Charakterystyka stref bezzłożowych w centralnej części złoża rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej

• Autorzy: Kaczmarek W. , Dudek M. , Golda K. , Wasilewska-Błaszczyk M.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of low mineralization zones in the central part of the copper ore deposit in the Fore-Sudetic Monocline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano wykształcenie litologiczno-facjalne skał złożowych w strefach elewacji stropu białego spągowca oraz relacje między litologią a intensywnością okruszcowania Cu-Ag. Szczególny nacisk położono na charakter enklaw pozbawionych mineralizacji bilansowej (stref bezzłożowych) wewnątrz bryły złożowej. Za strefy bezzłożowe uznaje się przestrzenie, w których mineralizacja siarczkami Cu zazwyczaj występuje, jednak jej ilość nie spełnia kryterium brzeżnego dotyczącego zawartości Cu w kopalinie. Dla zilustrowania zmienności parametrów złożowych ściśle związanych z uwarunkowaniami facjalno-litologicznymi skał goszczących, na podstawie obserwacji terenowych i wyników opróbowania złoża wykonano metodami geostatystycznymi trójwymiarowe modele litologiczne i geochemiczne dla dwóch obszarów badań. Obszary badań obejmują fragmenty Północnej Elewacji Rudnej wraz z otaczającymi elewację depresjami w granicach złóż Sieroszowice i Rudna. Dzięki przekrojom przez modele 3D scharakteryzowano wykształcenie złoża w obszarach elewacji stropu utworów piaskowcowych, gdzie profil litologiczny określany jest jako „nietypowy” z powodu braku serii łupków miedzionośnych, czyli warstwy najbardziej charakterystycznej dla złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Potwierdzono dużą zmienność kształtu bryły złożowej oraz nieregularność granic stref mineralizacji bilansowej i enklaw skały płonnej w złożu. Stwierdzono obecność wielkoobszarowych enklaw skały płonnej w całym profilu skał dolnego cechsztynu (obszary pozbawione bilansowego okruszcowania miedziowego) i niewielkich stref płonnych piaskowców wzbogaconych w spoiwa anhydrytowe w sąsiedztwie bloków złoża bilansowego ulokowanego w piaskowcach ilastych. Wskazano na możliwość występowania w obrębie złoża bilansowego płatów skał płonnych w stropowej warstwie białego spągowca, bezpośrednio przy granicy z dolomitem wapnistym i nieregularnych przerostów skał płonnych wewnątrz utworów piaskowcowych. Ponadto zaobserwowano niewielkie strefy silnego wzbogacenia w siarczki Cu w strefach kontaktu spoiw siarczanowych i ilastych w serii piaskowcowej białego spągowca.

EN

The presented article describes the relationship between lithological and facies development of reservoir rocks in the area of the roof elevation of the Weissliegend sandstones, with a particular emphasis on the influence of elevation on the occurrence of low mineralization zones in the deposit area. To illustrate the variability of the deposit parameters, closely related to the facies and lithological conditions of the host rocks, three-dimensional lithological and geochemical models for two research areas were developed using the geostatistical methods and based on field observations and the sampling of the deposit. The research area includes parts of the Northern Elevation of Rudna and the surrounding depressions within the boundaries of the Sieroszowice and Rudna deposits. Based on cross-sections of the 3D models, a different deposit formation in the roof elevation area of sandstone formations has been characterized; the lithological profile is defined as „atypical” due to the absence of a copper-bearing shale series, the most characteristic layer for copper ore deposits in the Fore -Sudetic monocline. Large variations in the shape of the deposit and the irregular boundaries of both balance mineralization and enclaves of gangue have been confirmed. The presence of large-scale enclaves of igneous rock in the entire profile of the Lower Zechstein rocks (areas without the balance copper mineralization) and small areas of gangue (sandstone) enriched with anhydrite binders adjacent to the parts of balance deposit located in argillaceous sandstone has been revealed. The possibility of the occurrence of gangue, in the area of the roof elevation of the Weissliegend sandstones directly adjacent to the border with calcareous dolomite, and irregular gangue partings in sandstone formations in the balance deposit was indicated. In addition, small areas of strong enrichment in Cu sulphides were observed in the contact zones between sulphate and clay binders in the Weissliegend sandstone series.

Słowa kluczowe

PL

monoklina przedsudecka; złoże rud miedzi; elewacje stropu białego spągowca

EN

Fore-Sudetic Monocline; copper ore deposit; roof elevation of Weissliegend sandstones

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 100
• Strony: 79--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Kaczmarek W.

• KGHM Polska Miedź

autor

Dudek M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków

autor

Golda K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków

autor

Wasilewska-Błaszczyk M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków

Bibliografia

• 1. Armstrong i in. 2003 – Armstrong, M., Galli, A., Le, Loc’H.G., Geffroy, F. i Eschard, R. 2003. Plurigaussian Simulations in Geosciences. Springer Science & Business Media, Berlin, s. 149.
• 2. Dudek, M. 2017. Budowa geologiczna wybranych stref bezrudnych w obszarach elewacji stropu białego spągowca w złożu Rudna. Praca magisterska, oprac. niepubl. Arch. KGZiG AGH.
• 3. Golda, K. 2017. Budowa geologiczna wybranych stref bezrudnych w obszarach elewacji stropu białego spągowca w złożu Sieroszowice. Praca magisterska, oprac. niepubl. Arch. KGZiG AGH.
• 4. Kaczmarek, W. 2006. Zróżnicowanie mineralizacji miedziowej a wykształcenie litologiczne białego spągowca w kopalniach LGOM. Praca doktorska, niepubl. Arch. ING UWr.
• 5. Kaczmarek i in. 2005 – Kaczmarek, W., Rożek, R., Śliwiński, W. 2005. Zależność występowania bilansowego okruszcowania miedziowego od wykształcenia litologicznego serii złożowej w LGOM (Monoklina przedsudecka). Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 21, z. spec. 1, Kraków, s. 217–229.
• 6. Kaczmarek i in. 2017 – Kaczmarek W., Twardowski M., Wasilewska-Błaszczyk M. 2017. Praktyczne aspekty modelowania litologicznych typów rud w złożach Cu-Ag LGOM. Biuletyn PIG nr 468, s. 209–226.
• 4. Nieć, M., i Piestrzyński, A. 1996. Forma i budowa złoża [W:] Monografia KGHM Polska Miedź S.A., s. 185–193.
• 8. Yunsel, T.Y. i Ersoy, A. 2011. Geological modeling of gold deposit based on grade domaining using plurigaussian simulation technique. Natural Resources Research Vol. 20, No. 4, s. 231–249.
• 9. Wasilewska-Błaszczyk i in. 2017 – Wasilewska-Błaszczyk, M., Twardowski, M., Mucha, J. i Kaczmarek, W. 2017. Model litologiczny 3D przy zastosowaniu technik interpolacyjnych i symulacji geostatystycznej (na przykładzie złoża Cu-Ag LGOM). Biuletyn PIG Nr 468, s. 237–245.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).