Plan ochrony parku kulturowego jako narzędzie przeciwdziałające współczesnym zniekształceniom zabytkowego krajobrazu kulturowego na przykładzie zespołu opactwa w Henrykowie

• Autorzy: Lewicka Aleksandra

Identyfikatory

DOI

10.17388/WUT.2025.0030.ARCH

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Założenie cysterskie w Henrykowie stanowi niezwykle cenny pod względem kulturowym przykład zintegrowania wybitnych cech architektonicznych, urbanistycznych i przyrodniczych. Zespół klasztorny z kompleksem ogrodów, folwarkiem, osadą, cysterskimi elementami inżynierii wodnej, parkiem krajobrazowym świadczy o świetności tego miejsca w przeszłości. Po 1945 roku zespół podupadł, przez dekady zaniedbywany i degradowany. W roku 2020 Rada Miejska w Ziębicach podjęła uchwałę w sprawie utworzenia parku kulturowego o nazwie Park Kulturowy Opactwo Cystersów w Henrykowie. Utworzono go z intencją m.in. wzmocnienia walorów kulturowych miejsca i ochrony jego autentyzmu. Autorka artykułu była członkiem interdyscyplinarnego zespołu badawczego, który w 2019 roku przeprowadził kompleksowe badania analityczno-diagnostyczne nad krajobrazem henrykowskim mające na celu rozpoznanie wartości kulturowych zespołu, określenie celów utworzenia parku kulturowego i sporządzenie planu ochrony.

Słowa kluczowe

PL

Henryków; krajobraz kulturowy; park kulturowy; opactwo cysterskie; zespół architektoniczno-urbanistyczny

• Wydawca: Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 67, z. 3
• Strony: 38--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Lewicka Aleksandra

• Wydział Architektury Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0001-9062-8368

Bibliografia

• Bogdanowski J., Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Kraków 1976
• Corboz A., Le territoire comme palimpseste, „Diogène”, 1981, t. 121, nr 2-3
• Dobosz P., Ewoluujące prawne formy ochrony zabytków, w: Prawo ochrony zabytków, red. K. Zeidler, Warszawa-Gdańsk 2014
• Cele i zagrożenia utworzenia Parku Kulturowego w Henrykowie, w: Park Kulturowy. Opactwo Cystersów w Henrykowie. Plan ochrony, red. M. Górski, Warszawa-Wrocław-Henryków 2020
• Europejska Konwencja Krajobrazowa, Florencja, 20 października 2000 r., Dz.U. 2006 r. Nr 14, poz. 98
• Kadłuczka A., Ochrona dziedzictwa architektury i urbanistyki. Doktryny, teoria, praktyka, Kraków 2018
• Klupsz L., Krajobraz kulturowy jako kategoria zabytków i jego specyfika, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego”, 2016, nr 2, doi: 10.24358/ODK_2016_02_04
• Krawczyk J., Nazwać, żeby ocalić. Klasycy myśli konserwatorskiej wobec reliktów przeszłości, seria Biblioteka myśli konserwatorskiej, T. 1., Toruń 2020
• Marcinek R., Myczkowski Z., Siwek A., Ocena skuteczności ochrony krajobrazu w parkach kulturowych w Polsce, „Wiadomości Konserwatorskie”, 2021, nr 66, doi: 10.48234/WK66PARKS
• Raszeja E., Szczepańska M., Gałecka-Drozda A., de Mezer E., Wilkaniec A., Ochrona i kształtowanie krajobrazu kulturowego w zintegrowanym planowaniu rozwoju, Poznań 2022
• Tomczak J., Park kulturowy w systemie ochrony zabytków w Polsce, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury”, 2019, z. 4 (36)
• Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162, poz. 1568), art. 3, pkt. 14