Ocena zagospodarowania leśnego zrekultywowanych terenów po otworowej eksploatacji siarki

• Autorzy: Pietrzykowski M. , Krzaklewski W. , Woś B. , Pietrzak W.

Warianty tytułu

EN

Assessment of forest management of reclaimed areas after borehole sulphur mining

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Większość terenów pogórniczych w Polsce rekultywowana jest w kierunku leśnym (około 60 % powierzchni). Po przeprowadzonej rekultywacji znaczna część tych obszarów przekazywana jest pod administrację Lasów Państwowych i obejmowana planami urządzania lasu. Celem pracy była analiza powierzchniowa rekultywacji leśnej, wieku i składu gatunkowego drzewostanów oraz prognozowanych siedliskowych typów lasu na zrekultywowanym i zalesionym obszarze po otworowej kopalni siarki „Jeziórko”. Zrekultywowany teren przekazany został pod administrację Nadleśnictwa Nowa Dęba (do 2007 roku Buda Stalowska). Aktualnie grunty zrekultywowane przejęte przez Nadleśnictwo stanowią 1,3 % jego powierzchni, z czego 210 ha stanowią grunty leśne wcześniej wyłączone na potrzeby kopalni, natomiast 122 ha stanowią grunty, które nie znajdowały się pod administracją Lasów Państwowych. Siedliska na zrekultywowanych terenach sklasyfikowano w Planach Urządzania Gospodarstwa Leśnego w większości jako bory mieszane świeże (BMśw). Gatunkami aktualnie dominującymi we wprowadzonych zalesieniach są sosna zwyczajna i brzoza brodawkowata. Pomimo przeprowadzonej rekultywacji znaczną powierzchnię zajmują halizny (21 ha) oraz liczne podtopienia będące efektem nieuregulowanych do końca stosunków wodnych. Tak powstałe biocenozy wodne i fragmenty ze skąpym występowaniem roślinności są elementem urozmaicającym krajobraz. Jednak w celu ich harmonijnego włączenia w powstające ekosystemy potrzebny jest ciągły monitoring zrekultywowanego obszaru między innymi pod kątem kondycji drzewostanów.

EN

The majority of post-mining areas in Poland (about 60 %) is reclaimed in the forest direction. After the realized reclamation a considerable part of these areas has been transferred to the administration of the State Forests and covered by forest arrangement plans. The aim of this study was to analyze the area of forest reclamation, age and species composition of forest stands and predicted sites of forest types in the reclaimed and afforested area after the “Jeziórko” borehole sulphur mine. The reclaimed area has been transferred to the administration of the Nowa Dęba Forest Inspectorate (till 2007 Buda Stalowska). Currently the reclaimed grounds taken over through the Forest Inspectorate constitute 1.3 % of its area, of which 210 ha constitute forest grounds previously separated for the needs of the mine, whereas 122 ha constitute grounds, which were not under the administration of the State Forests. The majority of these areas has been defined as mixed coniferous forests. Currently the dominant species in the stands are the common pipe and the European white birch. Despite the realized reclamation, a substantial area occupy waste land (21 ha) and numerous flooded grounds, which result from unregulated water relations. The originated water biocenoses and fragments with barely sufficient vegetation are an element that diversifies the landscape, However, in order to include them harmoniously into the coming into existence ecosystems, it is necessary to monitor the reclaimed areas, among others from the viewpoint of the forest stand condition.

Słowa kluczowe

PL

rekultywacja leśna; górnictwo otworowe siarki; bilans powierzchniowy; gospodarka leśna

EN

forest reclamation; sulphur bore-hole mining; surface balance; forest management

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 7
• Strony: 98--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Pietrzykowski M.

• Katedra Ekologii Lasu, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Krzaklewski W.

• Katedra Ekologii Lasu, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Woś B.

• Katedra Ekologii Lasu, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Pietrzak W.

• Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Nowa Dęba, RDLP Lublin

Bibliografia

• 1. Główny Urząd Statystyczny: Ochrona środowiska. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa 2011.
• 2. Dulewski J., Uzarowicz R.: Aspekty gospodarki gruntami i rekultywacji w górnictwie siarki na tle całego przemysłu wydobywczego. Wyższy Urząd Górniczy. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w górnictwie 2008, 6: 15÷18.
• 3. Gołda T.: Uwarunkowania prac rekultywacyjnych w kopalni siarki „Jeziórko” w wyniku wywołanych przekształceń w środowisku glebowo-wodnym. Próba syntetycznej oceny. Inżynieria środowiska 2003, 8(1): 29÷41.
• 4. Krzaklewski W.: Rekultywacja obszarów pogórniczych i poprzemysłowych. [w]: Przemiany środowiska naturalnego a ekorozwój. Wyd. TBPŚ Geosfera, Kraków, 2001: 85÷104.
• 5. Krzaklewski W.: Die Möglichkeiten der Ausnutzung der natürlichen Vegetation in der Rekultivierung der Nachabbaugelande (Abraum oder Bergehalden). Internationale Haldenfachtagung, 7 bis 10 September 1982. Kommunalverband Ruhrgebit, Essen, 1982, 79÷84.
• 6. Krzaklewski W., Pietrzykowski M.:Diagnoza siedlisk na terenach pogórniczych rekultywowanych dla leśnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem metody fitosocjologiczno-glebowej. Sylwan 2007, 1: 51÷57.
• 7. Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Pająk. M., Socha J., Ochał W.:Analiza i optymalizacja metod klasyfikacji siedlisk i kryteriów oceny rekultywacji leśnej na wybranych terenach pogórniczych w Polsce. Red. M. Pietrzykowski, Wydawnictwo UR Kraków, 2010.
• 8. Portal Korporacyjny Lasów Państwowych:Nadleśnictwo Nowa Dęba, http://www.krosno.lasy.gov.pl/web/nowa_deba/home2010.
• 9. Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpińska A.: Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-fizjologicznych. PWRiL, Warszawa 1990.
• 10. Woś A.: Klimat Polski. Wyd. PWN, Warszawa 1999.
• 11. Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Buda Stalowska: Sporządzony na okres od 01.01.2003 do 31.12.2012, RDLP w Lublinie, opracowanie BULiGL Lublin.
• 12. Gałaś Z.: Wpływ wydobycia i przetwórstwa siarki na środowisko naturalne w zagłębiu tarnobrzeskim. Przegląd Górniczy 2000, 2: 7÷13.
• 13. Mapa przeglądowa: Nadleśnictwo Buda Stalowska, skala 1:20 000, stan na 1.10.1968.
• 14. Mapa gospodarczo-przeglądowa: Nadleśnictwo Buda Stalowska, Leśnictwo Stale, Obręb Buda Stalowska, skala 1:10 000, stan na 1.01.1983, BULiGL Lublin.
• 15. Mapa przeglądowa: Nadleśnictwo Buda Stalowska, Obręb Buda Stalowska, skala 1:25 000, stan na 1.01.2003, BULiGL Lublin.
• 16. Skawina T., Trafas M., Gołda T., Krzaklewski W., Gruszczyński S.: Sprawozdania z prac nad rekultywacją terenów po otworowej eksploatacji siarki w Jeziórku. Archiwum Instytutu Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie 1972.
• 17. Krzaklewski W.: Leśna rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie nieużytków poprzemysłowych. Wyd. AR w Krakowie, Kraków 1988.
• 18. Böcker L., Katzur J., Stahr F.: Untersuchungen zum Waldwachstum auf dem Kippenstandorten des Lausitzer Braunkohlenreviers am Beispiel der Gemeinen Kiefer (Pinus sylvestris L.) und Gemeinen Birke (Betula pendula Roth). Materiały konferencyjne: Górnictwo Odkrywkowe-Środowisko-Rekultywacja ze szczególnym uwzględnieniem KWB „Bełchatów”, Kraków, 1999, część I, 21÷34.
• 19. Stolarska M., Stolarski R., Harabin Z., Krzaklewski W., Pietrzykowski M.:Sosna zwyczajna (Pinus sylvestrisL.) z sukcesji na centralnym zwałowisku odpadów górnictwa węgla kamiennego. Roczniki gleboznawcze 2006, 57: 183÷191.
• 20. Krzaklewski W.: Wybrane problemy rekultywacji leśnej. [w]: Leśnictwo w górach i regionach przemysłowych. Monografia wydana z okazji 60-lecia powołania Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Wyd. UR w Krakowie. Kraków 2009.