Uwarunkowania rozwoju czystych technologii wytwarzania energii z paliw kopalnych

• Autorzy: Kryzia D. , Gawlik L. , Pepłowska M.

Warianty tytułu

EN

Conditions for development of clean technologies of energy generation from fossil fuels

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój czystych technologii wytwarzania energii w Polsce zależy od wielu czynników. Autorzy zidentyfikowali najważniejsze z nich i scharakteryzowali w niniejszej pracy. Jednym z takich czynników jest niekorzystna struktura wiekowa krajowych bloków energetycznych, któ- ra determinuje realizację nowych inwestycji. Rosnące wymagania dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego i ograniczenia w zakresie emisji gazów cieplarnianych niejako wymuszają wprowadzanie czystych technologii wytwarzania energii. Biorąc pod uwagę fakt, że węgiel jest podstawowym źródłem energii w Polsce, dominującym kierunkiem rozwoju czystych technologii będą technologie węglowe. Istotnym ograniczeniem dla ich wprowadzenia mogą być jednak wysokie koszty wytwarzania energii w tych technologiach, wynikające ze znacznych nakładów inwestycyjnych oraz wysokich kosztów eksploatacji. Kolejną barierą może być malejąca baza zasobowa, której zwiększenie będzie wymagało realizacji nowych inwestycji w krajowym przemyśle wydobywczym, co wpłynie na wzrost kosztów wytwarzania energii w technologiach węglowych. Ponadto większość czystych technologii energetycznych nie jest na tyle dojrzała, aby wprowadzać je do komercyjnego użycia. Budzi to obawy społeczne, które mogą doprowadzić do zablokowania realizacji inwestycji oraz zwiększa ryzyko inwestycyjne, zniechęcając inwestorów do finansowania tego rodzaju inwestycji.

EN

The development of clean energy technologies in Poland depends on many factors. The authors identified few most important ones and characterized them in this work. One of such factors is the unfavorable age structure of national power units which determines the development of new projects. The increasing requirements for environmental protection and restrictions on greenhouse gas emissions force the introduction of clean energy technologies. Considering the fact that coal is the primary source of energy in Poland, the dominant direction of clean technologies development will become the coal technologies. An important limitation to their introduction may be, however, the high cost of producing energy in these technologies resulting from substantial investment and high operating costs. Another barrier may be a declining resource base, increase of which will require new investments in the domestic mining industry that will have an impact on the cost of power generation in coal technologies. In addition, most of clean energy technologies are not mature enough for deployment and commercial use. This raises public concerns, which could lead to the retreat of the investment and increase the investment risk leading to discouraging investors to finance such investments.

Słowa kluczowe

PL

elektroenergetyka; czyste technologie energetyczne; sekwestracja CO2; CCS; gaz ziemny; węgiel; dekarbonizacja

EN

clean energy technologies; CO2 sequestration; CCS; natural gas; coal; decarbonization

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 19, z. 4
• Strony: 63--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz.

