Uwarunkowania instytucjonalne rozwoju mobilności rowerowej w polskich miastach. Studium przypadku

• Autorzy: Sydorów Martyna , Soldatke Natalia

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.23.008.21787

Warianty tytułu

EN

Institutional conditions of bicycle mobility development in Polish cities. Case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie instytucjonalnych uwarunkowań rozwoju mobilności rowerowej w wybranych polskich miastach, będącej odpowiedzią na problemy transportowe na obszarach zurbanizowanych. Analizą objęto cztery duże ośrodki miejskie - Warszawę, Gdańsk, Bydgoszcz i Katowice. Dokonano przeglądu dokumentów planistycznych i strategicznych. Szczególną uwagę poświęcono rozwojowi infrastruktury rowerowej, systemów rowerów publicznych oraz akcjom promującym przemieszczanie się na jednośladach. Zostało to skorelowane ze wzrastającą liczbą użytkowników rowerów oraz poziomem ich bezpieczeństwa na drogach. Przeprowadzona analiza studiów przypadków pozwoliła wysunąć ogólne stwierdzenie, że mobilność rowerowa w polskich miastach zyskuje na znaczeniu. Wprowadzane przez samorządy założenia wpisują się w ideę zrównoważonej mobilności miejskiej oraz powiązanej z nią tzw. nowej kultury mobilności.

EN

The aim of the article is to present institutional conditions for the development of bicycle mobility in selected Polish cities, which is a response to transport problems in urban areas. The analysis covered four large urban centers - Warsaw, Gdańsk, Bydgoszcz and Katowice. Planning and strategic documents were reviewed. Particular attention was brought to the development of bicycle infrastructure, bike sharing systems and actions promoting the movement on bikes. This has been correlated with the increasing number of bicycle users and the level of their safety on the roads. The conducted analysis of case studies allowed to make a general statement that bicycle mobility in Polish cities is growing in importance. The assumptions introduced by local governments are in line with the idea of sustainable urban mobility and the so-called a new culture of mobility.

Słowa kluczowe

PL

mobilność rowerowa; polityka rowerowa; transport rowerowy; rower miejski

EN

bicycle mobility; bicycle policy; bicycle transport; city bike

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 26(2)
• Strony: 7--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 92 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sydorów Martyna

