Osadnik wód brudnych Bogdałów jako obiekt ekohydrologiczny

• Autorzy: Gilewska M. , Otremba K. , Spychalski W.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60609

Warianty tytułu

EN

Bogdałów sediment trap of dirty waters as an eco-hydrological object

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Osadniki wód kopalnianych to na ogół czasowe budowle hydrotechniczne związane z oczyszczaniem wód dołowych z zawiesiny mineralno-organicznej. Po zakończeniu eksploatacji węgla i odcięciu sztucznego zasilania podlegają, w zależności od uwarunkowań hydrologicznych i hydrotechnicznych, osuszeniu lub wykorzystywane są jako zbiorniki wodne. Osuszone osadniki podlegają najczęściej samoczynnej rekultywacji – renaturyzacji, stając się podobnie jak zbiorniki wodne obiektami ekohydrologicznymi. Z uwagi, że rolą osadników jest oczyszczanie wód brudnych za celowe uznano poznanie właściwości nagromadzonych w nim osadów i ich wpływu na kształtujące się zbiorowiska roślinne. Całą powierzchnię osadnika (16 ha) po dwóch latach od jego zamknięcia objęto badaniami gleboznawczymi i fitosocjologicznymi. Zróżnicowane warunki wilgotnościowe i glebowe powierzchni osadnika sprzyjały inwazji gatunków o różnych wymagania siedliskowych, kształtując nową jakość terenu poprzemysłowego i jego bioróżnorodność. Inwazja roślinności zielnej i drzewiastej wskazuje, że pomimo funkcji jaką pełnił osadnik w infrastrukturze kopalnianej, nagromadzony w nim materiał stanowi korzystne siedlisko dla rozwoju szaty roślinnej. Sądzić należy, że wynika to z dużej domieszki węgla brunatnego.

EN

Sediment traps of dirty waters are, generally speaking, temporary hydrotechnical constructions associated with the purification of mine waters from mineral-organic suspensions. Once coal mining is finished and artificial supplies are cut off, such sediment traps – depending on hydrological and hydrotechnical conditions – undergo drainage or are utilised as water reservoirs. Drained sediment traps most commonly go through a period of self-generated reclamation – renaturalisation and become, similarly to water reservoirs, eco-hydrological objects. Bearing in mind the fact that the role of sediment traps is cleaning dirty waters, it seemed advisable to recognise the properties of sediments accumulated in them and to assess their impact on the arising plant communities. Two years after its closure, the entire area of the sediment trap (16 ha) was subjected to soil science and phytosociological investigation. Differentiated moisture content and soil conditions of the sediment tank surface were favourable for the settlement of various species characterised by differing site requirements which conferred a completely new quality to this post-industrial land and its biodiversity. The invasion of herbaceous and woody plants indicates that despite the function of sediment tank played earlier in the brown coalmine infrastructure, the material which was accumulated in it provided a favourable habitat for the development of plant cover. It may be assumed that it can be attributed to a significant admixture of brown coal.

Słowa kluczowe

PL

wody kopalniane; osadnik; bioróżnorodność; renaturyzacja; sukcesja olszy

EN

mine waters; sedimentation tank; biodiversity; renaturalisation; succession of alder

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 45
• Strony: 150--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., tab.

Twórcy

autor

Gilewska M.

• Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji, Zakład Rekultywacji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Brzozowa 51, 62-500 Konin

autor

Otremba K.

• Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji, Zakład Rekultywacji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Brzozowa 51, 62-500 Koni

autor

Spychalski W.

• Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Szydłowska 50, 60-656 Poznań

Bibliografia

• 1. Kalembasa S., Tenger S. 2000. Wykorzystanie węgla brunatnego w nawożeniu i ochronie środowiska. Monografie Akad. Podl. Siedlce, 52, ss. 175.
• 2. Kasztelewicz Z. 2004. Polskie górnictwo węgla brunatnego. Związek Pracodawców „Porozumienie producentów węgla brunatnego” w Bełchatowie. Górnictwo Odkrywkowe, 1–218.
• 3. Matl M., Wagner M. 1995. Węgiel brunatny. [W]: Stryszewski M. (red.) Eksploatacja węgla brunatnego i kopalin towarzyszących wraz z uwarunkowaniami techniczno-ekonomicznymi i korzyściami ekologicznymi. Monografia Centrum CPPGSMiE PAN, Kraków, 30–44.
• 4. Mocek A., Drzymała S. 2010. Geneza analiza i klasyfikacja gleb Polski. Wyd. Uniwersytetu przyrodniczego w Poznaniu, ss. 416
• 5. Nowosielski O. Węgiel brunatny jako podłoże i nawóz oraz surowiec do wytwarzania podłoży i nawozów. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln, z. 422, 87–92.
• 6. Otremba K., Kaczmarek Z., Gajewski P. 2012. Wpływ dodatku pyłu z węgla brunatnego na podstawie właściwości fizyczne i wodne poziomu uprawnego gleby powstającej z gruntów pogórniczych KWB Konin. Annual Set The Environment Protection – Rocznik Ochrona Środowiska, 14, 741–751.
• 7. Staniszewski R., Jusik S. 2013. Wpływ zrzutu wód kopalnianych z odkrywki węgla brunatnego na jakość wód rzecznych. Annual Set The Environment Protection – Rocznik Ochrona Środowiska, 15, 2652–2665.
• 8. Suszka B.1980. Rozmrażanie generatywne. [W]: Białobok S. (red.) Nasze drzewa leśne – Olsze Alnus Mill. Monografia popularnonaukowa PWN, Warszawa, 99–144.