Twórcy

autor

Kryzia D.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Gawlik L.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Pepłowska M.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• Aspelund, A. i Gundersen, T. 2009. A liquefied energy chain for transport and utilization of natural gas for power production with CO2 capture and storage – Part 1. Applied Energy, No. 86, s. 781–792.
• Bartnik i in. 2011 – Bartnik, R., Duczkowska-Kądziel, A. i Skrzyszewski, M. 2011. Pakiet klimatyczno-energetyczny a dwupaliwowe układy gazowo-parowe. Energetyka nr 1, s. 17–20.
• Bil i in. 2010 – Bil, J., Gąsiorowska, E., Graczyk, W., Guzik, R., Maciuk-Grochowska, A., Malec, A. i Smoleń P. 2010. Analiza trendów rozwoju branży energetycznej: Raport. Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki, Warszawa.
• Burchart-Korol i in. 2014 – Burchart-Korol, D., Krawczyk, P., Czaplicka-Kolarz, K., Turek, M. i Borkowski, W. 2014. Development of sustainability assessment method of coal mines. Journal of Sustainable Mining 13 (4), s. 5–11.
• Chen, W. i Xu, R. 2010. Clean coal technology development in China. Energy Policy Vol. 38, No. 5, s. 2123–2130.
• Corless i in. 2011 – Corless, V., Fjøsna, E., Havlik, J., Helseth, J., Hoff, E., Knudsen, T., Taylor, D., Tjetland, G. i Zaborowski, M. 2011. Polisa na niezależność energetyczną. Mapa drogowa CCS dla Polski. Raport. Fundacja Bellona, Kraków.
• Dreszer i in. 2008 – Dreszer, K., Ściążko, M., Chmielniak, T. i Zuwała, J. 2008. Scenariusz rozwoju technologii energetycznych. Archiwum Energetyki t. 38, nr 2, s. 71–81.
• Duczkowska-Kądziel i in. 2013 – Duczkowska-Kądziel, A., Duda, J. i Wasilewski, M. 2013. Innowacyjne czyste technologie szansą rozwoju przemysłu. Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji. Opole, s. 641−651.
• Dyrektywa… 2001 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/80/WE z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych źródeł spalania paliw.
• Frączek, P. 2010. Rola gazu ziemnego w polityce energetycznej Polski: stan obecny i perspektywy. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 13, z. 1, s. 43–64.
• Fuss, S. i Szolgayova, J. 2010. Fuel price and technological uncertainty in a real options model for electricity planning. Applied Energy 87, s. 2938–2944.
• Grudziński, Z. 2012. Metody oceny konkurencyjności krajowego węgla kamiennego do produkcji energii elektrycznej. Studia, Rozprawy, Monografie 180. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• GUS 2015. Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2013 i 2014. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Hammonda i in. 2011 – Hammonda, G.P., Ondo Akwea, S.S. i Williams, S. 2011. Techno-economic appraisal of fossil-fuelled power generation systems with carbon dioxide capture and storage. Energy no 36, s. 975– 984.
• Hausner, J. i Białecka, B. 2012. Założenia do budowy systemu wspierającego wdrażanie czystych technologii węglowych (CTW). Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji 2 (2), s. 169−179.
• Hoffmann, B.S. i Szklo, A. 2011. Integrated gasification combined cycle and carbon capture: A risky option to mitigate CO2 emissions of coal-fired power plants. Applied Energy Vol. 88, Issue 11, s. 3917–3929.
• IEA/OECD 2015. Key Worlds Energy Statistics. International Energy Agency [Online] Dostępne w: www.iea.org/publications/freepublications/publication/KeyWorld_Statistics_2015.pdf [Dostęp: 12.08.2016].
• Jacoby i in. 2012 – Jacoby, H.D., O’Sullivan, F.M. i Paltsev, S. 2012. The Influence of Shale Gas on U.S. Energy and Environmental Policy. Economics of Energy & Environmental Policy Vol. 1, No. 1, s. 37–52.
• Jeżowski, P. 2011. Koszty polityki klimatycznej UE dla polskich przedsiębiorstw energetycznych. Przedsiębiorstwa wobec zmian klimatu, 7–8 kwietnia 2011, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Kaliski i in. 2009 – Kaliski, M., Siemek, J., Sikora, A., Staśko, D., Janusz, P. i Szurlej, A. 2009. Wykorzystanie gazu ziemnego do wytwarzania energii elektrycznej w Polsce i UE – szanse i bariery. Rynek Energii 8, s. 2–7.
• Kamrat, W. 2007. Paliwa gazowe dla energetyki – stagnacja czy rozwój. Rynek Energii nr 4, s. 15–19.
• Kamrat, W. 2009. Elektrownie gazowe szansą poprawy bezpieczeństwa elektroenergetycznego Polski. Rynek Energii 8, s. 14–20.
• Komunikat… 2011 – Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 8.03.2011 r. Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.
• Majer, M. 2008. Poziom wiedzy i akceptacji społecznej dla nowych technologii w sektorze energetyki (na przykładzie mieszkańców Województwa Śląskiego). Prace Naukowe Gig Górnictwo i Środowisko – Research Reports Mining and Environment 4 (7), s. 17−34.
• Moula i in. 2013 – Moula, M.E., Maula, J., Hamdy, M., Fang, T., Jung, N. i Lahdelma, R. 2013. Researching social acceptability of renewable energy technologies in Finland. International Journal of Sustainable Built Environment 2, s. 89–98.
• Program… 2010 – Załącznik nr 2 do Zielonej Księgi Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych Czyste Technologie Węglowe. Grupa Robocza ds. Czystych Technologii Węglowych. Społeczna Rada Narodowego Programu Redukcji Emisji, Warszawa 2010.
• PSE 2016. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA. Struktura produkcji energii elektrycznej w elektrowniach krajowych, wielkości wymiany energii elektrycznej z zagranicą i krajowe zużycie energii – wielkości miesięczne oraz od początku roku – wielkości brutto [Online]. Dostępne w: www.pse.pl/index.php?modul=8&y=2015&m=12&id_rap=212 [Dostęp: 11.05.2016].
• Radwanek-Bąk, B. 2010. Rozwój górnictwa zrównoważonego w Polsce. Surowce i Maszyny Budowlane, nr 3, s. 36–40.
• Rukes, B. i Taud, R. 2004. Status and perspectives of fossil power generation. Energy Vol. 29, No. 12–15, s. 1853–1874.
• Szymkiewicz i in. 2010 – Szymkiewicz, A., Fraś, A. i Przystaś, R. 2010. Zrównoważony rozwój górnictwa węgla kamiennego w Południowym Koncernie Węglowym S.A. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 6 (190), s. 3–14.
• Tzimas, E. i Georgakaki, A. 2010. A long-term view of fossil-fuelled power generation in Europe. Energy Policy Vol. 38, Issue 8, s. 4252–4264.
• World Bank… 2011 – Promotion of New Clean Energy, Technologies and the World Bank Group, Background Paper for the World Bank Group Energy Sector Strategy, January 2011.
• Zaporowski, B. 2009. Perspektywy rozwoju źródeł wytwórczych opalanych gazem ziemnym w polskiej elektroenergetyce. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 12, z. 2/2, s. 659–674.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.