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

• https://orcid.org/0000-0002-1127-0693

autor

Soldatke Natalia

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

• https://orcid.org/0000-0001-9703-7085

Bibliografia

• [1] Bilska A., 2016, Proces budowy miasta odpornego na przykładzie Rotterdamu, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 34, 59-78.
• [2] Birr K., Zawisza M., Budziszewski T., Jamroz K., 2012, Wybrane problemy modelowania podróży transportem zbiorowym na przykładzie Gdańska, Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie, 2 (98), 19-32.
• [3] Bryniarska Z., Kuza A., 2021, Analiza wpływu COVID-19 na funkcjonowanie transportu pasażerskiego, Transport Miejski i Regionalny, 10, 3-18.
• [4] Bryniarska Z., Wilk N., 2018, Ocena systemu wypożyczalni rowerów miejskich Wavelo w Krakowie, Transport Miejski i Regionalny, 10, 22-27.
• [5] Dębowska-Mróz M., Lis P., Szymanek A., Zawisza T., 2017, Rower miejski jako element systemu transportowego w miastach, Autobusy, 6, 1173-1182.
• [6] Gowarzewska K., Mauer J., 2019, Analiza konkurencyjności przedsiębiorstw oferujących transport – sharingowy na przykładzie Katowic, Journal of TransLogistics, 5(1), 79-93.
• [7] Jarosz A. J., Springer B., 2021, Polska polityka rowerowa na tle dobrych praktyk europejskich, Atheneum. Polskie Studia Politologiczne, 70(2), 122-140.
• [8] Karwasz M., Klusek R., Olenkowicz-Trempała P., 2015, Bydgoski Rower Aglomeracyjny cz. 1: powstanie i rozwój systemu, Technika Transportu Szynowego, 12, 1935-1939.
• [9] Klimkiewicz K., 2013, Wykorzystanie systemu Veturilo w transporcie miejskim w Warszawie, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 60, 33-42.
• [10] Kołkowska E., 2019, Funkcjonowanie systemu rowerów miejskich w Katowicach, Transport Miejski i Regionalny, 7, 12-16.
• [11] Kopeć K., 2014, Pomorska Kolej Metropolitalna jako element zrównoważonego rozwoju systemu transportowego aglomeracji gdańskiej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki, 28, 107-124.
• [12] Krysiuk C., Nowacki G., 2016, Miasto, element systemu transportowego kraju, Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 10, 124-130.
• [13] Kuźma J., Połom M., Żukowska S., 2022, Rozwój mobilności współdzielonej w Polsce na tle tendencji europejskich, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 25(1), 7-22.
• [14] Liszka A., 2013, Ruch rowerowy jako integralna część ekologicznego transportu miejskiego – polityka rowerowa miasta Poznania na tle najlepszych praktyk europejskich, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, 60, 75-88.
• [15] Makurat D., Wojewódzka-Król K., 2019, Problems of implementing the MEVO Metropolitan Bicycle System, Research Journal of the Univeristy of Gdańsk, 81, 131-142.
• [16] Nosal K., Pawłowska A., 2016, Zmiany w podejściu do zrównoważonej mobilności w miastach, Transport Miejski i Regionalny, 9, 19-25.
• [17] Połom M., 2014, Koncepcja wzrostu znaczenia elektromobilności w transporcie zbiorowym Trójmiasta, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki, 27, 181-193.
• [18] Soldatke N., Żukowska S., Połom M., 2022, Zjawisko wykluczenia transportowego na terenie powiatów puckiego i wejherowskiego w 2019 r., Regiony Nadmorskie. Warunki i czynniki rozwoju Pomorza – wybrane problemy, 30, 142-159.
• [19] Sydorów M., 2023, Transport i jego wpływ na jakość życia społeczności Bydgoszczy, [w:] A. Nadolska (red.), Bydgostiana I. Miasto i ludzie, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz, 124-136.
• [20] Sydorów M., Chmiel B., Żukowska S., 2023, Wyzwania zrównoważonej mobilności miejskiej na tle polityki miejskiej Unii Europejskiej: wybrane przykłady, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 26(1), 9-21.
• [21] Szczuraszek T., Karwasz M., 2014, Analiza wybranych charakterystyk parkowania w strefie płatnego parkowania w śródmieściu Bydgoszczy w związku z wdrażaniem ITS, Transport Miejski i Regionalny, 11, 12-18.
