Zadaniowo-specyficzne ciecze jonowe funkcjonalizowane grupami sulfonowymi : katalizatory przyjazne dla środowiska

• Autorzy: Gwóźdź Magdalena , Brzęczek-Szafran Alina , Chrobok Anna

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2021.4.14

Warianty tytułu

EN

Task-specific ionic liquids functionalized with sulfonic groups : environmentally friendly catalysts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ciecze jonowe zawierające w strukturze grupy -SO3H i, co z tym związane, wykazujące kwasowość Brønsteda, charakteryzują się wieloma zaletami umożliwiającymi prowadzenie efektywnych procesów technologicznych zgodnie z zasadami zielonej chemii. Stanowią alternatywę dla tradycyjnych ciekłych kwasów, wykazując małą korozyjność i toksyczność oraz możliwość łatwego oddzielania od mieszaniny reakcyjnej i wielokrotnego użycia. Dokonano przeglądu metod syntezy sulfonowych cieczy jonowych, ich właściwości oraz zastosowań w kluczowych transformacjach organicznych z uwzględnieniem katalizy homogenicznej i heterogenicznej.

EN

A review, with 74 refs., of synthesis methods of acidic ionic liquids, their properties and applications in key org. transformations, including homogeneous and heterogeneous catalysis.

Słowa kluczowe

PL

katalizatory; ochrona środowiska; ciecze jonowe

EN

catalysts; environmental; ionic liquids

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 100, nr 4
• Strony: 386--392
• Opis fizyczny: Bibliogr. 74 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gwóźdź Magdalena

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Brzęczek-Szafran Alina

• Katedra Technologii Chemicznej, Organicznej i Petrochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, 44-100 Gliwice

