Badania właściwości tribologicznych i fizykochemicznych śliny ludzkiej i jej substytutów

• Autorzy: Andrysewicz E. , Mystkowska J. , Dąbrowski J. R. , Krawczyk-Dembicka E.

Warianty tytułu

EN

Investigations of tribological and physicochemical properties of human saliva and its substitutes

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań in vitro wybranych właściwości fizykochemicznych i tribologicznych śliny ludzkiej, własnych preparatów i handlowych substytutów śliny dostępnych na polskim rynku. Oceniano wartość pH, lepkość dynamiczną oraz współczynnik tarcia i zużycie objętościowe pary tribologicznej (szkliwo-ceramika korundowa) testowanej w środowisku ślin. Otrzymane wyniki badań wykazały różnice pomiędzy testowanymi preparatami w zakresie przeprowadzonych badań. Najlepszym z własnych preparatów, pod kątem właściwości tribologicznych, był roztwór mucyn typ III w buforowanym roztworze soli fizjologicznej.

EN

In this work, the results of in vitro studies of selected physical, chemical, and tribological properties of human saliva, self-made preparations, and commercial saliva substitutes available on the Polish market, have been presented. The pH value, absolute viscosity, as well as the friction coefficient and volumetric wear of the tribological pair tested in the environments of saliva and saliva substitutes were evaluated. The obtained results of studies showed differences between the tested preparations in the scope of the evaluated parameters. The best among the self-made preparations, in terms of tribological properties, was a type III mucin solution in a buffered saline solution.

Słowa kluczowe

PL

ślina ludzka; substytut śliny; lepkość; współczynnik tarcia; zużycie

EN

human saliva; saliva substitute; viscosity; friction coefficient; wear

• Wydawca: Polish Society for Biomaterials in Cracow
• Czasopismo: Engineering of Biomaterials
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 16, no. 118
• Strony: 23--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Andrysewicz E.

• Politechnika Białostocka, Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, ul. Wiejska 45c, 15-351 Białystok

autor

Mystkowska J.

• Politechnika Białostocka, Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, ul. Wiejska 45c, 15-351 Białystok

autor

Dąbrowski J. R.

• Politechnika Białostocka, Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, ul. Wiejska 45c, 15-351 Białystok

autor

Krawczyk-Dembicka E.

• Politechnika Białostocka, Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, ul. Wiejska 45c, 15-351 Białystok

Bibliografia

• [1] Fejerskov O., E. Kidd pod red. Kaczmarek U.: Próchnica zębów - choroba próchnicowa i postępowanie kliniczne, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006.
• [2] Kamysz W., Okrój M., Łukasiak J., Kędzia A.: Histatyny- białka ślinowe bogate w histydynę. Nowa Stomatologia 27(1) (2004) 43-45.
• [3] Cichocki T., Litwin A.J., Mirecka J.: Kompendium histologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• [4] Iwankiewicz S.: Choroby gruczołów ślinowych, http://www. wydawnictwoapteka.pl/
• [5] Pawlik A.: Stres a jama ustna, http://www.pracaizdrowie.com.pl
• [6] Leppert W., Kozikowska J., Łuczak J., Głowacka A., Malinger S.: Objawy ze strony układu pokarmowego u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową. Nowa Medycyna 1 (2000) 18-39.
• [7] Paszyńska E.: Wybrane czynniki wpływające na wydzielanie i skład śliny. Dental Forum 1 (2005) 86-90.
• [8] Ciężka E., Surdacka A.: Rola śliny w procesie stresu oksydacyjnego - przegląd piśmiennictwa. Dental Forum 1 (2007) 53-57.
• [9] Pichór A., Doboszyńska A.: Suchość jamy ustnej - niedoceniany problem kliniczny. Medycyna Paliatywna w Praktyce 2 (2008) 26-28.
• [10] Lachowicz L., Turska E.: Biochemia jamy ustnej. Wyd. Lekarskie PZWL 2008.
• [11] Spiechowicz E.: Protetyka stomatologiczna. PZWL, Warszawa 2010.
• [12] Nieuw Amerongen A.V., Veerman E.C.I.: Saliva - the defender of the oral cavity. Oral Diseases 8 (2002) 12-22.
• [13] Dodds M.W.J., Johnson D.A., Yehc C.K: Health benefits of saliva: a review. J. Dent. 33 (2005) 223-233.
• [14] Rantonen P.: Salivary flow and composition in healthy and diseased adults. University of Helsinki, Helsinki 2003.
• [15] Brosky M.E.: The role of saliva in oral health: Strategies for prevention and management of xerostomia. J. Support. Oncol. 5, 5 (2007) 215-225.
• [16] Jankowska A.K., Waszkiel D., Kowalczyk A.: Ślina jako główny składnik ekosystemu jamy ustnej, Część I. Mechanizm wydzielania i funkcje. Wiadomości Lekarskie 60 (2007) 148-154.
• [17] Jankowska A.K., Waszkiel D., Kobus A., Zwierz K.: Ślina jako główny składnik ekosystemu jamy ustnej, Część II. Mechanizmy odpornościowe. Wiadomości Lekarskie 60 (2007) 253-257.
• [18] Król K., Grocholewicz K.: Wybrane białka śliny jako biomarkery miejscowych i ogólnych procesów chorobowych. Przegląd piśmiennictwa. Pomorska Akademia Medyczna 53, I (2007) 78-82.
• [19] Szymczyk-Wasiluk T.: Biochemia. Kurs praktyczny, Dział Wydawnictw Akademii Medycznej, Warszawa 2001.
• [20] Kaczmarek U.: Suchość jamy ustnej - etiologia, częstość występowania i rozpoznanie - na podstawie piśmiennictwa, Czasopismo Stomatologiczne LX (2007) 20-31.
• [21] Sajewicz E.: Effect of saliva viscosity on tribological behaviour of tooth enamel. Tribology International 42, II (2009) 327-332.
• [22] Sajewicz E.: Tribologiczne aspekty funkcjonowania narządu zębowego człowieka. Wyd. PB, Białystok 2007.
• [23] Andrysewicz E., Dąbrowski J.R., Leonow G.: Aspekty metodyczne badań reologicznych śliny. Twój Prz. Stomatol., Z. temat. (2008) 10-15.
• [24] Zheng J., Zhou Z.R.: Effect of age on the friction and wear behaviors of human teeth. Tribology Int 39 (2006) 266-273.
• [25] Andrysewicz E., Mystkowska J., Kolmas J., Jałbrzykowski M., Olchowik R., Dąbrowski J.R.: Influence of artificial saliva composi¬tions on tribological characteristics of Ti-6Al-4V implant alloy. Acta of Bioengineering and Biomechanics 14, 4 (2012) 71-79.

Uwagi

PL

Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2010-2013jako projekt badawczy numer N N507 592938.