• [22] Tomanek R., 2017, Rola bezpłatnego transportu zbiorowego w równoważeniu mobilności w miastach, Transport Miejski i Regionalny, 7, 5-9.
• [23] Wiśniewski D., 2016, System warszawskiego roweru publicznego, Autobusy, 6, 1608-1614.
• [24] Wolański M., Czerliński M., 2021, Zarządzanie mobilnością a zarządzanie transportem – czyli jak aktywnie kształtować zachowania transportowe?, Annały Inżynierii Ruchu i Badań Transportowych, 4(XIII), 381-396.
• Publikacje w massmediach:
• [25] Biała I., 2019, Europejski Certyfikat Pracodawcy Przyjaznego Rowerzystom – już do zdobycia w Gdańsku, https://www.gdansk.pl/wiadomosci/Europejski-Certyfikat-Pracodawcy-Przyjaznego-Rowerzystom-juz-do-zdobycia-w-Gdansku,a,151480 [dostęp: 4.05.2023].
• [26] Biała I., 2023, Kampania „Kręć kilometry dla Gdańska” ma już 10 lat. Kto pamięta, na czym polegała I edycja?, https:// www.gdansk.pl/wiadomosci/Kampania-Krec-kilometry-dla-Gdanska-ma-juz-10-lat,a,234772 [dostęp: 4.05.2023].
• [27] Bielawa W., 2017, Rower miejski w Fordonie? Tego chcą użytkownicy, 2017, https://tygodnikbydgoski.pl/aktualnosci/ rower-miejski-w-fordonie-tego-chca-uzytkownicy [dostęp: 3.05.2023].
• [28] Bobbe S., 2022, Bydgoski Rower Aglomeracyjny ruszy w przyszłym roku – będą zmiany. Miasto szuka nowego operatora, https://bydgoszczinformuje.pl/bydgoski-rower-aglomeracyjny-ruszy-w-przyszlym-roku-beda-zmiany-miasto-szuka-nowego-operatora/ [dostęp: 3.05.2023].
• [29] Bydgoska Masa Krytyczna, 2023, https://masa.bydgoszcz.pl [dostęp: 4.05.2023].
• [30] Cennik, 2023a, https://veturilo.waw.pl/cennik/ [dostęp: 3.05.2023].
• [31] Cennik, 2023b, https://bra.org.pl/cennik.html [dostęp: 3.05.2023].
• [32] Certyfikacja rowerowych pracodawców – standard europejski, 2019, https://www.rowerowygdansk.pl/wiadomosci/ Certyfikacja-rowerowych-pracodawcow-standard- -europejski,a,3356 [dostęp: 4.05.2023].
• [33] City by bike, 2023, https://citybybike.pl [dostęp: 3.05.2023].
• [34] Dlaczego Mevo upadło? Co to oznacza dla e-komunikacji miejskiej w Trójmieście?, 2019, https://dailyweb.pl/rozladowani/dlaczego-mevo-upadlo-co-to-oznacza-dla-e-komunikacji-miejskiej-w-trojmiescie/ [dostęp: 3.05.2023].
• [35] Drogi rowerowe w Bydgoszczy, 2023, https://www.zdmikp. bydgoszcz.pl/pl/drogi-miejskie/infrastruktura-rowerowa/drogi-rowerowe [dostęp: 04.06.2023].
• [36] Edycja 2023, 2023, https://rowerowymaj.eu/edycja- -2023/#edition-cities [dostęp: 4.05.2023].
• [37] Europejski standard w Twojej firmie, 2023, https://rowerowypracodawca.eu [dostęp: 4.05.2023].
• [38] Gdańsk – mapa rowerowa, 2023, https://www.rowerowygdansk.pl/mapa-rowerowa [dostęp: 12.05.2023].
• [39] Gołata A., 2022, Rowerzyści ruszyli w  miasto! Za nami 10. Bydgoskie Święto Cykliczne, https://b4sportonline.pl/ bydgoskieswietocykliczne/ [dostęp: 4.05.2023].
• [40] IX edycja gry „Rowerem do pracy i szkoły – Kręć kilometry dla Gdańska” za nami. Padł kolejny rekord!, 2021, https://www. rowerowygdansk.pl/wiadomosci/IX-edycja-gry-Rowerem-do-pracy-i-szkoly-Krec-Kilometry-dla-Gdanska-za-nami,a,3377 [dostęp: 4.05.2023].
• [41] js, 2022, Śląskie Święto Rowerzysty 2022 za nami! Uczestnicy przejechali rowerami z Katowic aż do Gliwic!, https:// gliwice.naszemiasto.pl/slaskie-swieto-rowerzysty-2022-za-nami-uczestnicy/ar/c2-8862443 [dostęp: 4.05.2023].
• [42] Kampania Rowerowy Maj, 2023, https://rowerowymaj.eu [dostęp: 4.05.2023].
• [43] Katowice na rowery, 2023, https://www.katowice.eu/czas- -wolny/katowice-na-rowery [dostęp: 04.06.2023].
• [44] Korolczuk M., 2019, https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/ Zerwana-umowa-z-operatorem-Mevo-System-zostanie- -zawieszony-n139245.html [dostęp: 3.05.2023].
• [45] MKo, 2023, Wyrok ws. Mevo 1.0. Nextbike musi zapłacić 4 mln zł kary, https://rowery.trojmiasto.pl/Wyrok-ws-Mevo-1-0-Nextbike-musi-zaplacic-4-mln-zl-kary-n177003.html [dostęp: 3.05.2023].
