coal Geology t. 62, 2005, p. 107–134.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).