autor

Chrobok Anna

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• [1] M.B. Shiflett, Commercial applications of ionic liquids, Springer, 2020.
• [2] K. Matuszek, A. Chrobok, Przem. Chem. 2016, 95, 1215.
• [3] A.S. Amarasekara, Chem. Rev. 2016, 116, 6133.
• [4] L.J. Konwar, P. Mäki-Arvela, J.P. Mikkola, Chem. Rev. 2019, 119, 11576.
• [5] R.S. Kalb, [w:] Commercial applications of ionic liquids (red. M.B. Shiflett), Springer, Cham 2020, 261.
• [6] C. Chiappe, S. Rajamani, European J. Org. Chem. 2011, 2011, nr 28, 5517.
• [7] R. Skoda-Földes, Molecules 2014, 19, 884084.
• [8] A.R. Hajipour, F. Rafiee, Org. Prep. Proced. Int. 2010, 42, 285.
• [9] A.C. Cole, J.L. Jensen, I. Ntai, K.L.T. Tran, K.J. Weaver, D.C. Forbes, J.H. Davis, J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 5962.
• [10] H. Wang, G. Gurau, R.D. Rogers, Chem. Soc. Rev. 2012, 41, 1519.
• [11] M. Stańczyk, T. Kałdoński, T. Kałdoński, Ł. Gryglewicz, J. KONES 2011, 18, 213.
• [12] M. Zakeri, E. Abouzari-Lotf, M.M. Nasef, A. Ahmad, M. Miyake, T.M. Ting, P. Sithambaranathan, Arab. J. Chem. 2019, 12, 1011.
• [13] T.L. Greaves, C.J. Drummond, ChemInform 2008, 39, 206.
• [14] N.V. Plechkova, K.R. Seddon, Chem. Soc. Rev. 2008, 37, 123.
• [15] J. Gao, Y. Zhu, W. Liu, S. Jiang, J. Zhang, W. Ma, ACS Omega 2020, 5, 12110.
• [16] X. Lin, X. Ling, J. Chen, M. Li, T. Xu, T. Qiu, Green Chem. 2019, 21, 3182.
• [17] I.F. Nata, M.D. Putra, C. Irawan, C.K. Lee, J. Environ. Chem. Eng. 2017, 5, 2171.
• [18] X. Tan, P. Sudarsanam, J. Tan, A. Wang, H. Zhang, H. Li, S. Yang, J. Environ. Chem. Eng. 2020, 104719.
• [19] M. Yoshizawa, M. Hirao, K. Ito-Akita, H. Ohno, J. Mater. Chem. 2001, 11, 1057.
• [20] R. Kore, T.J.D. Kumar, R. Srivastava, J. Mol. Catal. A Chem. 2012, 360, 61.
• [21] J. Chen, M. Li, M. Li, X. Lin, T. Qiu, ACS Sustain. Chem. Eng. 2020, 8, 6956.
• [22] H. Du, X. Zhang, Y. Kuang, Z. Tan, L. Song, X. Han, J. Taiwan Inst. Chem. Eng. 2015, 49, 51.
• [23] F. Arian, M. Keshavarz, H. Sanaeishoar, N. Hasanzadeh, J. Mol. Struct. 2020, 129599.
• [24] Y. Pei, L. Hao, J. Ru, Y. Zhao, H. Wang, G. Bai, J. Wang, J. Mol. Liq. 2018, 254, 130.
• [25] S. Liu, K. Wang, H. Yu, B. Li, S. Yu, Sci. Rep. 2019, 9, 1.
• [26] D. Cai, Y. Xie, L. Li, J. Ren, X. Lin, T. Qiu, Energy Convers. Manag. 2018, 166, 318.
• [27] K.P. Boroujeni, P. Ghasemi, Catal. Commun. 2013, 37, 50.
• [28] Z. Zhao, G. Zhang, Y. Yin, C. Dong, Y. Dan Liu, Molecules 2020, 25, nr 19, 4547.
• [29] Y. Bian, J. Zhang, C. Liu, D. Zhao, Catal. Lett. 2020, 150, 969.
• [30] J. Yuan, M. Antonietti, Polymer 2011, 52, 1469.
• [31] A. Castro-Grijalba, E.M. Reyes-Gallardo, R.G. Wuilloud, R. Lucena, S. Cárdenas, RSC Adv. 2017, 7, 42979.
• [32] J.P. Lindner, Macromolecules 2016, 49, 2046.
• [33] M. Vafaeezadeh, H. Alinezhad, J. Mol. Liq. 2016, 218, 95.
• [34] H.R. Shaterian, M. Ranjbar, K. Azizi, J. Mol. Liq. 2011, 162, 95.
• [35] Q. Zhao, C. Yang, M. Fang, T. Jiang, Appl. Catal. A Gen. 2020, 594, 117470.
• [36] X. Jiang, W. Ye, X. Song, W. Ma, X. Lao, R. Shen, Int. J. Mol. Sci. 2011, 12, nr 11, 7438.
• [37] R. Kore, R. Srivastava, J. Mol. Catal. A Chem. 2013, 376, 90.
• [38] H.B. Wang, N. Yao, L. Wang, Y.L. Hu, New J. Chem. 2017, 41, nr 19, 10528.
• [39] W.Y. Li, Y.X. Zong, J.K. Wang, Y.Y. Niu, Chinese Chem. Lett. 2014, 25, 575.