• [46].Nawrocki D., 2023, Co nowego w systemie Mevo? Rowery będą jeździć po ulicach 16 gmin metropolii – mają być dostępne i wygodne. Zobacz, jak wyglądają! ZDJĘCIA, https:// dziennikbaltycki.pl/co-nowego-w-systemie-mevo-rowery-beda-jezdzic-po-ulicach-16-gmin-metropolii-maja-byc-dostepne-i-wygodne-zobacz-jak-wygladaja/ar/c4-17300033 [dostęp: 3.05.2023].
• [47] Nigmański I., 2023, W Koronowie powstanie Rower Miejski? Trwają przygotowania, https://metropoliabydgoska. pl/w-koronowie-powstanie-rower-miejski-trwaja-przygotowania/ [dostęp: 3.05.2023].
• [48] Mapa ścieżek rowerowych – Katowice, 2018, https://www. katowice.eu/rowerem/Strony%20witryny/Mapa.aspx [dostęp: 12.05.2023].
• [49] Nowak S., 2020, Blaski i trochę cienia. Podsumowanie rywalizacji Rowerowa Stolica Polski 2020, https://masa.bydgoszcz.pl/podsumowanie-rowerowa-stolica-polski-2020/ [dostęp: 4.05.2023).
• [50] Nowak S., 2023, Rodzinna Masa Krytyczna 2023, https:// masa.bydgoszcz.pl/rodzinna-masa-krytyczna/ [dostęp: 4.05.2023].
• [51] O City by bike, 2023, https://citybybike.pl/o-city-by-bike/ [dostęp: 3.05.2023].
• [52] Odkryj rower na nowo, 2021, https://um.warszawa.pl/waw/ rowery/-/warszawa-zacheca-odkryj-rower-na-nowo [dostęp: 4.05.2023].
• [53] Oleksy E., 2010, Gdańskie władze akcją „RoweRowe Piątki” zachęcają do jazdy jednośladem, https://gdansk.naszemiasto.pl/gdanskie-wladze-akcja-quot-rowerowe-piatki-quot-zachecaja/ar/c4-567100 [dostęp: 4.05.2023].
• [54] Piotrowski M., 2011, Gdańska kampania „RoweRowe Piątki” zwyciężyła w kategorii inicjatywy lokalne w Konkursie Kampania Społeczna Roku 2010, https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/wiadomosci/rowerowe-piatki-nagrodzone,a,21999 [dostęp: 4.05.2023].
• [55] Pomiary ruchu rowerowego 2022 – zdecydowany wzrost liczby rowerzystów, 2022, https://um.warszawa.pl/waw/ rowery/-/pomiary-ruchu-rowerowego-2022 [dostęp: 12.05.2023].
• [56] Pomiary ruchu rowerowego 2020, Warszawa, https://zdm. waw.pl/wp-content/uploads/2020/11/Pomiary-ruchu- -rowerowego-2020-w-Warszawie-raport.pdf [dostęp: 04.06.2023].
• [57] Pomiary ruchu rowerowego, 2022, Warszawa, https:// um.warszawa.pl/documents/61166/63804565/Raport +pomiary+rowerowe+Warszawa+2022.pdf/98e02904-7937-ac58-3a06-e8b6944cf131?t=1666617330414 [dostęp: 12.05.2023].
• [58] Postrzednik J., 2019, Rower to pojazd. Nowa akcja ratusza ma nauczyć rowerzystów, jak jeździć po Warszawie, https:// warszawa.naszemiasto.pl/rower-to-pojazd-nowa-akcja-ratusza-ma-nauczyc-rowerzystow/ar/c4-5048049 [dostęp: 4.05.2023].
• [59] Punkty pomiaru ruchu rowerowego na obszarze Gdańska, 2023, https://www.rowerowygdansk.pl/pomiar-ruchu [dostęp: 12.05.2023].
• [60] Rower to pojazd, 2019, https://um.warszawa.pl/waw/rowery/-/rower-to-pojazd [dostęp: 4.05.2023].
• [61] Rowerem do pracy i szkoły – Kręć kilometry dla Gdańska, 2022, https://jestemzgdanska.pl/n-szczegoly-wydarzenia.qb page?wydarzenieId=46318599&dataFiltra=2022-09-01 [dostęp: 4.05.2023].
• [62] Rowerowa stolica Polski 2022? Długość tras rowerowych w największych miastach Polski, 2022, https://antyweb. pl/sciezki-rowerowe-2022 [dostęp: 10.05.2023].
• [63] Rowerowa Stolica Polski na półmetku, 2022, https://zdmikp. bydgoszcz.pl/pl/drogi-miejskie/7234-rowerowa-stolica-polski-na-polmetku [dostęp: 4.05.2023].
• [64] Rowerowa Warszawa, 2023, https://um.warszawa.pl/waw/ rowery [dostęp: 04.06.2023].
• [65] Rowerowe Katowice, 2022, https://www.facebook.com/ rowerowekatowice/events/?ref=page_internal [dostęp: 4.05.2023].
• [66] Rowerowy Maj, 2023, https://um.warszawa.pl/waw/rowery/-/ rowerowy-maj [dostęp: 4.05.2023].
• [67] Rowerzysto! Daj się zaskoczyć we wrześniowe piątki, 2011, https://nauka.trojmiasto.pl/Rowerzysto-Daj-sie-zaskoczyc-we-wrzesniowe-piatki-n51327.html?strona=1 [dostęp: 4.05.2023].
• [68] Stracewski B., 2023, W kwietniu może ruszyć Mevo 2.0. Pierwsze rowery elektryczne dotarły do Gdańska, https://radiogdansk.pl/wiadomosci/region/trojmiasto/2023/03/22/w-kwietniu-moze-ruszyc-mevo-2-0-pierwsze-rowery-elektryczne-dotarly-do-gdanska/ [dostęp: 3.05.2023].
