Klimat ostatniego tysiąclecia

• Autorzy: Khodri M. , Swingedouw D. , Mignot J. , Sicre M.-A. , Garnier E. , Masson-Delmotte V. , Ribes A. , Terray L.

Identyfikatory

DOI

10.4267/2042/56360

Warianty tytułu

FR

Le Climat du Dernier Millenaire

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ustalenie przyczyn optimum średniowiecznego okresu ciepłego na początku ostatniego tysiąclecia, a następnie okresu chłodnego, który po nim nastąpił, jest prawdziwym wyzwaniem. Porównanie zrekonstruowanych wartości temperatury z wynikami nowych symulacji numerycznych 5. raportu IPCC wskazuje na dominującą rolę aktywności wulkanicznej przed XX stuleciem. Stwierdzenie to jednak budzi pewne wątpliwości. Oceny zmian wymuszenia radiacyjnego i procesów, poprzez które aktywność Słońca może wpływać na klimat, należy przyjmować z powściągliwością. Obraz zrekonstruowanych globalnych anomalii klimatycznych sugeruje również wpływ zmian wewnętrznych klimatu poprzez powolne zmiany wielkoskalowej cyrkulacji oceanicznej.

FR

Déterminer les causes de l’optimum médiéval chaud au début du dernier millénaire et de la période froide qui lui a succédé est un véritable défi. La comparaison des températures reconstruites aux résultats des nouvelles simulations numériques à la base du 5e rapport du Giec révèle le rôle prépondérant du volcanisme avant le XXe siècle. Des incertitudes entourent néanmoins ces résultats. Les estimations des variations du forçage solaire et les processus par lesquels l’activité du Soleil peut agir sur le climat restent insuffisamment contraints. La signature spatiale des anomalies climatiques reconstruites suggère également l’influence des variations internes du climat via les variations lentes de la circulation océanique de grande échelle.

Słowa kluczowe

PL

średniowieczne optimum klimatyczne; mała epoka lodowa; temperatura zrekonstruowana; symulacje numeryczne; wymuszenia zewnętrzne

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Z. 1-2
• Strony: 55--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Khodri M.

• Laboratoire d‘océanogrophie et du climat: expérimentation set approches numériques, Institut Pierre-Simon Laplace, Université Pieroe-et-M'arîe-Curie, CNRS, IRD, Paris

autor

Swingedouw D.

• Environnements et paléoenvironnements océanique set continentaux,Université de Bordeaux, CNRS, Talence

autor

Mignot J.

• Laboratoire d‘océanogrophie et du climat: expérimentation set approches numériques, Institut Pierre-Simon Laplace, Université Pieroe-et-M'arîe-Curie, CNRS, IRD, Paris

autor

Sicre M.-A.

• Laboratoire d‘océanogrophie et du climat: expérimentation set approches numériques, Institut Pierre-Simon Laplace, Université Pieroe-et-M'arîe-Curie, CNRS, IRD, Paris

autor

Garnier E.

• Littoral, environnement et sociétés, Université de La Rochelle, CNRS, La Rochelle

autor

Masson-Delmotte V.

• Laboratoire des sciences du climat et de l'environnement, Institut Pierre-Simon Laplace, CEA, CNRS, Cif-sur-Wette

autor

Ribes A.

• Centre national de recherches météorologiques - Groupe d‘étude de l‘atmosphère météorologique, Météo-France, CNRS, Toulouse

autor

Terray L.

• Centre européen de recherche et de formation avancée en calcul scientifique, Toulouse