• [40] Y. Leng, P. Jiang, J. Wang, Catal. Commun. 2012, 25, 41.
• [41] J. Wu, Y. Gao, W. Zhang, Y. Tan, A. Tang, Y. Men, B. Tang, RSC Adv. 2014, 4, 58800.
• [42] K. Qiao, H. Hagiwara, C. Yokoyama, J. Mol. Catal. A Chem. 2006, 246, 65.
• [43] Y. Shao, H. Wan, J. Miao, G. Guan, React. Kinet. Mech. Catal. 2013, 109, 149.
• [44] B. Mirhosseini-Eshkevari, M. Esnaashari, M.A. Ghasemzadeh, ACS Omega 2019, 4, 10548.
• [45] Y. Sun, Q. Zhang, P. Zhang, D. Song, Y. Guo, ACS Sustain. Chem. Eng. 2018, 6, 6771.
• [46] M.H. Valkenberg, C. deCastro, W.F. Hölderich, Green Chem. 2002, 4, 88.
• [47] H. Wan, C. Chen, Z. Wu, Y. Que, Y. Feng, W. Wang, L. Wang, G. Guan, X. Liu, ChemCatChem 2015, 7, 441.
• [48] H. Li, P.S. Bhadury, B. Song, S. Yang, RSC Adv. 2012, 2, 12525.
• [49] A.S. Amarasekara, O.S. Owereh, Catal. Commun. 2010, 11, 1072.
• [50] H. Wan, Z. Wu, W. Chen, G. Guan, Y. Cai, C. Chen, Z. Li, X. Liu, J. Mol. Catal. A Chem. 2015, 398, 127.
• [51] Q. Sun, Z. Dai, X. Meng, F.S. Xiao, Chem. Soc. Rev. 2015, 44, 6018.
• [52] A. Gholami, F. Pourfayaz, A. Maleki, Front. Energy Res. 2019, 7.
• [53] W. Xie, H. Wang, Renew. Energy 2020, 145, 1709.
• [54] Q. Zhang, C. Zhang, Y. Sun, Y. Guo, D. Song, Appl. Catal. A Gen. 2019, 574, 10.
• [55] Y. Sun, Q. Zhang, C. Zhang, J. Liu, Y. Guo, D. Song, ACS Sustain. Chem. Eng. 2019, 7, 15114.
• [56] T. Jiang, Y. Xie, L. Dai, Y. Li, Q. Zhao, React. Kinet. Mech. Catal. 2018, 125, 351.
• [57] Z. Wu, C. Chen, Q. Guo, B. Li, Y. Que, L. Wang, H. Wan, G. Guan, Fuel 2016, 184, 128.
• [58] C. Chen, Z. Wu, Y. Que, B. Li, Q. Guo, Z. Li, L. Wang, H. Wan, G. Guan, RSC Adv. 2016, 6, 54119.
• [59] Y. Sun, J. Hu, S. An, Q. Zhang, Y. Guo, D. Song, Q. Shang, Fuel 2017, 207, 136.
• [60] L. Zhang, Y. Cui, C. Zhang, L. Wang, H. Wan, G. Guan, Ind. Eng. Chem. Res. 2012, 51, 16590.
• [61] N. Yao, M. Lu, X.B. Liu, J. Tan, Y.L. Hu, J. Mol. Liq. 2018, 262, 328.
• [62] A.V. Nakhate, G.D. Yadav, ChemistrySelect 2018, 3, 4547.
• [63] A.R. Moosavi-Zare, M.A. Zolfigol, M. Zarei, A. Zare, V. Khakyzadeh, J. Mol. Liq. 2015, 211, 373.
• [64] S. Gajare, A. Patil, S. Hangirgekar, S. Dhanmane, G. Rashinkar, Res. Chem. Intermed. 2020, 46, 2417.
• [65] X. Han, G. Zhu, Y. Ding, Y. Miao, K. Wang, H. Zhang, Y. Wang, S. Bin Liu, Chem. Eng. J. 2019, 359, 733.
• [66] B.M. Matsagar, P.L. Dhepe, Catal. Sci. Technol. 2015, 5, 531.
• [67] L. Ni, J. Xin, K. Jiang, L. Chen, D. Yan, X. Lu, S. Zhang, ACS Sustain. Chem. Eng. 2018, 6, 2541.
• [68] G. Wang, Z. Zhang, L. Song, Green Chem. 2014, 16, 1436.
• [69] A. Démolis, N. Essayem, F. Rataboul, ACS Sustain. Chem. Eng. 2014, 2, 1338.
• [70] M. Li, J. Wei, G. Yan, H. Liu, X. Tang, Y. Sun, X. Zeng, T. Lei, L. Lin, Renew. Energy 2020, 147, 916.
• [71] R. Turgis, J. Estager, M. Draye, V. Ragaini, W. Bonrath, J.M. Lévêque, ChemSusChem 2010, 3, 1403.
• [72] D. Mao, Z. Long, Y. Zhou, J. Li, X. Wang, J. Wang, RSC Adv. 2014, 4, 15635.
• [73] T.T. Nguyen, X.T.T. Nguyen, T.L.H. Nguyen, P.H. Tran, ACS Omega 2019, 4, 368.
• [74] S. Liu, C. Chen, F. Yu, L. Li, Z. Liu, S. Yu, C. Xie, F. Liu, Fuel 2015, 159, 803.

Uwagi

1. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).

2. Projekt sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (projekt badawczy LIDER/24/0100//L-9/17/NCBR).