• [69] System Tras Rowerowych dla Gdańska, 2011.
• [70] Śląskie Święto Rowerzysty 2022, 2022, https://gliwice.policja. gov.pl/ka9/informacje/wiadomosci/339044,Slaskie-Swieto-Rowerzysty-2022.html [dostęp: 4.05.2023].
• [71] Trasy rowerowe – Warszawa, 2019, https://www.envirosolutions.pl/otwarte-dane.html?fbclid=IwAR1oqladhrG MfOkzS6ZYpcXJoB2Lf87K8ySDU5XZvPQ2hJX1wH9rb ubuT3k [dostęp: 12.05.2023].
• [72] Tydzień Mobilności: przeciepnij się na koło! Rusza kampania zachęcająca do komunikacji po mieście na rowerach, 2022, https://katoobywatel.katowice.eu/aktualnosci/tydzien- -mobilnosci-przeciepnij-sie-na-kolo-rusza-kampania- -zachecajaca-do-komunikacji-po-miescie-na-rowerach/ [dostęp: 4.05.2023].
• [73] Veturilo – Warszawski Rower Publiczny, 2023, https:// um.warszawa.pl/waw/rowery/veturilo [dostęp: 3.05.2023].
• [74] W Gdańsku nie było jeszcze tylu rowerzystów. Prawie milion przejazdów więcej niż rok wcześniej, 2023, https://www. gdansk.pl/wiadomosci/Rekordowe-dane-z-gdanskich-licznikow-rowerowych-Rowerowy-Gdansk-przejazdy- komunikacja,a,236791 [dostęp: 12.05.2023].
• Akty prawa miejscowego i kierownictwa wewnętrznego:
• [75] Bydgoszcz 2030. Strategia rozwoju, 2020, Uchwała Nr XXIV/603/20 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 2020 r.
• [76] Gdańsk 2030 Plus Strategia Rozwoju Miasta, 2022, Uchwała Nr LIV/1363/22 Rady Miasta Gdańska z dnia 29 września 2022 r.
• [77] Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2014-2030, 2014, Uchwała Nr XLIX/1104/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 27 lutego 2014 r.
• [78] Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2021-2042, 2021, Zarządzenie Nr 872/21 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 17 czerwca 2021 r.
• [79] Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Bydgoszczy, 2013, Uchwała Nr XLIVI/968/13 z dnia 25 września 2013 r.
• [80] Plan zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego dla m.st. Warszawy z uwzględnieniem transportu zbiorowego na podstawie porozumień z gminami sąsiadującymi, 2015, Uchwała Rady m.st. Warszawy Nr XI/198/2015 z dnia 7 maja 2015 r.
• [81] Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdańska, 2018, Uchwała Nr LV/1615/18 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 czerwca 2018 r.
• [82] Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej Miasta Bydgoszczy, 2014.
• [83] Strategia #Warszawa2030, 2018, Uchwała Rady m.st. Warszawy nr LXVI/1800/2018 z dnia 10 maja 2018 r.
• [84] Strategia rozwoju elektromobilności dla Miasta Bydgoszczy do 2030 roku, 2020, Uchwała Nr XXXI/720/20 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 25 listopada 2020 r.
• [85] Strategia Rozwoju Elektromobilności w Gdańsku do roku 2035, 2020, Uchwała Nr XXVIII/716/20 Rady Miasta Gdańska z dnia 24 września 2020 r.
• [86] Strategia rozwoju miasta Katowice 2030, 2015, Uchwała Nr XIX/365/15 Rady Miasta Katowice z dnia 17 grudnia 2015 r.
• [87] Strategia Zrównoważonego Rozwoju Systemu Transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne, w tym Zrównoważony Plan Rozwoju Transportu Publicznego Warszawy, 2009, Uchwała Rady m.st. Warszawy Nr LVIII/1749/2009 z dnia 9 lipca 2009 r.
• [88] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Stołecznego Warszawy, 2021, Uchwała Rady m.st. Warszawy Nr LIII/1611/2021 z dnia 26 sierpnia 2021 r.
• [89] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Gdańska, 2019, Uchwała Nr XII/218/19 Rady Miasta Gdańska z dnia 27 czerwca 2019 r.
• [90] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bydgoszczy, 2022, Uchwała Nr LXII/1263/22 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 14 grudnia 2022 r.
• [91] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice, 2012, Uchwała NrXXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r.
• [92] Wieloletni plan rozwoju zintegrowanego systemu transportowego miasta Katowice, 2017.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).