Bibliografia

• [1] Baroni M., Savarino J., Cole-Dai J. H., Rai V. K., Thiemens M. H., 2008, Anomalous sulfur isotope compositions of volcanic sulfate over the last millennium in Antarctic ice cores. J. Geophys. Res., 113, D20112.
• [2] Ciais P., Sabine C., Bala G., Bopp L., Brovkin V., Canadell J., Chhabra A., DeFries R., Galloway J., Heimann M., Jones C., Le Quéré C., Myneni R. B., Piao S., Thornton P., 2013, Carbon and other biogeochemical cycles. [w:] Climate Change 2013:The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change- (T. F. Stocker, D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S. K. Allen, J. Boschung, A. Nauel, Y. Xia, V. Bex, P. M. Midgley, eds). Cambridge University Press, Cambridge, UK, New York, NY, USA.
• [3] Cole-Dai J., Ferris D., Lanciki A., Savarino J., Baroni M., Thiemens M. H., 2009, Cold decade (AD 1810-1819) caused by Tambora (1815) and another (1809) stratospheric volcanic eruption. Geophys. Res. Lett., 36, L22703.
• [4] Crowley T. J., Untermann M. B., 2013, Technical details concerning development of a 1200-yr proxy index for global volcanism. Earth Syst. Sci. Data, 5, 187-197.
• [5] Debret M., Sebag D., Crosta X., Massei N., Petit J.-R., Chapron E., Bout-Roumazeilles V., 2009, Evidence from wavelet analysis for a mid-Holocene transition in global climate forcing. Quat. Sci. Rev., 28, 2675-2688.
• [6] Delaygue G., Bard E., 2011, An Antarctic view of Beryllium-10 and solar activity for the past millennium. Clim. Dyn., 36, 2201-2218.
• [7] Frankignoul C., Hasselmann K., 1977, Stochastic climate models. 2. Application to sea-surface temperaturę anomalies and thermocline variability. Tellus, 29, 289-305.
• [8] Gao C., Robock A., Ammann C., 2008, Volcanic forcing of climate over the past 1500 years: An improved ice core-based index for climate models. J. Geophys. Res., 113,D23111.
• [9] Garnier E., 2010, Les dérangements du temps, 500 ans de chauds et froids en Europe. Plon, Paris, ss. 244.
• [10] Garnier E., Daux V., Yiou P., García de Cortázar I., 2010, Grapevine harvest dates in Besançon (France) between 1525 and 1847: Social outcomes or climatic evidence?Clim. Change, 104, 703-727.
• [11] Goosse H., Guiot J., Mann M. E., Dubinkina S., Sallaz-Damaz Y., 2012, The medieval climate anomaly in Europe: comparison of the summer and annual mean signals in two reconstructions and in simulations with data assimilation. Global Planet. Change, 84-85, 35-47.
• [12] Hegerl G. C, Luterbacher J., Gonzalez-Ruoco F., Tett S. F. B., Xoplaki E., 2011, Influence of human and natural forcing on European seasonal temperatures. Nat. Geosci., 4, 99-103.
• [13] Huybers P., Curry W., 2006, Links between annual, Milankovitch and continuum temperature variability. Nature, 441, 329-332. doi: 10.1038/nature04745.
• [14] Lean J., Beer J., Bradley R., 1995, Reconstruction of solar irradiance since 1610: implications for climate change. Geophys. Res. Lett., 22, 3195-3198.
• [15] Luterbacher J., Dietrich D., Xoplaki E., Grosjean M., Wanner H., 2004, European seasonal and annual temperature variability, trend, and extremes since 1500. Science, 303,1499-1503.
• [16] Mann M. E. i in., 2009, Global signatures and dynamical origins of the Little Ice age and medieval climate anomaly. Science, 326, 1256-1260.
• [17] Masson-Delmotte V. i in., 2013, Information from paleoclimate archives. [w:] Climate change 2013: the physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (T. F. Stocker, D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S. K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex, P. M. Midgley, eds). Cambridge University Press, Cambridge, UK, New York, NY, USA.
• [18] Mignot J., Khodri M., Frankignoul C., Servonnat J., 2011, Volcanic impact on the Atlantic Ocean over the last millennium. Clim. Past, 7, 1439-1455.
• [19] Miller G. H. i in., 2012, Abrupt onset of the Little Ice Age triggered by volcanism and sustained by sea-ice/ ocean feedbacks, Geophys. Res. Lett., 39, L02708, doi: 10.1029/2011GL050168.
• [20] Moffa-Sánchez P., Born A., Hall I. R., Thornalley D. J. R., Barker S., 2014, Solar forcing of North Atlantic surface temperature and salinity over the past millennium. Nat. Geosci., 7, 275-278.
• [21] Muscheler R., Joos F., Beer J., Müller S. A., Vonmoos M., Snowball I., 2007, Solar activity during the last 1000 yr inferred from radionuclide records. Quat. Sci. Rev.,26, 82-97.
• [22] Ottera O. H., Bentsen M., Drange H., Suo L., 2010, External forcing as a metronome for Atlantic multidecadal variability. Nat. Geosci., 3, 688-694. doi: 10.1038/ngeo955.
• [23] Pages 2k consortium, 2013, Continental-scale temperature variability during the past two millennia. Nat. Geosci., 6, 339-346. doi: 10.1038/ngeo1797.
• [24] Planton S., Bopp L., Brun É., Cattiaux J., Chauvin F., Chevallier M., Ciais P., Douville H., Giraud G., Soubeyroux J.-M., Terray L., 2015, Évolution du climat depuis 1850. La Météorologie, 88, 48-55.
• [25] Schurer A. P., Tett S. F. B., Hegerl G. C., 2014, Small influence of solar variability on climate over the past millennium. Nat. Geosci., 7, 104-108.
• [26] Schmidt G. A. i in., 2011, Climate forcing reconstructions for use in PMIP simulations of the last millennium (v1.0). Geosci. Model Dev., 4, 33-45. doi: 10.5194/gmd-4-33-2011.
• [27] Servonnat J., Yiou P., Khodri M., Swingedouw D., Denvil S., 2010, Influence of solar variability, CO2 and orbital forcing during the last millennium in the IPSLCM4 model. Clim. Past, 6, 445-460.
• [28] Sicre M.-A., Khodri M., Mignot J., Eiríksson J., Knudsen K.-L., Ezat U., Closset I., Nogues P., Massé G., 2013, Sea surface temperature and sea ice variability in the subpolar North Atlantic from explosive volcanism of the late thirteenth century. Geophys. Res. Lett., 40, doi: 10.1002/2013GL057282.
• [29] Steinhilber F., Beer J., Fröhlich C., 2009, Total solar irradiance during the Holocene. Geophys. Res. Lett., 36, L19704.
• [30] Swingedouw D., Terray L., Cassou C., Voldoire A., Salas-Mélia D., Servonnat J., 2011, Natural forcing of climate during the last millennium: Fingerprint of solar variability. Clim. Dyn., 36, 1349-1364.
• [31] Vieira L. E., Solanki S. K., Krivov A. V., Usoskin I. G., 2011, Evolution of the solar irradiance during the Holocene. Astron. Astrophys., 531, A6.
• [32] Wang Y., Lean M. J., Sheeley N., 2005, Modeling the Sun’s magnetic field and irradiance since 1713. Astrophys. J., 625, 522-538.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).